Bug‘latish qurilimalarining klassifikatsiyasi Tayanch iboralar: ko‘p bosqichli

5-rasm. Eritmasi erkin sirkulyasiya vdladigan bug‘latkichlar.
a - isituvchi kamerasi ajratilgan bug‘latkich; b - isituvchi kamerasi gashkuriga o‘rnatilgan bumatkich: 1- isituvchi kamera; 2-separator; 3-sirkulyasion truba. - separator, isituvchi kamera va separatsion truba diametrlari; L ~ kamera o‘zo‘nligi.
Bug‘latish qurilmasi separator, isituvchi kamera va sirkulyasion truba-dan tashkil topgan. Separator elliptik k,opkokli silindrik krbikdan ibo-rat bo‘lib, isituvchi kameraga boltlar yordamida birlashtirilgan. O‘nda, ikkilamchi bushi tomchilardan ajratish uchun turli konstruksiyali qaytargichlar o‘rnatiladi (5a-rasm), Isituvchi kamera esa, vertikal kobik-trubali issiqlik almashinish qurilmasi tipida yasalgan bo‘lib, trubalararo bushligiga bur yuboriladi va trubalar ichida eritma kaynatiladi.
Separator va isituvchi kameralar pastki kismlari sirkulyasion truba bilan birlashtirilgan. Sirkulyasion va kaynatish trubalaridan tarkib top-gan tutashgan sistemada tabiiy sirkulyasiya xosil bo‘ladi.
Agar, trubalarda eritma qaynash darajasigicha isshilsa, undagi bir kism Suyuqlik burlanishi natijasida trubalarda bug‘ - suyuqlik aralashmasi xosil bo‘ladi. Albatta, bu aralashma zichligi suyuqlik zichligidan kichikdir. SHunday kilib, sirkulyasion trubadagi suyuqlik massasi, qaynash trubadagi suyuqlikdan katta bulishi aniq Natijada, qaynash trubasi - bur bushliga sirkulyasion truba - trubalar va xrkazo yuli buiicha eritma sirkulyasion harakatlanadi.
Sirkulyasiya paytida kaynayotgan suyuqlik tomonidagi issiqlik berish koeffitsienti ortadi va truba yuzasida klotiq, kovakli ifloslik qatlami xosil bulishi kamayadi.
Tabiiy sirkulyasiya bulishi uchun ikkita shart bajarilishi zarur:

1. 
   Bug‘ -suyuqlik aralashma qatlamini muvozanatda ushlab turish va zarur tezlik xosil kilish uchun sirkulyasion trubadagi suyuqlik satxining balandligi etarli bulishi kerak;
   
2. 
   Bug‘ - suyuqlik aralashmasi iloji boricha kam zimlikli bulishi uchun qaynash trubalarida bur ajralib chikish intensivligi etarli mikdorda bulishi darkor.
   

Eritma va bur orasidagi temperaturalar farqi ko‘p va qaynash zonasida naporning yukotilishi kam bo‘lgani uchun, sirkulyasiya tezligi 1,8...2 m/s ni ta sh kil etadi.
Agar, sirkulyasiya tezligi yuqori bo‘lsa, burlatkichning ish o‘numdorligi va issiqlik almashinish jarayonining intensivligi katta bo‘ladi.
5-rasmda eskirib kolgan markaziy sirkulyasiya trubali bug‘latkichdan tubdan farq kiladigan qurilma keltirilgan. Ma’lumki, markaziy sirkulyasion trubali bug‘latkichlarda temperaturalar farqi kichik va sirkulyasiya intensivligi past bo‘ladi.
Qaynash trubalarida bur xosil bulishi eritmaning fizik xossalari, truba devori va suyuqlik urtasidagi temperaturalar farql bilan belgilanadi. Eritmaning kovushokligi kanchalik kam bo‘lsa, sho‘nchalik bur ajralib chiqishi va sirkulyasiya tezligi ko‘p bo‘ladi. Intensiv sirkulyasiyaga erishish uchun isituvchi bug‘ va eritma orasidagi farq, 10°S dan kam bo`lmasligi keraq
5-rasmda keltirilgan bug‘latkichlarning issiqlik almashinish yuzasi 10...1200 m<sup>2</sup>, diametriga karab qaynash trubalarning o‘zo‘nligi 3...9 m bo‘ladi. Qaynash trubalarning diametri 25, 38 va 57 mm bulishi mumkin. Isituvchi kameradagi ortikcha bosim 0,3...1,6 MPa, separatordagi vakuum esa - 93,0 kPa. Sirkulyasion truba ko‘ndalang kesim yuzasining isituvchi kamera yuzasiga nisbati 0,3 dan kam bo`lmasligi zarur.