Boshqaruv hisobini tashkil etish

S albomi	L albomi	S albomi
L albomi
1-ishlab chiqaruv sexi	300 mashina soat	1,5	2,0	200	150
2-sinov sexi	120 soat	1,0	0,5	120	240

2-jadvalda ushbu yechimga relevant bo’lgan boshqa ma’lumotlar keltirilgan. Bitta S albomi uchun marjinal foyda 200 so’m va bitta L albomi uchun 250 so’mni tashkil yetishini ta’kidlab o’tamiz.
Ma’lumki, L albomlari uchun materiallarning yetishmasligi, ularni bir kunda ishlab chiqarilishini 126 tagacha kamaytiradi. Aniqrog’i, xo’jalik yurituvchi subyekt L turdagi albomdan har qanday holatda ham 126 donadan ortiq ishilab chiqara olmaydi. Maksimal foyda olish uchun har kuni ikkala turdagi albomdan qancha ishlab chiqarilishi kerak? Shunday qilib, biz asosiy masalani ifodalab oldik.
2-jadval

Mahsulot	Ishlab chiqarish quvvatlari, donada			Sotish narxi, bir donasi, so’m		O’zgaruvchan xarajatlar bir donasi, so’m		Marjinal foyda bir donaniki, so’m
	1-tsex	2-tsex
Faqat S turdagi albom ishlab chiqarilsa	200	120	800		600		200
Faqat L turdagi albom ishlab chiqarilsa	150	240	950		700		250

Yuqorida qayd qilinganidek, chiziqli dasturlash masalalari yechimi uch bosqichni o’z ichiga oladi:
Maqsadni aniqlash. Maqsad funksiyasi maksimallashtirilishi (masalan, foyda miqdorining eng ko’p miqdorda bo’lishi imkoniyatini aniqlash) yoki minimallashtirilishi (masalan, xarajatlarni) lozim bo’lgan masalalarni aniqlaydi.
Asosiy o’zaro bog’liqliklarni aniqlash. Bu o’zaro bog’liqliklar chiziqli funksiyalar sifatida ifodalangan cheklovlarni o’z ichiga oladi. Cheklash – bu matematik modelda barcha o’zgaruvchilar qanoatlantirishi lozim bo’lgan matematik tengsizlik (yoki tenglik)dir.
Optimal yechimni topish. Maqsad funksiyasi faqat ikkita o’zgaruvchiga ega bo’lsa va cheklovlar soni ko’p bo’lmasa, u holda optimal yechimni topish uchun grafik usul, xatolik va sinash usulidan foydalanish mumkin. Amaliyotda yuzaga keladigan birmuncha qiyin holatlarda, kompyuter uchun dasturli ta’minotning maxsus paketlaridan foydalanish zarur.
Yuqorida ko’rib chiqilgan misol yordamida chiziqli dasturlash masalasini yechish uchun shu uchta bosqichning amalda ishlashini kuzatamiz.
1-bosqich, asosiy maqsad – jami marjinal foydani maksimallashtiradigan mahsulotlar kombinatsiyasini topishdan iboratdir. Misolimizda ushbu maqsadni ifodalovchi chiziqli funksiya quyidagi ko’rinishga ega bo’ladi:
Jami marjinal foyda = 200 000 x S + 250 000 x L
2- bosqich - o’zaro bog’liqliklar quyidagi tengsizliklar ko’rinishida ifodalanadi³:

a) 1-sex bo’yicha cheklanishni	1.5 x S + 2.0 x L = 300
b) 2-sex bo’yicha cheklanishni	1.0 x S + 0.5 x L = 120
v) material yetishmasligi sababli «L» mahsulotini ishlab chiqarish cheklanganligini	L £ 126
g) salbiy ishlab chiqarish bo’lmagani uchun