Butun sonli chiziqli dasturlash modellari

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
FARG’ONA DAVLAT UNIVERSITETI

MATEMATIKA-INFORMATIKA FAKULTETI

AMALIY MATEMATIKA YO’NALISHI

20.09 ”A”-guruh talabasi

Zokirov Farruxning
” Jarayonlar tadqiqoti” fanidan
”BUTUN SONLI CHIZIQLI DASTURLASH MODELLARI” mavzusiga oid yozgan


MUSTAQIL ISHI

Farg’ona 2023-yil

BUTUN SONLI CHIZIQLI DASTURLASH MODELLARI
Reja:

1. 
   Butun sinli dasturlash masalasining qo’yilishi va unni yechish usuli.
   
2. 
   Chiziqli dasturlash masalasini matematik modeli
   
3. 
   Chiziqli dasturlash masalasini yechishning Simpleks usuli
   
4. 
   Simpleks usulida masalalarni yechishda Exsel elektron jadvalidanfoydalanish
   

Ma’lumki, iqtisodningko'pmasalalariniyechish,butunsonliyechimnitopish bilanbog’liq.Bundaymasalalardayechimningbutunsonbo'lishitalab etiladi. Masalan,korxonalarorasidamahsulotishlbchiqarishtopshiriqlar buyumlarni bichish, kemalar ishlab chiqarish, samolyotlarni reyslarga taqsimlasva hokazo. Bundaymisollarniko'plabkeltirishmumkin.Ayrimmasalalardauning qo'yilishigaqarab,yechimnibutunsongachaixchamlabolishmumkin.
Lekin boshqa hollarda ixchamlab olish, optimal yechimdan kata farq qilishi mumkin. Butunsonlidasturlashmasalasihamchiziqlidasturlash
masalasidek qo'yilib,optimalyechimo'zgaruvchilarningqiymatibutunmusbatsonbo'lsin, degan qo'shimcha talab qo'yiladi.
Butun sonli dasturlash butun sonli oʻzgaruvchilar ustidan chiziqli cheklovlar toʻplamiga boʻysunuvchi chiziqli funksiyani optimallashtirishni ifodalaydi.
Chiziqli dasturlashda keltirilgan bayonotlar: ishlab chiqarish misollarbarcha chiziqli dasturlash modellari. Biroq, juda ko'p sonli o'zgaruvchilar va cheklovlarga ega chiziqli dasturlarni samarali hal qilish mumkin. Afsuski, o'zgaruvchilar butun sonlarni olishlari kerak bo'lganda, bu endi to'g'ri emas. Butun sonli dasturlashbutun sonli oʻzgaruvchilar ustidan chiziqli cheklovlar toʻplamiga boʻysunuvchi chiziqli funksiyani optimallashtirish sifatida ifodalanishi mumkin boʻlgan muammolar sinfi. Bu aslida NP qiyin. Bundan ham muhimi, ehtimol, oqilona vaqt ichida isbotlanishi mumkin bo'lgan optimallikka echilishi mumkin bo'lgan butun sonli dasturlarning o'lchamlari chiziqli dasturlash hamkasblariga qaraganda ancha kichik bo'lishidir. Albatta, istisnolar mavjud va bu hujjat samarali echilishi mumkin bo'lgan bir necha muhim tamsayı dasturlari sinflarini tavsiflaydi, ammo OPL foydalanuvchilarini ogohlantirish kerakki, diskret muammolarni hal qilish odatda chiziqli dasturlarga qaraganda ancha qiyin.