Bàrchà mîddàlàr ko‘p sînli bo‘linmàs zàrràlàrdàn àtîm

Ràdiîàktiv yemirilish qînuni. Yadrîning ràdiîàktiv nur chi-

qàrish bilàn bîshqà yadrîgà àylànishi ràdiîàktiv yemirilish  yoki

sîddàginà  yemirilish  dåyilàdi.  Ràdiîàktiv  yemirilgàn  yadrî  înà

yadrî,  hîsil  bo‘lgàn  yadrî  esà  bîlà  yadrî  dåyilàdi.  Õo‘sh,  bu

yemirilish  birîr  qînungà  bo‘ysunàdimi?  Êo‘plàb  tàjribàlàrning

ko‘rsàtishichà,  qàràlàyotgàn  hàjmdàgi  ràdiîàktiv  àtîmlàr  sîni

vàqt o‘tishi bilàn kàmàya bîràdi. Bà’zi elåmåntlàrda bu kàmàyish

minutlàr,  hàttî  såkundlàr  dàvîmidà  ro‘y  bårsà,  bà’zilàrida

milliàrdlàb yil dàvîm etàdi. Umumàn îlgàndà, yadrîning yemirilishi

tàsîdifiy hîdisàdir. Shuning uchun, u yoki bu yadrîning bårilgàn

vàqt îràlig‘idà yemirilishi stàtistikà qînunlàrigà bo‘ysunàdi. Ràdiî-

àktiv elåmåntning àsîsiy õàràktåristikàlàridàn bittàsi hàr bir àtîm-

ning bir såkund dàvîmidà yemirilish ehtimîli bilàn àniqlànàdigàn

kàttàlikdir.  U  l  hàrfi  bilàn  bålgilànàdi  và  ràdiîàktiv  yemirilish

dîimiysi dåyilàdi.

Àgàr  bîshlàng‘ich  mîmånt  t = 0  dà  N

0

  tà  ràdiîàktiv  àtîm

màvjud bo‘lsà, t mîmåntdà qîlgàn ràdiîàktiv àtîmlàrning sîni

N = N

0

e

-lt

   

                                         (34.1)

qînungà muvîfiq àniqlànàdi. Bu yerdà e » 2,72 – nàturàl lîgàrifm-

ning àsîsi. (34.1) ifîdà ràdiîàktiv yemirilish qînuni dåyilàdi.