RISKLARNING TURLARI VA ULARNING
TURKUMLANISHI
Risklarning turkumlanishi deganda oldinga qo‘yilgan maqsadlarga erishish uchun ularni
ma’lum belgilari bo‘yicha alohida guruhlarga ajratish tushuniladi. Risklarni turkumlashning
quyidagi mezonlari mavjud:
1. Risklar xavf soluvchi obyektlar sinflari
2. Riskni yuzaga kelish sabablari
3. Risklarga ta’sir etish imkoniyati
Risk obyektlarining kompleks sinflari:
1. ishchi kuchi;
2. mol-mulk;
3. sarmoya;
4. axborot.
Riskka ta’sir etish imkoniyatibo‘yicha:
1. Ekzogen (tashqi) risklar, ularga ta’sir etish qaror qabul qiluvchi shaxs ta’siri ostiga tushmaydi va
risklarni amalga oshishi natijasida yuzaga keluvchi zararlarni, oqibatlarini kamayishi bilan cheklanadi;
2. Endogen (ichki) risklar, qaror qabul qiluvchi shaxs ta’sir doirasida bo‘ladi, qaysiki ular uchun
risklarni yuzaga kelish ehtimolligi kamayadi va ayrim hollarda butunlay bo‘lmaydi. Iqtisodiy muhitlar
uchun xos bo‘lgan risklarning tasnifiy tizimi o‘z tarkibiga guruhlar, toyifalar, turlar, kichik turlar va
xillarni oladi. Ularning chizmali ko‘rinishi 1-rasmda aks ettirilgan.
Ehtimolli natijasi (riskli hodisa)bo‘yicha risklar quyidagilarga bo‘linadi: Haqiqiy risklar – salbiy
yoki nolli natijani olish ehtimolligi: tabiiy,
ekologik
, siyosiy, transport va tijorat risklarining bir
qismi (mulkiy, ishlab chiqarish, savdo). Spekulyativ risklar–ham ijobiy, ham salbiy natijani olish
ehtimolligi: moliyaviy risklar. Risklarni yuzaga kelishining asosiy sabablaridan kelib chiqib, ular
quyidagilarga bo‘linadi:
1. Tabiiy
2. Ekologik
3. Siyosiy
4. Transport
5. Tijorat
Do'stlaringiz bilan baham: |
