Бошланғич синф ўқувчиларининг таълим натижаларини диагностика ва коррекция қилиш технологияси

1. 
   Сиз мавзуйингизни “бошланғич синф ўқувчиларининг таълим натижаларини диагностика ва коррекция қилиш технологияси” деб номлагансиз. Айтингчи педагогик диагностика нима? ва педагогик коррекция нима? Шуларнинг моҳиятини менга тушунтириб берсангиз?
   

Раҳмат устоз саволингиз учун, Аввалом бор ҳаммамизга маълумки, Диагностика -юнон тилида “диа”- шаффоф, “гносисс”-билим деган маънони билдиради. Бу ўрганилаётган объект ёки предмет тўғрисида аниқ маълумот олишнинг умумий воситаси бўлиб хизмат қилади. Демак биз дейлик касалликни аниқлаш учун унинг симтомлари (белгилари) га қараб диагноз яъни тасхис қо'йишимиз мункин. Ёки дейлик одамларнинг, ўқувчиларнинг қайсидир жисмоний чиниққанини аниқлаш учун унга айрим машқларни бериб, уни шу машқларни бажарганига қараб, унга баҳо беришимиз мункин. Лекин таълим жараёнида ўқувчиларнинг билим ўзлаштиришини аниқлаш учун муайян диагностик методлардан фойдаланишимизга тўғри келади. Биз тақиқотимизда бошланғич синф ўқувчиларининг таълим натижаларини аниқлаш учун, улардаги билим ўзлашитиришларидаги бўшлиқларни аниқлаб, ва шу бўшлиқларни келажакда коррекция йўли билан тўлдириш учун айнан мана шу тадқиқот ишимизни амалга оширдик ва қўйган фаразларимиз ўз исботини топди деб ҳисоблаймиз.
Раҳмат устоз яна бир савол учун.
Энди коррекция сўзи ҳам ҳаммамизга маълумки, коррекция юнон тилидан олинган бўлиб, тузатаман, бартараф этаман деган ма/нони билдиради. Биз мана юқорида айтдикки бошланғич синф ўқувчиларининг билим ўзлашитиришларидаги бўшлиқлар пайдо бўлади. Ана шу бўшлиқларни авваломбор диагностик методлар аниқлаймиз, Ўша бўшлиқларни коррекциялаш методи орқали тузатамиз.

2. 
   Айтингчи педагогиc диагностика ва коррекция йўналишида қайси олимлар иш олиб броган? Бизнинг Ўзбекистонлик олимлар ҳам иш олиб борганми? Сизнинг ишингиз ўша олимларнинг ишидан қайси жиҳатлари билан фақрланади?
   

Хориж ва МДҲ мамлакатлари олимлари:
Бу ўринда Я.Йирасек, А.Керн ёшларнинг билим олишга мойилликларини аниқловчи-йўналтирувчи тестлари [43],
Д.Б.Элькониннинг “График диктант”и [97], А.Л.Венгернинг “Нуқталар бўйича чизиш” [35, 34],
И.Шванцарнинг “Ақлий ривожланишни диагностика қилиш” [93], В.В.Холмовскаянинг “Кичик мактаб ёшидаги ўқувчиларнинг маънавий қобилиятларини ташхислаш” каби машҳур методикаларини келтириб ўтиш жоиз
Абдуллаева Ш. А. Ўспиринларнинг тарбияланганлик даражасини диагностика қилиш ва хулқидаги нуқсонларни коррекциялаш. Монография.- Т.:»Фан», 2005, 248 б
Зарипов, К. Педагогическая диагностика в системе непрерывного повышения квалификации учителей: автореф. дисс. . д-ра пед.наук / К.Зарипов.- Ташкент, 1990. 35 с
Вахобов М.М. Умумий ўрта таълим тизимида ўқитиш сифати мониторинги моделини такомиллаштириш: пед. фан. док... дисс. автореферати. – Тошкент, 2016 й. – 92 б.
Юлдашев М.А. Халқ таълими ходимларининг малакасини оширишда таълим сифати менежментини такомиллаштириш: Пед. фан. док. ... дис. автореферати

3. 
   Бошланғич синф ўқувчиларининг таълим натижаларини диагностика ва коррекция қилиш механизмлари такомиллаш деяпсиз, хўш меҳанизм нима? Ва унда қандай қилиб сиз мана шу жараённи такомиллаштирдингиз?
   

Ҳаммамизга маълумки меҳнизм бу муайям предмеднинг ёки ўрганилаётган воқеа ҳодисанинг ички сифат жиҳатини ўзгартиришга йўналтирилган ҳатти-ҳаракат алгаритмидир. Масалан соат…………………………………….
Ҳудди шундай педагогик жараёнда ҳам агар ўқитувчи дейлик юқори салоҳиятга эга бўлмаса, у ўқувчиларга керакли даржада таъсир кўрсата олмаса, ўқув материаллари сифат жиҳатидан бой бўлмаса, ўқувчи ҳам айнан мана шу ўқув материалини идрок этишга тайёр бўлмаса, ўша меҳанизмнинг ҳатти-ҳаракати бузилади. бизнинг ҳалотимизда эса, биз айтяпмизки, ўша бошланғич синф ўқувчиларининг таълим натижаларини диагностика қилиш деяпмиз, демак биз мана шу таълим натижаларини диагностика қилиш учун педагогик диагностикага муражат қилдик. Бу ерда педагог шахсининг ва у билан педагогик фаолиятга киришувчи таълим субъектларининг дидактик ва тарбиявий тизим натижаларини таҳлил қилиш, квалиметрик ўлчаш, самарали натижаларни кафолатлаш ва тавсиялар бериш жараёни эканини аниқладик.
Масалан кортошга ……….
Тестлар берамиз, солиштирамиз масалан авар салимга нисбатан

4. 
   Диссертатсиянгизнинг 21-бетида шундай фикр билдиргансиз, Бошланғич синф ўқувчиларининг фаолияти аниқлаш учун уни ҳам диагностика қилдик ва индикаторлар ишлаб чиқдик дегансиз. Айтингчи қайси индикаторлар асосида сиз педагогик диагностикани ўтказгансиз?
   

Бошланғич синф ўқувчиларининг фаолияти қуйидаги индикаторлар асосида диагностика қилинади:

• 
  давлат таълим стандартлари ва ўқув дастурлари талабларини бажариш даражаси;
  
• 
  таълим муассасаси ўқувчиларининг якуний давлат аттестациясидаги умумий натижалари;
  
• 
  ўқувчиларнинг босқичли назоратлардаги умумий натижалари;4-синфни битирган ўқувчиларнинг юқори синфда ўқишларини давом эттиришлари;
  
• 
  “Тили билимдонлари” ва бошқа кўрик-танловлар натижалари.
  

5.