Bundan 100-150 yil ilgari odamizot sun’iy (elektrik)

YOritilganlikni to‘g‘ri va qaytarilgan tarkiblarini birga hisoblash. O‘rnatilgan quvvatlarni hisoblash.

YOritish qurilmalarini bunday hisoblash, agar yorug‘liq oqimi hisob yuzasi bo‘yicha bir tekis taqsimlangan bo‘lsa (ko‘pincha umumiy maqsad yoritish uskunalari), juda oson bo‘ladi.

Bunday sharoitda, hisob yuzasining o‘rtacha yoritilganligi va yoritish uskunasining foydalanish koeffitsienti tushunchalari kiritiladi. Foydalanish koeffitsienti (K_o,u), hisob yuzasiga tushayotgan yorug‘lik oqimini F_r, yorug‘lik manbasining yorug‘lik oqimiga nisbati tushuniladi. YA’ni

bu erda: n-yorug‘lik manbasining soni.

Bu koeffitsient, manba yorug‘lik oqimini foydalanish samaradorligini ko‘rsatib, bir tomondan-yorug‘lik taqsimlanishi va uskunalarning joylashishi bilan, ikkinchi tomondan yoritilayotgan xona o‘lchamlari va uning yuzalarini qaytarish xususiyatlari bilan aniqlanadi.

Xona indeksi:



a,b-xonaning eni va uzunligi: N_r -manbani, hisobli yuzadan balandligi. Rasmdan ko‘rinib turibdiki:  oshsa, K_ou oshadi, chunki bunda hisobli yuzaga tushayotgan yorug‘lik oqimi ko‘payadi, (N_r kamayishi bilan).

ρ_SH, ρ_D, ρ_X - shift, devor va hisob yuzalarini koeffitsient qaytarish koeffitsientlari.

Agar ρ_SH, ρ_D, ρ_X oshsa. K_ou oshadi, chunki bunda birinchi bor qaytarilish natijasida isrof bo‘ladigan yorug‘lik oqimi kamayadi,

Agar K_o,u ning qiymati ma’lum bo‘lsa, unda hisobli yuzaning o‘rtacha yoritilganligi:

bu erda: S_x-hisob yuzasining maydoni.

K-zaxira koeffitsienti (1,31,5).

Olingan ifoda, teskari masalani echish uchun ko‘p qo‘llaniladi, ya’ni berilgan o‘rtacha yoritilganlik hosil qilish uchun kerak bo‘lgan yorug‘lik oqimini (manbasini) hisoblash.

Unda

Sun’iy yoritish normalarida o‘rtacha emas, eng kichik yoritilganlik me’yorlanadi (yana yorug‘lik oqimi bir tekis taqsimlanmaydi), shuning uchun, o‘zgartirish koeffitsienti kiritiladi.

Bu koeffitsientning qiymati uskunaning yorug‘lik taqsimlanishi va ularning joylashishiga bog‘liq (jadvallarda berilgan), Z=1,01,25.

Z koeffitsientini hisobga olib, me’yorlangan yoritilganlikni hosil qilish uchun zarur bo‘lgan manbaning yorug‘lik oqimi:

bu erda: Em- yoritilganlikning me’yorlangan qiymati.

YOrug‘lik oqimini hisoblangan qiymati va tarmoq kuchlanishi bo‘yicha - manba quvvati va uskunaning umumiy o‘rnatilgan quvvati aniqlanadi.

Agar, standart chiroqlar ishlatalsa, yoritish qurilmasini hisoblash kerak bo‘lsa, unda Ko,u jadvaddan olinadi.

Kyo.u=f (uskuna turi, ρSH, ρD, ρX va )

Hisoblarni soddalashtirish uchun, Knorring birlamchi quvvatlar jadvalini tuzdi (standart chiroqli uskunalar uchun).