Бошқарув психологияси ўҚув қЎлланма

Конструктив ва деструктив низолар. Фикрлар қарама-қаршилиги
намоён бўлаётганда зиддият манбаи яширинмаган бўлса, низо жамоа ҳаётида 
ижобий рол ўйнаши мумкин. Низонинг айнан шу хусусиятини олимлар 
«низонинг конструктивлиги» деб аташади.
3
Ташкилотда конструктив 
низолар, даставвал, меҳнат фаолиятидан келиб чиқувчи принципиал 
муаммолар юзасидан пайдо бўлади. Манфаатлар қаршилиги юз берар экан,
ким учундир иш жойи аҳамиятли бўлиб, бажараётган меҳнати катта мавқега 
эга. Айни пайтда бошқа бир ходим эса иш билан боғлиқ бўлмаган шахсий 
ниятларини асосий масала деб қарайди. Мазкур вазиятда мавжуд қарама-
қаршиликни юзага келтирган муаммо ечилса ушбу низо ҳам йўқолади. 
Лекин, бирон иш юзасидан пайдо бўлган низо инсоннинг ҳиссиёт соҳасига 
кучли таъсир этиши ва ўзининг деструктив хусусиятини намоён этиши 
1
Гришина Н.В. Психология конфликта. Спб. Питер. 2003
2
Михеева И.:Н. Амбивалентность личности. М. 1991 
25
Машков В.Н. Психология управления Спб., 2000 
3
Хасан Б.И. Конструктивная психология конфликта Спб. Питер. 2003 

---

127
мумкин
4
. Деструктив низо салбий кучга эга ва гуруҳ ишининг 
самарадорлигини сусайтиради.
Конструктив низо доимо ушбу зиддият манбаини аниқлаш ва уни 
иложи борича томонлар манфаати йўлида ўзгартиришга қаратилган. 
Деструктив низода эса томонлар иккинчи даражали масалаларни, масалан 
шахсий ғуруларини диққат марказига қўядилар ва низонинг асл сабаби четда 
қолиб кетади. Шу боис, конструктив низолар функционал моҳиятга эга ва 
улар ташкилотнинг олға силжишига мадад беради.
Низолар ташкилот миқёсида юзага келаётган муамоларни ҳал этиш 
заруратини қўяр экан, конструктив низода қарама-қаршилик ижобий 
натижага йўналади, асосланган қарорлар қабул қилишга ёрдам беради ва 
жамоадаги ўзаро муносабатларни ривожлантиради.