Botanika fanidan yo`sin toifa o`simliklari bo`limi mavzusi bo`yicha tayyorlagan slay`di kbio-au-101-21 guruh talabasi abobakirova mohinur

II-Bob Asosiy qism

II-Bob Asosiy qism

• 
  2.1.Yo`sintoifalarning tarqalishi va ekologiyasi.
  
• 
  Yuksak o'simliklar kichik dunyosi-Cormobionta yoki Embrybionta
  
• 
  Yuksak o'simliklar tashqi ko'rinishi jihatidan raug-barang. Uning tanasi organlarga differentsiallashgan, hamda ularda nasllar gallanishi kuzatiladi. Hozirgi davrda yuksak o'simliklarning soni 500 mingdan ortiq. Ular Yer kurrasining nam tropik o'rmonlaridan tortib, cho'llargacba va Arktikaning doimiy muzliklarida ham uchraydi. Yuksak o'simliklarda yaxshi shakllangan vegetativ va generativ organlar bo'lib, jinssiz va jinsiy usullarda ko'payadi. Riniyatoifa o'simliklar (Rhyniophyta)
  
• 
  Riniotoifalar hozirgi vaqtda ma'lum bo'lgan yuksak o'simliklarning qadimgi vakillari bo'lib hisoblanadi, ular juda sodda tuzilgan, ildizsiz, poyasiz, ayrisimon shoxlangan, mayda tikonsimon bargli o'simliklardir. Riniotoifalar paleozoy erasining silur davrlarida kelib chiqib, toshko'mir davrlarining boshlarida nobud bo'lib, yo'qolib ketgan. 1937 yilda paleobotanik U.Lang riniyalardan ham qadimgi vakilini yuqori silur qoldiqlaridan kuksoniya (Cooksonia) deb atalgan yangi turkumini aniqlagan Keyinchalik kuksoniyaning qoldiqlari yuqori silur qatlamlaridan Chexoslovakiya, Markaziy Qozog'iston, Nyu-York, Shotlandiyadan va G'arbiy Sibirdan ham topilgan. Bu qoldiqlar silur davridan to devon davrining oxirigacha yashagan eng qadimgi yuksak o'simliklar sanalib, ular dastlab psilofitlar bo'limiga birlashtirilgan.
  

2.1 1-rasm Yo'sintoifa (Moxtoifa) o'simliklar

• 
  2.1 1-rasm Yo'sintoifa (Moxtoifa) o'simliklar
  
• 
  Moxlar bo'limi vakillari o'zining oddiy tuzilganligi bilan boshqa yuqori o'simliklardan ajraladi. Oliy formalari poya bilan barglarga ajralgan bo'lsa, tuban
  
• 
  Diskasimon ustuncha bo'shliqlarining har birida bittadan antyeridiy etiladi, ular ichida ikki xivchinli spermatazoidlar vujudga keladi.
  
• 
  Urg’ochi o'simlikda esa kalta band ustida yulduzchaga o'xshagan o'simta bo’lib, uni ko'ndalang kesilsa to'da to'da bo'lib joylashgan arxegoniylar ko'rinadi. Unda tuxum xujayra etiladi, Marshan-tsiyaning arxegoniy va antyeridiylarga ega bo'lgan tallomlari jin siy nasl xisoblanadi. Tuxum xujayra urug’langach o'sadi va sharsimon ko'sakchaga aylanadi. Bu sporangiy jinsiz nasl, ya'ni sporofitdir.
  
• 
  Poyabargsimon moxlar sinfining torf moxlar qabilasi faqatgina bitta oilaga bu oila esa bitta sfagnum turkumiga ega. U 350 ga yaqin turga ega bo'lib, botqosliklar o'sib, torf hosil qiluvchi asosiy o'simlik xisoblanadi. Sfagnumning poyasi ancha uzun va nozik bo'lib, juda shoxlangan, mayda barglar bilan qoplangan. Patki shoxlar ko'pincha pastga egilgan bo'lib, uchi va shoxchalari bilan suv ichmaydi. Rizoidga ega emas, poya uchki qismi bilan o'saveradi, ostki qismi esa quriydi, chirimaydi.