Boshqaruv qarorlarni qabul qilish va amalga oshirish jarayoni


Download 33.58 Kb.
bet2/2
Sana04.05.2023
Hajmi33.58 Kb.
#1424991
1   2
Bog'liq
BOSHQARUV QARORLARNI QABUL QILISH VA AMALGA OSHIRISH JARAYONI

Boshqaruv qarori- boshqaruv ishlarining eng muhim turi, shuningdek, boshqaruv vazifalarini amalga oshirishni ta'minlaydigan o'zaro bog'liq, maqsadli va mantiqiy izchil boshqaruv harakatlarining majmui. Bu harakat muammoni hal qilish yoki maqsadni o'zgartirish sohasida jamoaning maqsadi, dasturi va faoliyatining usullarini tanlashdan iborat.
Qaror qabul qilish boshqaruvning asosidir.
Rivojlanish va qaror qabul qilish Bu har qanday darajadagi menejerlar faoliyatidagi ijodiy jarayon, shu jumladan:
1. ishlab chiqish va maqsadni belgilash;
2. olingan ma'lumotlar asosida muammoni o'rganish;
3. samaradorlik (samaradorlik) mezonlarini va qarorning mumkin bo'lgan oqibatlarini tanlash va asoslash;
4. muammoni (topshiriqni) hal qilishning turli xil variantlarini mutaxassislar bilan muhokama qilish; optimal yechimni tanlash va shakllantirish; Qaror qabul qilish
FOYDALANGAN ADABIYOTLAR RO'YXATI
I. O'zbekiston Respublikasining «Buxgalteriya hisobi to'g'risida»gi Qonuni, 1996-yil 30-avgust.
2. O'zbekiston Respublikasining «Auditorlik faoliyati to'g'risidagi Qonuni. «O’zbekiston ovozi» gazetasi 2000-yil 3-iyun.
3. «Mahsulot (ish xizmatlar)ni ishlab chiqarish va sotish xarajatlari tarkibi hamda moliyaviy natijalami shakllantirish tartibi to' g'risidagi Nizom) O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 54-sonli Qarori 05.02.1999-y.
4. O’zbekiston Respublikasi buxgalteriya hisobining milliy standartlari.
5. O’zbekiston Respublikasi buxgalteriya hisobining milliy standarti 21-son BHMS.
6. Karimov I.A. Mamlakatimizni modernizatsiya qilish va kuchli fuqarolik jamiyati barpo etish-ustuvor maqsadimiz. - T.: «O’zbekiston», 2009-y.
7. G'ulomova F.G. Buxgalteriya hisobini mustaqil o'rganish uchun qo'llanma. T.: - 2008-y.
8. www.ziyoNet.uz
9. www.tfi.uz
XULOSA
Xulosa qilib suni aytish mumkunki korxonalarda axborot va kommunikatsiya xizmatlarini o’rganish korxonalarda axborot va kommunikatsiya xizmatlari o’rganildi. Ilmiy-texnik taraqqiyotning tezlashishi nazorat organlarini axborot bilan ta'minlashga yanada yuqori talablarni qo'yadi. Boshqaruv qarorlarini tayyorlash va asoslashga qaratilgan ushbu faoliyat turining samaradorligi ko'p jihatdan umuman boshqaruv samaradorligini belgilaydi. Ma'lumotnoma va axborot ishidan boshlagan rahbarlarni xabardor qilish bo'limlari ma'lumotlarni jiddiy tahlil qilish va umumlashtirishga o'tdilar, axborot materiallarini qayta ishlash metodikasi va texnologiyasini ishlab chiqdilar. Endi ushbu bo'limlar malakali maslahatchilar funktsiyalarini bajaradi, menejerlarga yangi variantlarni shakllantirishda, mavjud dalillarni asoslash yoki rad etishda yordam beradi va turli echimlarni izlaydi. Axborot tizimlaridan foydalanish samaradorligini oshirishga axborot tizimlarini oxiridan oxirigacha qurish va muvofiqligi orqali erishiladi, bu takrorlanishni bartaraf etish va ma'lumotlarning takroriy ishlatilishini ta'minlash, muayyan integratsion aloqalarni o'rnatish va axborotdan foydalanish darajasini oshirish imkonini beradi. Axborotni qo'llab-quvvatlash quyidagilarni nazarda tutadi: axborotni tarqatish, ya'ni foydalanuvchilarga boshqaruv, ilmiy ishlab chiqarish va faoliyat jarayonida yuzaga keladigan boshqa masalalarni hal qilish uchun zarur bo'lgan ma'lumotlarni taqdim etish; ma'lumotlarni samarali tarqatish uchun eng qulay sharoitlarni yaratish. Iqtisоdiy masalalarni tеzrоq hal qilish, ularni еchimini izlab tоpish, milliy istiqlоl mafkurasining mazmunini va хususiyatlarini tushunish ko‘p jihatdan kishilarning iqtisоdiyot sirlarini, mеnеjmеnt san’atini, ayniqsa, bоzоr va bоzоr iqtisоdiyoti munоsabatlarining mazmunini, ularning talablari va хususiyatlarini, qоnun-qоidalarini, amalga оshirilayotgan iqtisоdiy islоhоtlarning maqsad va mоhiyatini chuqurrоq bilishlariga bоg‘liqdir.

3. Boshqaruvda kommunikatsiya tushunchasi.


Aloqa jarayonining mazmuni. Aloqa axborotni manbadan qabul qiluvchiga uzatish jarayoni. Aloqa maqsadi Qabul qiluvchi tomondan yuborilgan xabarni to'g'ri tushunishga erishishdir. Boshqaruv faoliyatining barcha turlari axborot almashinuviga asoslanadi. Shuning uchun kommunikatsiyalar birlashtiruvchi jarayonlar deb ataladi. Aloqa va axborot har xil, ammo bir-biriga bog'liq tushunchalardir. Muloqot nima xabar qilinishini va qanday qilib xabar qilinishini o'z ichiga oladi. Muloqot amalga oshishi uchun kamida ikki kishi kerak bo'ladi. ajralib turadi to'rtta asosiy element ma'lumot almashish paytida. 1. Yuboruvchi- axborotni to'playdigan yoki tanlaydigan va uni uzatuvchi shaxs. 2. Xabar- og'zaki ravishda uzatiladigan yoki belgilar yordamida kodlangan ma'lumotlarning mohiyati. 10 3. Kanal- axborotni uzatish vositasi. 4. Qabul qiluvchi- ma'lumot kimga mo'ljallangan va uni qabul qiladigan shaxs. Aloqa jarayoni - ikki yoki undan ortiq kishilar oʻrtasida axborot almashish jarayonidir . Aloqa jarayonining maqsadi uzatilgan ma'lumotni qabul qiluvchi tomonidan tushunishni ta'minlash. Boshqaruv qarorini amalga oshirish bir necha bosqichlarga bo'linadi: 1) Boshqaruv qarorini ishlab chiqishga tayyorgarlik - vaziyat to'g'risida ma'lumot olish, maqsadlarni belgilash, baholash tizimini ishlab chiqish, boshqaruv holatini tahlil qilish, vaziyatni diagnostika qilish va vaziyatning rivojlanishi prognozini ishlab chiqish kabi elementlarni o'z ichiga oladi. Vaziyat haqidagi ma'lumotlar ishonchli, etarlicha to'liq va shu bilan birga ortiqcha bo'lmasligi kerak. Analitik materialni hal etilayotgan boshqaruv muammosi sohasida bilim va tajribaga ega bo'lgan mutaxassislar tayyorlashlari kerak. Boshqaruv ta'sirining maqsadlarini ishlab chiqish katta ahamiyatga ega. Maqsadlarni aniqlash qaror qabul qiluvchining bevosita ishtirokida amalga oshirilishi kerak. Boshqaruv qarorlarini ishlab chiqish jarayonida vaziyatni va uning rivojlanishiga ta'sir qiluvchi turli omillarni adekvat baholash muhim rol o'ynaydi. Shu maqsadda baholash tizimini shakllantirish zarur, u quyidagilarni o'z ichiga olishi kerak: - baholash ob'ektini tavsiflovchi mezonlar; - ob'ekt har bir mezon bo'yicha baholanadigan ko'rsatkichlar va shkalalar tizimi; - boshqaruv qarorlari variantlarini qiyosiy baholash va ularni tanlash tamoyillari. Vaziyatni tahlil qilish uning rivojlanish dinamikasini belgilovchi omillarni aniqlashni o'z ichiga oladi. Bunda faktorial va korrelyatsion tahlil usullaridan foydalanish mumkin. Vaziyatni diagnostika qilish vazifasi uning asosiy muammolarini va ularning ta'sirining tabiatini aniqlashdir. Ushbu element vaziyatning rivojlanish qonuniyatlarini aniqlash uchun mo'ljallangan; uning rivojlanishiga maqsadli ta'sir ko'rsatish mexanizmlari; boshqaruv qarorini amalga oshirish uchun zarur bo'lgan turli xil resurslarga bo'lgan ehtiyoj. 11 Vaziyatning rivojlanishi prognozini ishlab chiqish natijasida erishiladigan boshqaruv ta'sirining kutilayotgan natijalarini taqdim etish katta ahamiyatga ega. 2) boshqaruv qarorini ishlab chiqish - muqobil echimlarni ishlab chiqish, nazorat harakatlarining asosiy variantlarini tanlash, vaziyatni rivojlantirish stsenariylarini ishlab chiqish va nazorat harakatlarining asosiy variantlarini ekspert baholashdan iborat. Analoglar usuli, aqliy hujum, boshqaruv qarorlarini sintez qilish va boshqalar kabi alternativ variantlarni yaratishning bunday tartiblari keng tarqalgan. So'nggi o'n yilliklarda yechim variantlarini ishlab chiqarish uchun avtomatlashtirilgan tizimlar rivojlana boshladi. Tanlov jarayonida, shubhasiz, nomaqbul yoki raqobatdosh bo'lmagan variantlar ko'rib chiqiladi. Tanlashda qiyosiy baholash darajasi va takrorlashning yo'qligi talabi hisobga olinishi kerak. Stsenariylarni ishlab chiqishning asosiy vazifasi qaror qabul qiluvchi tomonidan vaziyatni va uni rivojlantirishning eng mumkin bo'lgan usullarini tushunishni ta'minlashdir. Vaziyatning rivojlanishidagi asosiy omillarning o'zgarishlar dinamikasining turli xil variantlarini ko'rib chiqish maqsadga muvofiqdir. Keyingi bosqich - nazorat harakatlarining asosiy variantlarini ekspert baholash. Uning vazifasi boshqaruv ta'sirining ko'rib chiqilayotgan variantlari va belgilangan maqsadlarga erishishning maqsadga muvofiqligini baholashdir. Shu asosda ko'rib chiqilayotgan variantlar tartiblanadi. 3) Qaror qabul qilish bosqichi uchta elementdan iborat: jamoaviy tekshirish, qaror qabul qiluvchi tomonidan qaror qabul qilish, harakatlar rejasini ishlab chiqish. Kollektiv ekspertiza boshqaruv qarorlarining ishonchliligi va samaradorligini oshiradi. Uni amalga oshirish usullari orasida: Delphi usullari, aqliy hujum, komissiyalar, Pattern va boshqalar. Muqobil variantlarni tekshirish natijalariga ko'ra, qo'shimcha ma'lumotlarni hisobga olgan holda, shaxsiy tajriba va sezgi asosida qaror qabul qiluvchi boshqaruv qarorini qabul qiladi. Shu bilan birga, u barcha taklif qilingan variantlardan tubdan farq qilishi mumkin. Qabul qilingan qarorni amalga oshirishga o'tish vaqt va joyda harakatlar va resurslarni muvofiqlashtirishni talab qiladi. Bunga qabul qilingan boshqaruv qarorini amalga oshirishni rejalashtirish orqali erishiladi. Boshqaruv qarorlarini amalga oshirish jarayonida rejalar tuzatilishi kerak. Bu tashqi va ichki sharoitlarni, qonunchilikni, bozor sharoitlarini, korxona strategiyasini va boshqalarni o'zgartirish imkoniyatiga asoslanadi. 12 4) ishlab chiqilgan chora-tadbirlar rejasi asosida boshqaruv qarorini amalga oshirish. Yechimni amalga oshirish bosqichi yechimni ijrochilarga etkazish, ijrochilarni resurslar bilan ta'minlash, vakolatlarni topshirish va yechimni amalga oshirishning barcha sohalarida ijrochilarning harakatlarini muvofiqlashtirishni o'z ichiga oladi. Qarorni ijrochilarga yetkazish qaror ijrosini tashkil etishning muhim elementlaridan biridir. Bu buyruq, ko'rsatma, ko'rsatma va boshqalar shaklida qaror qabul qiluvchi shaxs tomonidan vazifalarni belgilash orqali amalga oshiriladi. Shu bilan birga, menejer ijrochilar oldiga qo'yilgan vazifalar va muddatlarning mohiyatini, ularning umumiy maqsadga erishishdagi ahamiyatini tushunishiga
Download 33.58 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling