Botanika faniga kirish

Membranalar biogenezi. Hujayralardagi membranalar biogenezi donador ER membranasi bilan genetik bog`langan deb qaraladi. Haqiqatdan ham ER hujayra membranasining oqsillari va lipidlari sintezlanuvchi asosiy organoiddir. Endoplazmatik retikulum membranalarida glitserolipidlar, mitoxondriyalar fosfolipidlari (xloroplastlar va mitoxondriyalar membranalarining shakllanishining asosiy omili), sterollar biosintezi, barcha to`yingan yog` kislotalarining sintezi, to`yingan yog` kislotalarining to`yinmagan yog` kislotalariga aylanishi oxirgi bosqichlari jarayonlari joylashgandir.
O`simlik hujayrasi ontogenezining fazalari. Yuqorida keltirilgan hujayra tuzilmalarining biogenezining ko`p bosqichli jarayonini quyidagi sxema orqali ifoda qilish mumkin:
DNK RNK oqsillar molekulalardan kattaroq faol oqsil molekulalarining o`z-o`zini yig`ishi funksional faol metabolik sikllar, hujayra organoidlari. Ammo, shuni ham inobatga olish kerakki, DNK molekulasining ekspressiyalanuvchi genlari doimo o`zgarib turadi va shuning asosida hujayra o`zining bir qancha rivojlanish bosqichlarini o`tadi. Ona hujayraning bo`linib qiz hujayralari hosil qilish davridan boshlab to qiz hujayralarning bo`linishi yoki o`lishi davrigacha bo`lgan vaqt hujayraning hayotiy davri yoki uning ontogenezi deyiladi. O`simlik hujayrasining ontogenezi bir qancha bosqichlarni, xususan bo`linish, cho`zilish tufayli o`sish, differentsirovka, qarish va o`lim bosqichlarini o`z ichiga oladi.

XULOSA
Ayrim hujayralar juda erta differensiallashadi. Masalan apikal meristemalar epidermis hujayralari. Meristemaning boshqa ko`pchilik hujayralari masalan novda va ildiz uchlari hujayralari bo`linadi va tashqi tomondan bir-biridan juda kam farqlanadi. Ammo ularning qaysi to`qimalarga ta’lluqliligi oldindan, hattoki bo`linish zonasidayoq ma’lum bo`ladi. Masalan antigenlarning immuni kimyoviy uslubida makkajo`xori murtak ildizi meristemalarida yetuk o`simlik markaziy silindri hujayralariga uxshash hujayralar kuzatilgari:
Binobarin, meristemalardagi to`qimalarga xos maxsuslik floema va ksilema elementlari shakllangunicha paydo bo`ladi. Hujayralarning bir-biridan sifatiy farqlanishida genlar faolligi differensiasiyasi jarayonlari yotadi.
O`simlik organizmining har bir vegetativ hujayrasi o`zida butun bir organizmning rivojlanishi haqidagi informatsiya`ni tutadi va ma’lum bir sharoitda u yoki bu organning, ayrim hollarda esa butun bir o`simlik organizmining shakllanishiga turtki beradi (totepotentlik xususiyati). Ammo organizm tarkibida u faqat o`z genetik xossalarining faqatgina bir qismini namoyon qiladi. U yoki bu genetik programmaning ekspressiyasining signali bo`lib fitogormonlarning bir-biriga nisbati, metabolitlar va fizik-kimyoviy omillar xizmat qiladi.