Bul intellektual marafon 2022-jili 13-fevral sa’nesinde No’kis qalasindag’i "Jaslar orayi"nda

Bul intellektual marafon 2022-jili 13-fevral sa’nesinde No’kis qalasindag’i “Jaslar orayi”nda o’tkerildi. Kelesi intellektual marafonimiz ha’m basqa da intellektual jarislar haqqinda mag’liwmatlardi @ZakovatQR kanalinda ja’riyalap baramiz. Sorawlar redaktorlanbadi. Qa’te kemshilikler ushin aldinnan keshirim soraymiz. Marafonda belsendi qatnasip, sorawlari menen bo’lisken ba’rshe komandalarg’a teren’ minnetdarshiliq bildiremiz.

1. 
   Bul mámleket haqqında óz waqtında lord Jorj Bayron solay jazģan: «Planetamız tuwılģanında, qurģaqlıq hám teńizdiń eń ájayıp ushırasıwı bul jerde boldı. Tábiyat brilliantları egilgende, olardıń bir bólegi bul jerge túsken». Pushkin poeziyasında Napoleon bul jerdiń xalqın jawız degenligi de tilge alınadı. Dıqqat, soraw: bul qaysı mámleket?
   

Juwap: Chernogoriya! [Montenegro]

2. 
   Bir maqalada jazılıwınsha, sońģı jıllarda ushırap atırģan ayırım túsinbewshilikler sebepli, zamanagóy xalıqaralıq kompaniyalar SONDAY logotiplerge ótpekte. Dıqqat, soraw: joqarıdaģı úzindi alınģan maqala avtorınıń kásibi ne?
   

Juwap: dilmash!
Túsindirme: Ádette, kópshilik logotiplerde kompaniya atı yáki uranı jazılģan boladı. Olardıń ayırımları basqa tillerde túrli mániste awdarmalanıw jaģdayları ushıraydı. Máselen, Colgate kompaniyasın alsaq boladı. Bunday jaģdaylardıń aldın alıw ushın kompaniyalar endi sózsiz logotiplerge ótpekte.

3. 
   Filosof Jon Rixter solay jazģan: «Fantaziya barlıqtıń úshten eki bólegi – BIRINSHI hám ÚSHINSHI ni basqaradı, haqıyqat bolsa EKINSHI menen sheklengen». Soraw: tártip sanları menen almasqan sózlerdi durıs izbe-izlikte jazıp jiberiń.
   

Juwap: BIRINSHI – ótmish, EKINSHI – házir, ÚSHINSHI – keleshek!

4. 
   Tábiyattanıwshı Charlz Layell "IKS"ti kóp betleri joq bolıp ketken hám qalģanlarında bazı bir sózler jetispeytuģın kitaptı oqıw menen teńeydi. Siz tabıwıńız kerek bolģan "IKS"te LEONdı, PALdı hám taģı basqalardı kóriwińiz múmkin. Dıqqat, soraw: "IKS" penen almasqan ilimiy qosımtalı sózdi tabıń.
   

Juwap: PALEONtologiya!
Túsindirme: Layell dáwirinde skletlerdi tolıq rekonstrukciya etiw ushın tabılģan qaldıqlar sanı jeterli bolmaytuģın edi. Bul sorawda siz de paleontologlarday háreket ettińiz.

5. 
   Sociolog Richard Titmuss 1970-jıllarda bir máselede Angliya húkimetin qollap- quwatlaģan, AQSh qollaģan usıldı bolsa sınģa alģan. Sebebi, "ALFA" Angliyada tiykarģı mashqalanı nátiyjeli sheshken hám xalıqtı birlestiriwde de áhimiyetli boldı. Tap usı máselede AQSh qollaģan siyasat keri tásir kórsetken edi. Dıqqat, soraw: "ALFA" qaysı sóz benen almasqan?
   

Juwap: "ALFA" – bul donorlıq!
Túsindirme: Donorlıq Angliyada Ekinshi jer júzlik urısınan beri alturistik jaģday bolıp kelgen. AQSh húkimeti hár bir gramm qan ushın aqsha tólegen. Nátiyjede, talapqa juwap bermeytuģınlar da «qan biznesi» menen shuģıllanıp baslaģan.

6. 
   Dıqqat, soraw: 1929-jılı Eynshteynniń Prinstonģa keliwi qaysı kásip iyeleriniń jumısı ádewir kóbeyiwine sebep boldı?
   

Juwap: pochtalyon!
Túsindirme: alımnıń kelgenin bilgen turģınlar ózlerin qızıqtırģan túrli sorawlar menen oģan tınımsız xatlar jollaģan.

7. 
   Manudıń nızamları tómendegilerdi belgileydi: nekeniń segizinshi jılında bala tuwmaytug'in hayaldı ózgertiw; nekeniń onınshı jılında óli balalardı tuwatuģın hayaldı ózgertiw; nekeniń on birinshi jılında tek qızlardı tuwatuģın hayaldı ózgertiw. Soraw: qanday hayal, qanday tuwmasın, hind nızamları tez-tezden ózgeriwin názerde tutqan?
   

Juwap: jánjelkesh!

8. 
   Kit dawısları alımlarģa olardıń háreketin gúzetiw imkanin beredi. Emmanuel Leroy kit dawıslarınıń ózgesheligi haqqında aytadı eken, olardı "IKS" penen salıstıradı. Soraw: "IKS"ti eki sóz benen jazıp jiberiń.
   

Juwap: barmaq izleri!
Túsindirme: kitlerdiń túrli populyaciyalarınıń sesleri bir-birinen parıqlanadı hám olardı birneshe kilometrlerden ajıratıw múmkin.

9. 
   Shegiwge qarsı gúres alıp barıwshı sociyallıq plakatlardıń birewinde ONÍŃ súwreti hám "BIZ SÍYAQLÍ TASLAWDÍ ÚYRENIŃ" degen shaqırıq bar. Onıń negizgi nusqası Orta ásirlerde joq bolıp ketken degen maģlıwmatlar ushırasadı. ONÍ qáleń bir, qáleń eki sóz benen jazıp jiberiń.
   

Juwap: Diskobol! [Disk ılaqtırıwshı]

10. 
    Tariyxiy dereklerde jazılıwınsha, áyyemde bir patsha maqsetine jetisiw ushın barlıq sıyqırshılardı toplap, olardı massalıq túrde joq etpekshi bolģan. Usılay isleydi-de. Biraq, sıyqırshılar ólimi aldınan patshanı qarģap úlgergen hám bul onıń negizgi maqsetine jete almawına sebep bolģan. Dıqqat, soraw: usıģan uqsas jaza túri tásir etpegen Áyyemgi Greciya puqarasın tabıń.
    

Juwap: Gerostrat!

11. 
    Alımlardıń anıqlawınsha dúnyadaģı barlıq zamanagóy alma sortları áyyemgi Sivers – jabayı almalar sortlarınan taralģan. Soraw: bul jabayı sort házirgi qaysı mámeleket aymaģında ósken?
    

Juwap: Qazaqstan! [Alma-ata]

12. 
    Bir neshe jıl aldın Pyotr Pavlenskiy Franciya bankine ot qoyadı. Xudojnik óziniń bul is-háreketine revolyuciya otın jaģıw niyetinde ekenligi menen táriypleydi. Soraw: bank imaratı jaylasqan orında bineshe ásir aldın qanday imarat jaylasqan edi?
    

Juwap: Bastiliya qamaqxanası!

1. 
   Qisqa atqa iye Doktor.ru sayti o'z atin jane de qisqaraq va mnemonikaliraq qilip o'zgertiredi. Balkim, bunday bolmawi mumkin,biraq olar buni amelge asira aldi.Diqqat soraw Saytning hozirgi atin aytiñ?
   

Juwap: 03.ru

2. 
   Alımlar zamanagoy Evropa awillarinda quslardiñ joģalip ketiwine jollardi oñlaw menen baylanistirģan.Jollardi oñlawdiñ quslarģa qanday baylanisi bar?
   

Juwap:Jollardaģi shuqirshalardi oñlaw arqali.Yaģniy joldaģi shuqirshalar oñlanģannan keyin shuqirdaģi suwlar òz-òzinen joģaladi hãm quslar basqa tarepke uship ketiwge majbur boladi

3. 
   Putkil dunyada hazir terrorizmga qarsi isler alip barilmaqta. Sol qatari O'zbekistanda da... Irlandiyada da bul dastur islep shigilgan. Usi dasturge kore Irlandiya aeraport ham vokzallarida buniñ xizmetinen waz keshilgen. Jùda ulken qawip saladi dep oylaģan
   

Diqqat soraw:Oni tabiñ Juwap:Shiģindi qutisi

4. 
   Dunyadagi koplegen xalqlardin tiykargi awqati sutli onimler .Bular tiykarinan koshpeliler.Maselen badawiy ham mongollar.Ayirim xalqlar sutti derlik ishpeydi.Misali Qitaylilar.Qitaylilar ne ushin sanali turde ne ushin sut onimlerin aziq retinde paydalanbaydi
   

Juwap:Sebebi oz waqtinda Qitaydi qaram qilģan Monģollarģa uqsap qalmawi ushin

5. 
   Bul atama õziniñ bir neshe õmirlik joldaslarin õltirgen hayallarğa qarata qollaniladi. Arqa Karolinali Blansh Teylor Mur, Marji Velma Barfild, Nyu-Yorkli Vaneta Xoyt, Illinoysli Bell Gannes hãm "Marvel" kompaniyasi super qaharmanlarinan biri usinday ataladi.
   

Soraw : bul qanday atama? Juwap:Qara jesir

6. 
   Chelsi- Manchester City oyininda komentator Davron Fayziyev sonsha imkaniyattan gol ura bermegen Serxio Aguero haqqinda -"Aguero Stemford Bridjda usi isti qilğan siyaqli, hesh ketpeni ushpay atir" deydi.
   

Soraw: usi is degende qaysi is nazerde tutilmaqta? Juwap:Harre oltiriw

7.2010-jilda tusirilgen hujjetli filmde aytiliwinsha 20 asr aqiri 21 asr basinda Moskva qalasinda X 18 jil dawam etken.X sonday-aq 127 minut dawam etetugin film atinda da bar.X ti eki soz benen aytiñ?

Juwap:Yura dawiri.
Tusindirme Yura(Yuriy) Lujkov 18 joldawaminda Moskva meri bolgan.Film ati Yura dawiri Parki

8. 
   Aramizda hesh kim bunday maqala ni jazgan yaki oqimagan bolsa kerek.Juzeppe Verdi Nikola Poganini Yaroslav Gashek ham Mark Tven ler oni aniq oqigan.Bir qalada jol hareketi qagiydalarin buzgan shofyorlarga sudya jaza sipatinda bunday maqala jazdirar eken.Qanday maqala
   

Juwap:Oz nikrologi(olimi haqqinda xabar)

8. 
   Jumagul Seytova qaraqalpaq ASSR diñ 1-hayal sudyasi bolip esaplanadi.Ol sonday-aq belgili bir shiģarmanin prototipi esabinda da tañlap alinģan
   

Diqqat soraw:Qanday shigarma Juwap:Qaraqalpaq qizi

8. 
   AQSH din koplep shtatlarinda bul jabayi haywan awil xojaligi ziyankesi esaplanadi.Zamanagoy qurallar payda boliwdan aldin Fermerler olardi atip oltiriw huqiqina iye edi.Biraq 1940-jillarda derlik har bir fermer uyinde olardin qorgawshilari payda boldi.Jardem berip aytiwim mumkin bul qorgawshilar balalar bolgan.Balalar ne ushin qorģawshiģa aylanģan?
   

Juwap:Kiyik.1940-jilda shiqqan Bembi multfilmi arqali balalar BEMBI di jaqsi korip qalgan

8. 
   Hammemiz bilemiz Qabristanlar tinsh shawqimnan tis jer esaplanadi.Biraq bir waqitlari sawdagerler qabristanlarda sawda ornin ashiwga qaraq qilgan(bular tariyxda da aytilģan)Buniñ tiykarģi sebebin aytiñ?
   

Juwap:Saliq tolemew ushin.Yaģniy qabristanlarda saliq alinbaģan

8. 
   Otkir Xoshimov "Daftar xoshiyasidagi bitiklar shigarmasinda I.Duxnovskiydin maqalasi haqqinda jazadi.Bul maqalasinda Ducnovskiy 1 isti qiliwda Boran Shaqmaq Tayfun Kazbek Don Amur Bori almaxanlar qatarinda Akbar Alisher Nodira Mixtar Umardan paydalanadi.Jaziwshinin gapine kore 1 2 jil otkennen soñ alis taw awillarinin birinde 6 adam bul isdi qiliwda Duxnovskiydiñ ozinen paydalanip qoyģan.Bul qanday is?
   

Juwap:Iytlerge laqap qoyiw

1. 
   Xiywa qalasinda Ishan qalada “Tas Ha‟wli” atli saray bar. Bul saraydi quriwda arxitektorlar o‟zgeshe qarar qabil etip, saraydin‟ sirtqi ta‟repi diywalinda hesh qanday ayna joq. Tek birg‟ana kishkene ayna bar bolip, albette bul aynanin‟ arnawli waziypasi bar edi. Soraw: mag‟an ayna qanday waziypa atqarg‟anin emes, bul waziypa arqali sol waqitta xaliq arasinda belgili bolg‟an frazani jazip berin‟. Juwap; Diywaldin‟da qulag‟I bar
   
2. 
   “Muxabbat muzeyi” atli turistlik orinlar juda ko‟p. solardin‟ ishinde en‟ belgili ekewi evropada jaylasqan. Olardin‟ birewi Italyada jaylasqan bolip esaplanadi. Soraw: dunyada en‟ belgili evropadagi muxabbat muzeyi qaysi evropa qalasinda jaylasqanin jazip berin?
   

Juwap; Tobasso (Bul qalada Don Kixottin‟ suyikli yari Dulsineya jasag‟an.

3. 
   Bir kuni shahmatshi Emanuel Lasker ha‟m grossmeyster Geze Maroci ortasinda o‟zgeshe shahmat oyini bolip otedi. Oyin basindag‟I ushinshi juriste Lasker en‟ ulken figurasin uttirip qoyadi biraq sog‟an qaramastan ol jen‟ip shig‟adi. Soraw; bul eki shahmatshi standart bolmag‟an qanday shahmat tu‟rin oynag‟an edi.
   

Juwap; Alkogolli shahmat (bul oyinda alkogol shahmat tasinin‟ ahmiyetligine qarap asip bara Bergen. Oz qarsilasin oyin basinnan halsizletken Lasker usi hiyle arqali jen‟ip shiqqan)

4. 
   HOW I NEED A DRINK, COCKTAILS OF COURSE.
   

QANDAYDA BIR ISHIMLIK KEREK BOLSA, ALBETTE KOKTEYL
Joqarida inglis tilinde berilgen bul ga‟p mnemonikanin‟ bir turi bolip, inglisler bul ga‟p arqali aniq bir narseni islep qaliwg‟a hareket qilg‟an. Soraw; Neni?
Juwap; PI sani (Joqaridag‟I ga‟ptegi sozlerdi sang‟a aylandirsaq 3,1415926 kelip shig‟adi)

5. 
   Texasli Valentina Gremaldoni bir kuni jilan shag‟ip aladi. Ashiwi kelgen Gremaldo jilannin‟ basin uzip aladi, al qalg‟an bo‟legin bolsa ol sipatinda paydalanadi. Soraw ; ne yamasa qanday maxsette?
   

Juwap; zahardi toqtatiw ushin jgut yamasa arqan juwaplari qabillanadi.

6. 
   Tarqatpa. Korip turg‟an haykeli “Baliq satiwshi Sibirli” degen haykel bolip, Novosibrskdag‟I Ulke taniw muzeyinde saqlanip atir. Bul ha‟ykeldi ko‟rgen jas awladi bul baliq satiwshi emes al X satiwshi dep hazilleser eken. Soraw: Xti mag‟an 2 so‟zde jazip berin‟
   

Juwap; Avtomobil shinalari (Jas awlad bul haykeldi
hammemizge belgili Michellin kompaniyasinin‟ logotipine uqsatqan)

7. 
   Bir versiyag‟a ko‟re, Xtin‟ parallel jaylasqan siziqlar ko‟k ten‟iz ha‟ m aq aspandi bildirgen. Al basqa versiyag‟a ko‟re bul siziqlar Azatliq ha‟m O‟lim ma‟nisin bildiredi dep aytilg‟an. Soraw; Xti mag‟an 2so‟zde jazip berin‟
   

Juwap; Gerciya bayrag‟i

8. 
   AQSH ta ha‟rbir askeriy xizmetke barg‟an asker ushin medal ham ordenler berilgen. Bul medal ha‟m ordenlerdi AQSH askerleri qisqartilg‟an inglisshe 1 so‟z benen atag‟an. Soraw; qanday so‟z?
   

Juwap ; SPAM (medal ha‟m ordenler askerlerge kerek emes bolsada majburiy tarqatilatug‟in bolg‟an. Spicy Ham so‟zinin‟ qosiliwinan SPAM so‟zi payda bolg‟an)

9. 
   XX a‟sirde Mayamide mafiyalar arasindag‟I uris sebepli morglar o‟li adamlardin‟ denesine to‟lip ketedi. Al olardi saqlaw ushin muzlatqishlar jetpey baslaydi. Bul mashqalani sheshiw ushin Mayami hu‟kimeti “Korol”den ja‟rdem soraydi. Soraw: Mag‟an koroldi jazip berin‟.
   

Juwap; Burger King. (olar ushin jetkilikli muzlatqish sol waqittag‟I en‟ iri kafeler tarmag‟I bolg‟an Burger Kingda bar edi)

10. 
    Ayyemgi Misrda o‟zgeshe at qoyiw ma‟resimi bolip, bunda balanin‟ awzinan
    

birinshi qaysi soz shiqsa og‟an sol soz at sipatinda berilgen. Sonliqtan bolsa kerek bul at olar arasinda en‟ kop tarqalg‟ani eken. Soraw; Ayyemgi Misrda en‟ kop tarqalg‟an ati qalen‟ qaraqalpaq tilinde yamasa rus tilinde jazip berin
Juwap; Ana yamasa Mama

11. 
    Tarqatpa. Ziza.ru saytindag‟I mag‟liwmatqa ko‟re, siz suwrette Alfani ko‟rip tursiz. En‟ son‟g‟i mag‟liwmatlarg‟a kore hazirgi kunde Alfa avstraliyali Eshli Barty eken. Soraw: Mag‟an alfani 3 so‟zde jazip berin‟.
    

Juwap; Dunyanin‟ birinshi raketkasi

12. 
    Inglizler oni tarelka dese, ruslar oni blinshik dep ataydi. Al ayrimlar bolsa oni plastina dep ataydi eken. Soraw; joqarida keltirilgen atribut qaysi sport turinde paydalaniladi.
    

Juwap; Awir Atletika (atribut bolsa shtangag‟a kiygizletug‟in taslar edi)

1. 
   Robert Stivensonnin' shig'armasindag'i bir qaharman BUL ISti qiliw aqir-aqibet ba'ribir kimgedur ziyan jetkizedi dep oylaydi ha'm ilaji barinsha BUL ISti azlaw qiliwg'a ha'reket etedi. Biz bolsa onin' ma'slahatine a'mel qila almaymiz. BUL IS?
   

J: Soraw beriw

2. 
   2016-jilda Finlyandiyada bilimlendiriw sistemasina engizilgen bir a'meliyatqa du'nyanin' ko'plep ma'mleketleri qarsi shig'adi. Izertlewlerge ko're, BUL ISti ko'p qilatug'inlarda juwapkershilik ha'm miydin' kognitiv iskerligi jamanlasiwi baqlanadi. BUL ISti ko'rsetip beriwin'iz mu'mkin. Qanday is?
   

J: Sabaqta ruchka ornina elektron jaziw

3. 
   Sergey Esenin Tashkentte bolg'aninda jergilikli xaliq penen qolda palaw jewdi u'yrenip aladi. Biraq qollarin tazalawda haqiyqiy Tu'rkistanlilarday bola almag'anin aytadi. Ne ushin?
   

J: Sebebi Eseninde saqal bolmag'an.

4. 
   Bir film qaharmani bul ka'sipte islewdi qa'lewin aytadi. Sebebi bul ka'sipte jumisin'nan ajiraliwdan qorqpay aldaw mu'mkin eken. Sizler mag'an bul ka'sipti jazip jiberin'.
   

J: Gidrometeorolog

5. 
   Nabokovtin' bir personaji Amerikada du'kang'a kirip satiwshidan ONI soraydi. Satiwshi basqa na'rseni a'kelgennen son' hawada qoli menen shen'ber ko'rsetip ol na'rseni tu'sindiredi. Ne satip almaqshi edi?
   

J: Futbol tobi (du'kanshi ma'yek formali Amerika futboli tobin alip kelgen edi)

6. 
   1959-jili Rossiyada eki ximik alim Lomonosov ha'm Braun X negizinde olarg'a tiyisli ekenligi haqqinda aqirg'i toqtamg'a keledi. X ha'm OLARdi tabin'.
   

J: Sinap ha'm metallar

7. 
   Inglizlerde usinday fraza bar “Jaǵımsiz faktlerdi qabil qiliwdan bas tartqan adam ózin- ózi aldaw menen shuǵıllanadi” degen. Tabiyatta bolsa bir qus bar bolip mine usi fraza sol qustiń tabiyatina tuwri keledi eken. Sebebi ol qusta qawip tuwǵan waqtinda ózin-ózi aldaydi eken mumkin bul oniń ushalmawi menen baylanisli shiǵar. Soraw bul qusti tapqan bolsańiz onıń qanday ózin-ózi aldaw qasiyeti bar?
   

Juwap: basin qumǵa yaki jerge tiǵıp aliw Túyequs

8. 
   Klavdiy Galen áyyemgi dúnyada jasap ótken eń ulli tawiplerden biri bolip Gippokrattan keyingi ulli tawip dep ataydi. Ol medecina hám xirurgiyaǵa baylanisli adamlardi emlew boyinsha 300 den aslam shiǵarmalar jazǵan. Onıń bunday ulli xirurg boliwina ol tawip bolmastan aldin bir mektepte islegeni oǵan úlken jardem bergen. Soraw ol qanday mektepte xizmet qilǵan ulli tawip bolǵanǵa shekem.
   

Juwap: Gladiatorlar

9. 
   Ispaniyaniń Andalusiya avtonom birlespesniń bayraǵı jasil aq reńler esaplanadi. Andalusiyaniń Sevilliya qalasiniń Sevilliya klubi bolsa aq hám qizil reńlerden paydalanadi eken. Sebebi Andalusiya bayraǵındaǵı reńlerdi bolsa olardiń azeliy qarsilasi bolǵan komanda paydalanadi soraw qaysi komanda?
   

Juwap: Real Betis

10. 
    Kongo respublikasinda jasawshi pigmey mbendjeleri reinkarnaciyaǵa isenedi. Olardıń isenimine kóre jaman adamlar, albastilar hám ómirinde kóp jaman isler islegen adamlar óliminen soń toǵayda jasawshi haywanlarǵa aylanip tuwiladi hám olardi bir neshe ómiri dawaminda adamlar awlaydi eken. Jaqsiliq islegen hám ómiri dawaminda jaqsi isler islegen adamlar qayta tuwilǵanda quday Kombo olardi Putu dep atalǵan jerge jiberedi olar sol jerde qayta tuwiladi. Soraw olar jaqsi adamlar qanday bolip qayta tuwiladi?
    

Juwap: Putu bul pigmey tilinde evropani da ańlatadi. Olar keyingi ómirinde aq deneli bolip tuwiladi.

11. 
    Matilda Jons Kornouldaǵı Dozmari kólinde shomilip atirǵanda kól astinan 120 sm bolǵan X ti tawip aladi. Akesi bolsa X haqiqiy emes ekenligin usi jerde kino alinǵanda kól asitinda qalip keten rekvizit ekenin aytadi. Soraw : matilda neni tawip alǵan edi? Juwap: Qilish. Ekskolibur
    

12. 
    Bugingi kúnniń zamanagoy ekspertleri hám jurnalistleriniń pikirishe zamangóy futbol menen basketbolda volleybolda hátte ufs hám boksta basekilese almaydi eken. Soraw ekspertler pikirinshe bugingi zamangóy futbolǵa tek ǵana ol basekilik eteladi. Soraw ne? Juwap: Kino. futbol 90 minut blokbasater kinolarda
    

1. 
   Bilemiz MARSOXOD Marsta háreketleniwge arnalǵan transport. 2004 jılı yanvar ayında Marsqa alıp kelingen bul transport sutkasına 10 metrden háreketlenedi, hám 11 jıl degende yaǵnıy 2015 jılı mart ayında basıp ótken aralıǵı 42195 metrdi quraydi. Hám NASA bolsa marsoxodtiń jetip kelgen jerine Jer planetasindaǵı bir toponim atin beredi. Soraw: Toponimdi aytiń.
   

Juwap: Marafon oypatliǵı

2. 
   GESHTEK penen AǴABIY bular ekewi de awıldıń jasları qosılıp alma gezek zıyapat beriw basqospası.