Bozor mexanizmi mikroiqtisodiyotni tartibga solishda yaxshi natija beradi, ammo makroiqtisodiy darajada tartiblashni to’la-to’kis ta’minlay olmaydi. SHunday ustivor yo’nalishlar va umumdavlat miqyosidagi muhim vazifalar borki, ularni tartibga solish va amalga oshirish faqatgina davlatning yetakchiligini talab qiladi. SHuning uchun iqtisodiyotga davlat aralashadi, tartiblashning davlat mexanizmi ishga tushadi. - Bozor mexanizmi mikroiqtisodiyotni tartibga solishda yaxshi natija beradi, ammo makroiqtisodiy darajada tartiblashni to’la-to’kis ta’minlay olmaydi. SHunday ustivor yo’nalishlar va umumdavlat miqyosidagi muhim vazifalar borki, ularni tartibga solish va amalga oshirish faqatgina davlatning yetakchiligini talab qiladi. SHuning uchun iqtisodiyotga davlat aralashadi, tartiblashning davlat mexanizmi ishga tushadi.
- “Bozor mexanizmi – ko’pgina sohalarda baho va ishlab chiqarishni aniqlaydi, ayni vaqtda davlat soliq, xarajatlar vositasida bozorni tartibga soladi, ikkala tomon – bozor mexanizmi va davlat muhimdir”.
- O’zbekistonda davlatning narx-navo siyosati quyidagi yo’nalishlarda amalga oshirilmoqda.
- narxlarni erkinlashtirish;
- narxlarni erkinlashtirish aholi daromadlarini oshirish bilan bog’liqlikda bo’lishini ta’minlash;
- ayrim turdagi xalq iste’moli mollariga davlat narxlari saqlanishi;
- monopol korxonalarda rentabellik darajasini cheklash asosida narxlarning oshib ketishini oldini olish;
- ba’zi tarmoq, korxona, tovarlar uchun narxning ortib ketishini oldini olish maqsadida moliyaviy vositalardan foydalanish.
Korxonalar narx belgilash davomida barcha omillarni hisobga olishi qiyinligini e’tiborga olib, uning rahbarlari o’z talablariga javob beradigan eng zarur omillarni o’rganishi mumkin. Natijada narx belgilash usullari u yoki bu korxonaning yondoshuvidan kelib chiqib turlicha bo’lishi mumkin bo’lib qoladi. - Korxonalar narx belgilash davomida barcha omillarni hisobga olishi qiyinligini e’tiborga olib, uning rahbarlari o’z talablariga javob beradigan eng zarur omillarni o’rganishi mumkin. Natijada narx belgilash usullari u yoki bu korxonaning yondoshuvidan kelib chiqib turlicha bo’lishi mumkin bo’lib qoladi.
- Moliyaviy munosabatlar va ularga xizmat kiluvchi maxsus muassasalar mamlakatning moliya tizimini tashkil qiladi. Davlat pul mablag'larining asosiy bo'g'ini xizmat qiladi. Uning asosiy vazifasi moliyaviy vositalar yordamida iqtisodiyotni samarali rivojlantirish va umumdavlat miqyosidagi ijtimoiy vazifalarni xal qilish uchun sharoit yaratishdir. Moliya-kredit siyosati, narxlarni, umuman iqtisodiyotni erkinlashtirish hamda bozor infrastrukturasini shakllantirish muammolari Islom Karimovning qator asarlarida o'z ifodasini topgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
