Бутен-1 ни олиш технологик жараёни мавзуси буйича мақоласи Бутен-1 ни олиш технологик жараёни

Қашқадарё вилояти Қарши Давлат универнситети Кимё-биология факултети Кимё йуналиши 3-босқич талабаси Норқобилов Миртемирнинг
Бутен-1 ни олиш технологик жараёни мавзуси буйича мақоласи
Бутен-1 ни олиш технологик жараёни
Жараённинг кимёвий механизми
Бутен-1 ни олиш жараёни асосида газ ҳолатидаги этиленни суюқ катализатор муҳитида (ТЕА+LC-2253)димерлаш жараёни ётади. Реакция 49÷55 ^oCда, 2200÷2400 kPa босимда кетади.

СН₂ = СН₂ + СН₂ = СН₂ СН₂ = СН - СН₂ - СН₃
Катализатор сифатида алкилалюминий билан фаоллаштирилган Ti(C₃₂H₆₈O₈)+3Al(C₂H₅)₃ ишлатилади. Титан асосида ишлатилаётган катализатор икки босқичда таьсирланади.

1. 
   Икки молекула этилен 4-валентли титан атомида комплекс ҳосил қилиб оралиқ металлоциклик изотопга ўтади.
   
2. 
   Молекула ичида β-водородни силжиши ҳисобига бутен-1 ҳосил бўлади.
   

Оралиқ моддани циклик ҳарактери ва бўш Н+ни йўқлиги, бутен-1 олишда юқори селективликни таъминлаб беради ва бутен-1 ни бутен-2 га димерланишини олдини олади.



Реакция экзотермик бўлиб, димерланишда ҳосил бўлаётган иссиқлик 18 kcal/mol га тенг.
Бутен-1 димерланиш жараёнида озгина қўшимча моддалар ҳам ҳосил бўлади.
а) Н-бутан ва гексадиенни ҳосил бўлиши.
Бутен-1 ни пропорционал бўлмаган равишда реакцияга киришиши озгина н-бутан ва бутадиен ҳосил бўлишига олиб келади. Аммо бутадиен этилен билан тезда реакцияга киришиб, гексадиен ҳосил қилади.

2СН₂=СН-СН₂-СН₃ СН₃ –СН₂-СН₂-СН₃+СН₂=СН-СН=СН₂

бутен-1 н-бутан бутадиен

СН₂=СН-СН=СН₂ + СН₂=СН₂ СН₃–СН=СН-СН=СН-СН₃
бутадиен этилен 2,4-гексадиен
Реакция жараёнида 1500 ррm дан кам н-бутан ҳосил бўлади.