Bulbul (Luscinia) Sistematikasi

Bulbul (Luscinia)

Sistematikasi;

• Olam- Hayvonot dunyosi
• Sinf-Qushlar
• Turkum-chumchuqsimonlar
• Oila-Qorayaloq

Tur-Bulbul

Zoogeografiyasi

Sharq bulbuli (L. luscinia) va gʻarb bulbuli (L. megarhynchus) tarqalgan.Sharq bulbuli Sharqiy Yevropa va Osiyoning bir qismida tarqalgan. Qishlash uchun Gʻarbiy Afrikaga uchib ketadi. Oʻzbekistonga bahor (apr.—may)da uchib kelib, kuz (avg.—sentabr)da uchib ketadi. Gʻarb bulbuli Gʻarbiy Yevropa, Kichik Osiyo, Eron va Afgʻonistondan to Oltoyga qadar tarqalgan. Oʻzbekistonda ham koʻp uchraydi, u suvga yaqin butazor, oʻrmon, toʻqay kabi nam yerlarda yashaydi. Xatto, katta shaharlarda park va bogʻlardagi daraxtlarga uya solib, tuxum qoʻyadi. Gʻarb bulbuli tropik Afrika, Hindiston va Arabistonda qishlaydi. Oʻzbekistonga bahorda (apr.ning oxirida) uchib keladi.

Morfologiyasi

Turlarning umumiy vakili - oddiy bulbulning vazni 25 g, tana uzunligi erkaklar va urg'ochilarda - 16-17,5 sm, qanotlari 24-27 sm.- kulrang, tumshug'i - kichik, sariq. Bulbul juda oddiy ko'rinadi, ajoyib ovozli qushdan ko'ra chumchuqga o'xshaydi.

Biologiyasi

Bulbullar qurtlar, tuproq hasharotlari, o'rgimchaklar va chumoli tuxumlari bilan oziqlanadi. Yoz va kuzda bulbullar o'z dietasiga rezavor mevalarni qo'shadilar. Asirlikda bulbullar uchun tabiiy oziq-ovqat o'rnini bosuvchi sifatida suyak uni, chig'anoq, yem xamirturushi, hamarus, tvorog, tovuq tuxumi, kungaboqar urug'lari ishlatiladi. Bulbullar yong'oq, qaynatilgan go'sht va tariq, meva, rezavorlar va sabzavotlarni ham iste'mol qiladilar.Bulbul — koʻchmanchi qush. Migratsiya avgust oyining o'rtalaridan boshlanadi va oktyabr oyining o'rtalariga qadar davom etadi. Bulbul qish uchun janubiy mamlakatlarga uchadi. Afrikada qishlaydi, ekvatorning janubida, lekin janubiy Efiopiyaning shimolida emas. Bulbullar o'z yurtlariga bahorda aprel oyining o'rtalaridan may oyining boshigacha keladi.

Qiziqarli faktlar

Jon Miltonning "Bulbulga" (1632—33) sonetida bulbulning sevishganlar uchun qush, kakuk esa xotinlar eriga bevafo boʻlganida (yoki “qoʻngʻiz tutgan”) chaqiruvchi qush sifatidagi ramziy maʼnoni qarama-qarshi qoʻyadi;

Voyaga yetgan bulbullar jo‘jalarni tug‘ilgandanoq qo‘shiq aytishga o‘rgatadi, jo‘jalar ulg‘aygach, ovozi bilan katta yoshli bulbullarga taqlid qiladi;

TUGADI😁