Boshqa tilda oʻqish pdf sifatida yuklash Kuzatish Tahrirlash

Bosh menuni ochish

Shakl boshi
Qidirish
Shakl oxiri


Viki Yerni Sevadi:
Oʻzbekistondagi tabiiy meros va manzarali landshaftlar suratini yuklab, Vikipediya rivojlanishiga hissa qoʻshing va sovgʻalarni qoʻlga kiriting!

Kognitiv buzilishlar

Boshqa tilda oʻqish
PDF sifatida yuklash
Kuzatish
Tahrirlash
Kognitiv buzilish — bu xotira, aqliy faoliyat va boshqa kognitiv funksiyalarning pasayishi[1][2].

Kognitiv funksiyani baholash uchun MMSE shkalasi (rasm izohi rus tilida berilgan).
Kognitiv funksiyalar- miyaning eng murakkab funksiyalaridan boʻlib, ular yordamida dunyoni oqilona bilish jarayoni amalga oshiriladi va u bilan oʻzaro maqsadli taʼsir koʻrsatiladi: axborotni idrok etish; axborotni qayta ishlash va tahlil qilish; yodlash va saqlash; axborot almashish, harakat dasturini qurish va amalga oshirish[1].
Kognitiv buzilishlar polietiologik holatlardir: ularning sabablari etiologiyasi va patogenezida turlicha boʻlgan koʻp sonli kasalliklar boʻlishi mbuzilishlarumkin (nevrologik, aqliy va boshqa)[1].

TasniflashTahrirlash

Kognitiv buzilishlar 3 ta darajaga boʻlinadi, bular: yengil, oʻrtacha va ogʻir.
Yengil,
Oʻrtacha,
Ogʻir
Tarixan, kognitiv buzilishlar muammolari asosan „ demensiya“ tushunchasi doirasida oʻrganilgan: „ demensiya“ atamalari eng ogʻir kognitiv buzilishlarni anglatadi, bu esa kundalik hayotda dezadaptatsiyaga olib keladi[1].
Oʻrtacha kognitiv buzilish (inglizcha: mild cognitive impairment, MCI) — bu yosh normasidan aniq chiqib ketadigan, lekin avtonomiya va mustaqillikni cheklamaydigan, yaʼni kundalik hayotda notoʻgʻri moslashishga olib kelmaydigan mono yoki koʻp funksiyali kognitiv kasalliklardir. Oʻrtacha kognitiv buzilish, qoida tariqasida, shaxsning shikoyatlarida namoyon boʻladi va boshqalarning eʼtiborini tortadi; intellektual faoliyatning eng murakkab shakllariga xalaqit berishi mumkin. Keksa yoshdagi oʻrtacha kognitiv buzilishning tarqalishi, tadqiqotlarga koʻra, 12-17 % ni tashkil qiladi. Nevrologik bemorlarda oʻrtacha kognitiv buzilish sindromi 44 % hollarda uchraydi.
MKB-10 mezonlariga muvofiq, oʻrtacha kognitiv buzilishlarni tashxislash uchun bemor aqliy ish paytida charchoqning kuchayishi, xotiraning pasayishi, eʼtibor yoki oʻrganish qobiliyatidan, demensiya darajasiga yetmaydigan boʻlishi kerak. Bu esa, organik tabiatga asoslangan boʻlib, deliriy bilan bogʻliq emasdir[3].