btsti yo‘nalishi

yigirma besh ming uch yuz qirq yeti (birlik aytilmaydi). 

Minglar sinfidan keyin millionlar sinfi keladi. Uning xonalari bunday ataladi: 

bir millionlar, o`n millionlar, yuz millionlar. 

---

 

Ko`p  xonali  sonlarni  o`qish  uchun,  uning  yozuvini  o`ngdan  chapga  qarab 

uchtadan raqami bo`lgan sinflarga ajratiladi. Oxirgi chapdagi sinfda 3 ta, 2 ta yoki 

1 ta raqam bo`lishi mumkin. 

 

Ko`p xonali son yuqori sinfdan boshlab yoziladi. Masalan, uch yuz olti ming 

olti yuz o`n uchni yozish uchun quyidagicha mulohaza yuritiladi: 

1)  Bu sonda ikkinchi sinf birligi nechta ekanini yozamiz (306). 

2)  Birinchi sinfning birliklarini yozamiz (613). 

Yozuvda sinflar orasida biroz joy qoldiriladi. Yozilishi: 306 613. 

0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 raqamlari yordamida ixtiyoriy sonni yozish mumkin. Son 

yozuvidagi  raqamining  qiymati  uning  shu  yozuvda  o`zi  egallagan  o`rniga  bog`liq 

bo`ladi. 

Sonlarni taqqoslashda bunday mulohaza yuritiladi: 

1)  Ikki sondan sanoqda qaysi biri oldin aytilsa, o`shanisi kichik, qaysi biri keyin 

aytilsa,o`shanisi kata bo`ladi. Masalan, 9˂10 va 10˃9; 88˂90 va 90˃88. 

2)  Ko`p  xonali  sonlarni  yuqori  xonadan  boshlab  xonalar  bo`yicha  taqqoslash 

ham mumkin. Masalan, 843˃798, chunki 8 yuzlik ˃ 7 yuzlik; 

7 462 ˂ 7 862, chunki mingliklar soni bir xil bo`lgani bilan yuzliklar birinchi 

sonda ikkinchidagidan kichik. 

 

115-misolda berilgan tengsizlikni yechishda berilgan sonlar ko`p xonali sonlar 

bo`lgani uchun sonlarni taqqoslashning ikkinchi usulidan foydalaniladi. 

1)  Sonning o`mg tomoniga bitta nol yozilsa, son 10 marta, ikkita nol yozilsa, 

son 100 marta, uchta nol yozilsa, son 1000 marta ortadi. 

2)  O`ng  tomondan  bitta  nol  tushirib  qoldirilsa,  son  10  marta,  ikkita  nol 

---

tushirib  qoldirlisa,  100  marta,  uchta  nol  tushirib  qoldirilsa,  1000  marta 

kamayadi. 

137-misolda  tengsizliklar  berilgan  bo`lib,  ularni  yechish  uchun:  1)  ifodalarni 

bajarib olinadi; 2) chiqqan natijalarni xona birliklari bo`yicha o`zaro taqqoslanadi. 

188-misolni  yechish  uchun  unda  berilgan  tengliklarni  to`g`ri  tenglikka 

aylantirish  kerak  bo`ladi.  Buni  amalga  oshirish  uchun  qavslardan  foydalaniladi. 

Namuna sifatida o`qituvchi birinchi tenglikni ishlab ko`rsatadi. 

254-misolda berilgan tengliklarni misolning shartiga binoan qavslar yordamida 

to`g`ri tenglikka aylantiriladi. 263-misolda bir xil ko`rinishdagi 4 ta tenglik berilgan. 

Bu  tengliklarni  birma-bir  tahlil  qilinadi  va  qabslar  yordamida  to`g`ri  tenglikka 

aylantiriladi. 

432-misolda ismli sonlarga doir tengliklar berilgan. Bu misolni ishlash uchun 

katakchalar  o`rniga  mos  ravishda  raqamlar  qo`yib  chiqiladi.  Bunday  misollarni 

ishlash  orqali  o`quvchilarning  uzunlik  o`lchov  birliklari  to`g`risida  olinganbilimlari 

mustahkamlanadi.  799-misol  ham  ismli  sonlarni  taqqoslashga  doir  bo`lib,  buni 

yechishda  katakchalar  ichiga  kerakli  raqamlar  qo`yiladi.  Bu  misolni  yechish  uchun 

o`quvchilarning  uzunlik  o`lchov  birliklari,  og`irlik  o`lchov  birliklari,  hafta  kunlari, 

vaqt o`lchov birliklari to`g`risida olingan bilimlari asqotadi.