«Бурғулаш ва портлатиш ишлари» фанидан маърузалар туплами


Download 282.46 Kb.
bet32/59
Sana19.06.2023
Hajmi282.46 Kb.
#1608124
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   59
Bog'liq
БВР узбекча

Лекция № 11.
Портловчи моддаларни саклаш.
Портловчи моддалар омборхоналарининг
классификацияланиши.
Портловчи моддаларнинг портлатишга хавфлилиги (улар билан муомалада булганда)- уларни ташиганда , хисобга олганда ва саклаганда жудаям эхтиёткорликни талаб этади. Бу эхтиёт чоралар – йуналишининг ёки угирланишини олдини олиш.,портлатувчи модданинг ифлосланмаганлиги ёки яроксиз холга келтирилмаслиги хамда фавкулотда – кутилмаган портлашлардан саклашдан иборат. Бундан ташкари портловчи моддалар билан ишлаганда – атроф –мухит химояси , якин атрофдаги иморат ва иншоотлар , ташуви транспорт воситаларининг булиши мумкин захарланиши олдини олиш чора – тадбирлар курилиши зарур.
Портловчи моддаларни саклаш ва ташишдаги хавфсизлиги даражасига караб ,улар :

  1. Таркибидаги нитроэфири 15% дан юкори булган ПМ лар (нефлегматик гексоген , тетрил );

  2. АС . аммонийлар тротил , тротил котишмалари , нитроглициринли ПМ лар , портлатув пилиги (ДШ) , флегматик гексоген ;

  3. Тутунли ва тутунсиз парохлар;

  4. Портлатгичлар (КД ва ЭД) , пиротехник секинлатилган - К3ДШ, РП –8;

Портлатгич урнатилган перфераторли снарядлар.
Музлаб колган ёки чала музлаган (ярим музлаган) портлатувчи моддаларни ( таркибидаги суюк нитроэфири 15 % дан юкори булган ПМ ларнинг шакли ёки бутунлигини бузиш , патронларни синдириш , кесиш, эзиш , кобигини очиш ёки унда портлатгич учун чукурчалар килиш хам ман этилади.
Портловчи моддаларни саклаш , хисобга олиш
ва ишлатишга таркатиш.
Портловчи моддалар « Портлатиш ишларини олиб боришнинг ягона коидалари » талабларига риоя этилиб , махсус лойиха асосида курилган омборхоналарда сакланади. Портловчи моддалар сакланадиган омбор деганда – бир ёки бир неча омборлар ва уларга тегишли ёрдамчи бинолар мажмуаси тушунилади.
Портловчи моддалар сакланувчи омборлар хизмат курсатиш муддатига караб:

  • хизмат курсатиш муддати 3 йилдан юкори булган омборларга ;

  • вактинча саклашга (хизмат курсатиш муддати 3 йилгача) мулжалланган омборларга ;

  • киска фурсатли саклашга мулжалланган (хизмат курсатиш муддати –1 йилгача) омборларга булинади.

Омбор хона худудидаги алохида омборлар шундай узарол жойлаштирилиши керакки, бунда фавкулотда холатлар юз берганда ёки бирорта омборда портлаш ёкт ёнгин чикканда унга якин булган омборда портлатишни ёки ёнгинни келтириб чикармаслиги керак. Портловчи моддалар сакланадиган омборлар билан бошка омборлар ва ёрдамчи бинолар уртасидаги бехатар масофа – «Портлаш ишларини олиб боришдаги ягона коидалар»да курсатилган методика асосида хисобланади. Шунингдек, портловчи моддаларни сакланадиган омборлар куйидагиларга булинади:

  • Ер юзида жойлашган омборлар;

  • Ярим чукурлаштирилган омборлар;

  • Чукурлаштирилган омборлар;

  • Ер ости омборлари;

Портловчи моддалар сакланадиган омборлар уз максадига караб: асосий (баъзали) хамда харжловчи (расходи) омборларга булинади.


Портловчи моддаларни ишлаб чикарувчи заводлардан келган ПМ лар – базали (асосий) омборга олиб келинади ва бу ерда улар куп микдрода сакланади.
Асосий (базали) омборлар – корхона ва ташкилотларнинг харжловчи омборларини таъминлашга хизмат килади. Харжловчи омборга ПМ лар завод жойланмаси (упаковкасида) келтирилади. Асосий омборларда портловчи модда упаковкаси очишга рухсат этилиши мумкин – агар синовлар утказиш учун намуналар олинганда.
Асосий (базис ) омбордан портлатувчи моддаларни портлатувчиларга бериш – к атъиян ман этилади.
Агарда катта микдорда ПМ лар сарфи билан боглик ялпи портлатишлар (массовий ) утказиш керак булса , унда портловчи моддаларни харжловчи омборга олиб бормасдан , тугридан –тугри асосий омбордан портлатув ишлари олиб бориш мулжалланган жойга олиб боришга рухсат этилади. Бунда асосий (базис) омбордан портлатувчи моддаларни харжловчи омбор ходимлари олишади ва керакли жойгача кузатиб боришади.
Харжловчи омборлар – Портлатувчига портлатувчи моддаларни портлатув ишлари олиб бориш учун хизмат килади. Харжловчи омборлар хам куйидагича булиши мумкин:

  • Ер юзасида жойлашган

  • Ярим чукурлаштирилган

  • Ер остида жойлашган

  • Чукурлаштирилиб жойлашган омборлар

Ер юзасида жойлашган доимий харжловчи омборларда алохида омборларнинг чегаравий сигими – 60 т. дан ошмаслиги керак.
Таралар сакланадиган бинолар хамда коровулхона –омборхона чегара тусикларидан ташкарида жойлаштирилади. Коровулхона чегара тусигидан 50 м. дан кам булмаган масофада , таралар сакланадиган сарой ёки айвонлар – 25 м. дан кам булмаган масофа жойлаштирилиши зарур.
Коровуллик вишкаларининг урнатилиши , нечта урнатилиши (сони ) – милиция органлари билан келишилган холда аникланади.
Портловчи моддалар сакланадиган доимий омборхоналар – утда ёнмайдиган материаллардан курилади. Омбрхонаички девфлари окланган булиши керак. Омбрхона поли –ёгочдан , асфальтланган , бетонланган ёки лой –бетон килинган булиши , тутунли порхлар сакланадиган омборхона эса махсус мат билан копланган булиши зарур.
Барча доимий портловчи моддалар сакланаддиган омборлар иккита ёритиш турига эга булиши яъни ишчи ёритиш ва авария холатларида ёритишга мулжалланган ёритиш системасига.
Омбролар худудини ишчи ёритишда –накалли лампалардан ёки люменесентли лампалардан фойдаланилади ва улар 220 В кучланиш билан ёритиш ирансформаторидан электр энергия билан таъминланади. Дугали ( ёйли ) лампаларни куллаш ман этилади. Фавкулотда –авария холатларида , омборхоналарни ёритишда аккумляторли ёритгичлар (кон ишларида кулланиладиган )дан ёки курук батерияли (металл корпусли ) фонарлардан фойдаланиш мумкин .
Агар ёритгичлар урнида металл корпусли фонардин фойдаланилаётган булинса – фонарда резина коплама булиши зарур.
Портловчи моддалар кириши ва чикишини

Download 282.46 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   59




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling