Bàrchà mîddàlàr ko‘p sînli bo‘linmàs zàrràlàrdàn àtîm

Birlàmchi  kîsmik  nurlàr.

Båvîsità  kîsmîsdàn  kålàdigàn

nurlàr  birlàmchi  kîsmik  nurlàr

dåyilàdi. Òàrkibini o‘rgànish, bir-

làmchi  kîsmik  nurlàr  yuqîri

enårgiyali  elåmåntàr  zàrràlàr

îqimidàn ibîràt ekànligini ko‘r-

sàtdi.  Uning  to‘qsîn  fîizdàn

ko‘prîg‘ini prîtînlàr, taxminan

yetti fîizini a- zàrràlàr, bir fîiz

I

20        60

 100

 140   h, km

63- rasm.

39-§.

---

148

àtrîfidàgisini îg‘irrîq àtîmlàrning (Z > 20) yadrîlàri tàshkil qilàdi.

Birlàmchi kîsmik nurlàrning àsîsiy qismi gàlàktikàdàn kåluvchi,

enårgiyasi 10

21

 eV gàchà bo‘lgàn nurlàr hisîblànib, ulàr o‘zining

shu qàdàr kàttà enårgiyasini yulduzlàràrî màgnit màydînlàr bilàn

to‘qnàshish nàtijàsidà îlàdi.

Shuni hàm tà’kidlàsh lîzimki, kîsmik nurlàrning intånsivligi

vàqt dàvîmidà o‘zgàrib turàdi. Bu Quyosh àktivligining o‘zgàrishigà

bîg‘liq bo‘làdi. Quyoshdà chàqnàsh ro‘y bårgàn pàytlàrdà kîsmik

nurlàrning intånsivligi o‘nlàb và hàttî yuzlàb fîizgàchà o‘zgàrib

kåtishi  mumkin.  Bu  esà  kîsmik  nurlàrning  mà’lum  bir  qismi

Quyoshdà hîsil bo‘lishini ko‘rsàtàdi. Birlàmchi kîsmik nurlàr Yer

sirtidàn 50 km bàlàndliklàrgàchà yetib kålàdi và shuning uchun

hàm h ³ 50 km dà kîsmik nurlàrning intånsivligi o‘zgàrmàs bo‘làdi.