Бошқарув ҳисоби

ТМЗни баҳолаш

• ТМЗ қуйидаги баҳоларнинг энг ками бўйича баҳоланиши керак:
• Хақиқий таннархда
• - Сотишнинг соф қийматида

Хақиқий таннарх

• ТМЗ таннархи барча сотиб олиш харажатларини ва ТМЗларни манзилига етказиб бериш ва тегишли холатга келтириш билан боғлиқ бўлган ТТХларни ўз ичига олади

Соф қиймат

• Соф сотиш қиймати бўйича захираларни баҳолаш (хақиқий қийматидан паст) қуйидаги холларда амалга оширилади:
• - Заҳираларнинг сотиш нархи арзонлашганда
• - Заҳираларга зарар етганда
• - Заҳиралар тўла ва қисман эскирганда

Амалий вазият

• Компания 1000 дона ТМЗни 100.000 ш.б.га сотиб олди. Транспорт харажатлари 10.000 ш.б. Йил давомида компания 750 дона ТМЗнинг хар бирини 150 ш.б.дан сотди. Йил охирида 250 дона ТМЗ қолган. Улардан 50 донаси шикастланган. Шикастланган ТМЗнинг хар бирини 25 ш.б.дан Қолган 200 донани эса 110 ш.б.дан сотиш мумкин.
• Топшириқ: ТМЗ таннархи ва йил охиридаги қолдиғини аниқланг?

Ўтказмалар

• Дт – Материаллар -1010
• Кт - Мол етказиб берувчи - 6010
• Дт – Мол етказиб берувчи - 6010
• Кт - Ҳисоб-китоб счёти - 5110

• Фойдаланилганда:
• Дт – 2010, 2310, 2510 ёки 9420
• Кт - 1010

• Товар-моддий захираларни ишлаб чиқаришга берилаётганда уларнинг қиймати қуйидаги усуллардан бири орқали амалга оширилади:
• а) идентификацияланган таннархи бўйича;
• б) ўртача тортилган қиймат бўйича (AVECO);
• в) ТМЗ харид қилинган вақт бўйича дастлабки захиралар таннархи бўйича (ФИФО).

ХАРАЖАТЛАР

• Маҳсулотни тайёрлашдаги техник-иқтисодий ролига қараб:
• асосий;
• устама.
• Айрим маҳсулот турларининг таннархига қўшилиши (тақсимланиши)га қараб:
• бевосита (тўғри);
• билвосита (эгри).