Buxgalteriya hisobi auidit

Kurs ishining metodologik va nazariy asoslari bo‘lib, shu mavzuga oid bo‘lgan O‘zbekiston Respublikasi Qonunlari, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining qarorlari va farmoyishlari, Vazirlar Mahkamasining qarorlari va Nizomlari, Moliyaviy hisobotning xalqaro standartlari, Xorijiy va o‘zbek olimlarining ilmiy ishlari hisoblanadi.
Mazkur kurs ishi: kirish qismi, mavzuni yorituvchi 3 ta savol, xulosa va foydalanilgan adabiyotlardan iborat.

1.Texnologik oʻzgarishlarning qisqacha tarixi va ularning biznesga ta’siri

Texnologik o'zgarishlarning qisqacha tarixi:
-20-asrning oxiri va 21-asrning boshiga kelib, Texnologik o'zgarishlar tez rivojlansa ham, 18-asrning oxiriga qadar rangli qog'ozga chiqarish, indiyana kengligi va mehnat kasbi kabi ilovachilar tomonidan yaratilgan texnologiyalar esa tushirildi. Ushbu davrning eng yirik texnologik oʻzgarishlari shu tarzda boʻldi, ammo katta oʻqibatlar koʻrildi.
-1960 yilning oʻrtalaridan buyon, kompyuter va telekommunikatsiya texnologiyalari sayoxatli oʻzgarishlarga tayyorlanib, oʻzbekiston kabi koʻp davlatlarda IT sohasi rivojlandirilmoqda.
-20 asrning oxiridan 21 asrning boshlariga kelib, internet oʻzbekiston xalqining qulaylik va tezlik oʻzgarishlariga olib kelgan, shuningdek, biznes yondashuvlarida koʻplab imkoniyatlar ochib beradi.
-Bu hozirgi kunda katta korxonalar kompyuter tarmoqlari va Axborot texnologiyalari yordamida boshqarilmoqda, bu biznesga har doim oʻzgarishlarni keltiradi.
Bu tarixiy oʻzgarishlar mashhur korporatsiyalarda va milliy tijoratni qamrab, hushyorlik va unumdorlikni oshirishga imkon berayotgan oʻzgarishlarni keltirishdi.
Texnologik o'zgarishlar biznes uchun ta'siri:
-Internet tadbirlari va tizimlar, mijozlarga engil ta'sir ko'rsatish uchun foydalanishi mumkin.
-Online savdo sarlavhalari butun dunyoda biznessizlikni kamaytirishga yordam beradi.
-Savdo va marketing, axborot xizmatlari, transport va boshqa sohalarda koʻp javob beradi.
-Yoʻnalishni nazorat qilish, isteʼmolchi ma'lumotlarini to'plash, mijozlar bilan almashish texnologik oʻzgarishlar yozishini mushohada qiladi.
-Barcha bu yordam orqali katta bizneslar daqiq va sogʻlom bir xodim lekinni topishlari mumkin.
Texnologik o'zgarishlar tarixiy ravishda uzluksiz davom etmoqda. Ushbu o'zgarishlar biznes sohasini kengaytirishga va yangi imkoniyatlarni yaratishga olib kelmoqda.
20-asr boshida, kompyuterlar va internet tizimlari kabi yangiliklar dunyoda keng tarqalgan. Bu o'zgarishlar ko'plab sohalar uchun yangi imkoniyatlar yaratishga imkon berdi, shuningdek, xususiy va korporativ foydalanuvchilarning ish faoliyati va biznes operatsiyalarini ham ko'proq avtomatlashtirishga yordam berdi.
21-asrning boshida esa, bulutli xizmatlar, ishlab chiqarish avtomatlashtirish vositalari, kiberxavfsizlik, ishga qabul qilish tizimlari kabi ko'plab yangiliklar paydo bo'lgan. Bu o'zgarishlar, biznes operatsiyalarini ko'proq ishonchli, samarali va samarador qilish imkoniyatlarini yaratishga yordam berdi.
2000-yillarning oxirlarida 2010-yillarning boshlarida axborotni saqlash, uzatish va qayta ishlash sohasidagi innovatsiyalarga koʻproq e’tibor qaratila boshlandi.¹
Texnologik o'zgarishlar, biznesning xizmatlarini ko'paytirish, yaratish va tahlil qilishni samarali va tezlashtirishni ta'minlashga yordam beradi. Bizneslar, yangiliklardan foydalanib, o'z faoliyatlarini o'zgartirishga va yuqori darajada muvaffaqiyatli bo'lishga imkoniyat yaratishga harakat qilishadi.
Texnologik o'zgarishlar tarixi 20-21 asrlarda boshlandi. Bu davrda yangi kompyuter tizimlari, internet va mobil telefonlar kiritildi. Bugungi kunda esa texnologiyalar oʻzgarish bilan davom etadi. Barcha sohalarda avtomatizatsiya, robotistik, ish joylarining raqobatbardoshligi va yirik ma'lumotlar omborlari yil davomida rivojlana boshladi.
Biznes tarmog'i kabi, huquqni yoki marketingni, hamkorlik qilishni, ishlov berishni yoki savdo qilishni hisobga olishda, kelajakda foydali bo'lishi mumkin bo'lgan texnologik imkoniyatlarni hisobga olish juda muhim. Biznesning ishlashi har bir ko'rsatkichning boshqarilishi va tahlil qilinishini ta'minlaydi. Yirik ma'lumotlar omborlari va harajatlar avtomatik tizimlari shirkatlar daftarchalarini va xodimlarini boshqarishda juda ko'p vaqt va moliyaviy imkoniyatlardan tejashni ta'minlaydi.
Hozirda, Virtual Maxsus tizimlari biznesning ishtaqtan oshmagan sohalariga ta'sir ko'rsatmoqda, masalan, etibor bilan olganda, virtual tijoratlar, onlayn ta'lim olish, ish kochasi joylarini infroga aylanishi, turizm va boshqa ko'plab sohalar. Hamkorlik platformalari, masalan, Slack yordamida yuritilgan britaniyalik Cleo portlovchi va xavfsizlik shaxsiy tizimi.
Yaqin kelajakda, biznes hali ham yuqori samaragarlik va kushimchilikni oliy kiritish uchun boshqa ko'plab virtual tizimlarni chaqirishi kutilmoqda. Biznesning tejashini yangi texnologiyalar bilan birgalikda aniq oʻrganish va ishlab chiqarish ham yaxshi biznes rejalari bilan bir qatorda bo'lgan yangi xalqaro bozorlarni tayyorlashiga yordam beradi.
Teknologik o'zgarishlar tarixda dastlabki qurilishlar mavjud bo'lgan vaziyatdan hozirgi kundagi yuqori tekislik darajasiga olib kelgan. Bu jarayonning boshlang'ich davrida insonlar asboblardan yaratilgan asosiy qurilishlarni ishlatishgan edi, ammo hozirda tez-tez iste'mol qilingan xizmatlar va mahsulotlar smartfonlar, internet va qidiruv tizimlari yordamida ishlatilmoqda.¹
Bunga ko'ra, biznesda technologik oʻzgarishlarning taʼsirofi katta ahamiyatga egadir. Bu o'zgarishlar biznes sobiq yillarda qoʻllanilgan qulaylik va innovatsiyalarni oshirib, hodisalarga tezroq va amalga oshirish imkoniyatini yaratdi. Masalan, internet, mobile lesning va ijtimoiy tarmoq xizmatlarining rivojlanishi orqali qulayliklar va imkoniyatlarni ko'paytirish mumkin bo'ldi. Shunda, kompaniyalar klientlar bilan mijozlik munosabatlarini osonlashtirish, marketing strategiyalari bilan ishlaydigan yangi usullar va biznesni uxlab turish uchun milliy traditsiyalar noyob mahsulotlar etayotganligi ko'rsatildi.
Bundan tashqari, teknologik o'zgarishlar biznes tizimlari uchun yagona qulaylikni yaratdi. Kompaniya informatika va innovatsiya sohasidan foydalanib, mahsulot turtki kengaytirish, kichik xususiyatlarni aniqlovchi mahsulotlar ishlab chiqarish, mahsulotlar ishlab chiqarish tizimlarini avtomatlashtirish va savdo huquqlarini yaxshilash imkonini beradi. Shulardan tashqari, tezkor so'nggi sharhlashi, kompaniyaning xususiyatlari va savdo hududlarini aniqlovchi ma'lumotlarga egadir.
Jamiyatda, teknologik o'zgarishlar aholining hayoti o'zgarishini keltirishga xizmat qilmoqda. Milliy tizimlarni, internet va mobillari tezroq koʻrgan ombor, kichik bizneslar va ma'muriyatlar, oʻqitish tizimlari va koʻp etakchilarga qoʻllanish imkonini beradi. Masalan, biznes davlat doirasida xukumat tomonidan qoʻllaniladigan texnologiyalardan hona-poyafzal foydalanish yordamida turli xizmatlarni osonlashtirish. Shunga ko'ra, ba'zi mamlakatlarda milliy mahsulotni koʻpaytirish paydo bo'ldi, unda bu texnologiya biznesning raqobatkorlari bilan tushganligini ko'rsatadi.
Barcha bu, bilim, informatika va innovatsiya sohasidagi oʻzgarishlarni baholashdagi holatning yuqori tekislik darajasi va huquqlik va foydali sifatlari koʻziga tashlanadi. Shunda, biznes uchun yangi va butunlay yaxshi ko'rsatmalar ko'rsatiladi va yangi yollar topish yordamida yangi muvaffaqiyat darajalari etkazish mumkin.
Texnologik o’zgarishlar jahonning har tomonlama rivojlanishida muhim o’rni egallashiga erishgan. Tez-tez muayyan davlatlar yoki kuchli uluslararasiga subsisting techologies tomonidan kuchli iqtisodiy janglarda ta’sir qilishga harakat qilayotgan. Hozirgi kunda dinamik biznes muhitida, nafaqat yangi tasviriyat yaratish uchun, balki qo’shni uskunalar olib kelish, o’sishi va roziliklar olish uchun texnologik o’zgarishlar kerak.
Texnologik o'zgarishlar biznesning har qanday yo'nalishini ham kattalashtirishi mumkin. Oddiy mashinlar o'rniga aqliy texnologiyalar ham etakchilik sohalari bo'yicha ilg'or mahsulotlarni yaratishda o'rnatilmoqda. Biznesning xaridorga qaratilayotgan mulkni yoki xizmatni bittaga cheklovlash jarayoni ham qulaylashishi mumkin. Yana bir oqimda, mehnatkashlarning faoliyat ko'rsatkichlarini o'rganishda va biznes yuritish yechimlarini optimallashtirishda texnologik muhiti o'rnatish.¹
Biznesga ta'siri oshiradigan bir qator texnologik o'zgarishlar shunlardir:
1. Avtomatlashtirish
Avtomatlashtirish, yani ish joyida mashinani qo'shish, maishiy kombinatsiyalarga aylantirish va texnologik jarayonlarni avtomatlashtirish avtomatlashtirish, ish faoliyati ishlarini tezlashtirish, xatosizlikni saklash va taklifni oshirish imkonini beradi. Natijada ish joyi kengaytiriladi va kuchli biznes texnologik ratibga o'tkaziladi.
2. Maliyaviy tragikomediyaning yomonlashishini keltirish
Texnologik o'zgarishlar nimadur aniq koinot paydo qilish uchun ham muhimdir. Bunda, ma'lumotlar analitikasi va boshqa avtomatlashtirish qurilmalari, biznesni ko'rsatnash va uni taklif etishning yaxshi ko'nikmalarini olish uchun ta'minlash uchun qo'shimcha qulayliklar yaratilishi mumkin.
3. Mobil qurilmalar va ilovalar
Mobil qurilmalar va ilovalar biznes ichidagi jadvallar, hisobotlar, biznes tadbirlaridagi marketing usullariga qarab, turli sohalarda eng muhim qulayliklar hisoblanadi.
4. Cloud ta'minoti
Cloud ta'minoti biznes yuritish tizimlariga qarab corporative texnologigachi ta'minlash imkonini beradi. Sadbarga kirish orqali tanlangan mahalliy tarmog'ga ishonch olinadi, bu esa biznesni adolatli tuzilishiga asosiy aloqada bo'lishni ta'minlaydi.
5. Ta'lim jarayonlarida texnologiyalar
Biznesning mutaxassislari bilan ishlashida, texnologiya ilmi, va ta'lim muassasalaridagi o'qituvchi kadrlar kuchli ko'rinadi. Ish joyida o'rni yoki aloqa mualliflariga o'zlarini rivojlantirish uchun nimani bilishlari lozimligi mavjud. Shu sababli, ta'lim sohalarida ta'lim jarayonlarining o'rnatilishi va uyga qaytish texnologiyasi sezilarli darajada o'sishi katta ahamiyatga ega.
6. Biznesning avtomatizatsiyalashgan reja-jadvali
Biznesning reja-jadvali va hisobotlarinin muhim komponentlari to'g'ridan-to'g'ri kelganda, profesionalligini ko'rsatish va management mutaxassislarining ko'plab topshiriqlarini bajarib yuborishiga qulayliklar ko'payadi.
So’nggi so’zlarimiz
Texnologik o'zgarishlar, biznesqa kamdan-kam yillik o'zgarmasligi va xavigarlikni ta'minlash havfsiz yo'nalishdir. Kuchli biznes rejalashtirish konsensusi sizning biznesingizning texnologik imkoniyatlardan foydalangan holda bitibsiz va samarador ishlab chiqish mumkinligidir. Islohatimiz bizning vaqtimizning katta qismiga bitta kunduzgi jahoniy biznes tizimining takomillashi va yuqori qonuniyatlarga mos kelishi xaqida.
Respublikada xalqaro axborot tarmoqlari tezligini oshishida ko’rinadi. Xalqaro axborot tarmoqlari tezligining o’zgarish tendensiyasi Muammolar… Shuni alohida ta’kidlab o’tish kerakki, o’zbekistonda elektron tijoratni rivojlantirish bilan bir qatorda bu sohaning takomillashishiga to’sqinlik qilayotgan bir qancha muammolar ham mavjud. Bu muammolarning tezkor va aniq yechilishi bugungi kunning muhim talablaridan biri hisoblanadi. Chunki aynan quyidagi yechimini kutayotgan masalalar jahon tajribasida keng tarqalgan bo’lib, ularning to’gri hal qilinmasligi oqibatida bu sohada jiddiy inqirozlar vujudga kelishi mumkin. Birinchidan, zarur infrastrukturaning hali ham yetarli darajada takomillashgmagani.
Quyida bir nechta misollar keltiramiz:¹
 internetning global tarmog’i bilan to’gridan-to’g’ri bog’langan provayderlar soni cheklangan miqdorda va buning natijasida internet mijozlarga provayder o’rtasida biridan ikkinchisiga tashish orqali yetkazilmoqda, ma’lumki bunday holat xizmat ko’rsatishning sifatiga salbiy ta’sir ko’rsatadi.
 viloyatlarda ko’rsatilayotgan internet xizmatining sifat ko’rsatkichlari poytaxtdagi holat bilan solishtirganda sezilarli darajada yomon. Ajratilgan ulanish (ADCL modem) uchun yetarli shart-sharoitning yaratilmaganligi natijasida mijozlar to’gridan to’g’ri qo’ng’iroq qilish orqali (Dial-up) ulanishdan foydalanishadi. Bu o’z navbatida xizmat sifatining yetarli darajada bo’lmasligiga olib keladi. Ikkinchidan, internet foydalanuvchilarining miqdori shunday darajadaki, bu holat elektron tijorat bilan shug’ullanish uchun zarur bo’lgan yirik bozor yaratish imkonini bermaydi (O’zbekiston bo’yicha internet foydalanuvchilarining soni 2,5 mln. dan ortiq 4). To’gri oxirgi yillarda bu sohada bir qancha ijobiy natijalarga erishilmoqda, lekin bu faqatgina ma’lum bir hududlarda (asosan poytaxt va ba’zi bir viloyat markazlar) o’smoqda. Ko’pchilik viloyatlarda bunday holat haligacha muammoligicha qolmoqda. Ma’lumki, yetarlicha hajmdagi bozorga ega bo’lmasdan turib elektron tijorat faoliyatini yuritish ixtiyoriy tadbirkor uchun zarardir. Uchinchidan, jismoniy shaxslarning bank hisob raqamlaridan on-line to’lovni amalga oshirishni ta’minlaydigan ishonchli tizimning rivojlanmaganligi. Banklarimiz tomonidan chiqarilayotgan plastik kartochkalardan faqatgina maxsus terminallardan foydalanib to’lovni amalga oshirishimiz mumkin, xalqaro tajribada esa plastik kartochkalar yordamida, to’lovni qabul qilish uchun o’rnatilgan maxsus modullar orqali, to’g’ridan to’g’ri on-line do’konlarda to’lovni amalga oshirish mumkin. Asosiy muammo shundaki, O’zbekistonda jismoniy shaxslar uchun on-line banking xizmati keng tarqalmadi. On-line banking bank mijozlari uchun internet tarmog’ida yoki mobil aloqa yordamida o’z hisoblarini boshqarish va to’lovlarni amalga oshirish imkonini beradi. Bir necha banklar tomonidan taklif etilayotgan SMS-banking bir tomonlama bo’lib, faqatgina hisob va operatsiyalar tarixi haqida ma’lumot olish uchun mo’ljallangan. Bu holat elektron tijoratning rivojlanishiga eng katta to’siq bo’layotgan muammolardan biridir. To’rtinchidan, mavjud internet-do’konlar faoliyatida yetarli professionallik darajasi yetishmaydi. Aloqa va axborotlashtirish agentligi chop etgan ma’lumotlarga ko’ra 01.01.2008 yil holatiga bo’yicha O’zbekistonda 24 internet-do’kon faoliyat yuritadi.

2.Biznesda axborot tizimlarini qoʻllash

Axborot tizimlari, biznesni boshqarishda, rejimni nazorat qilishda va ko‘plab boshqa maqsadlarga qiziqarli, yorqin muvozanatli tizimlardir. Bu tizimlar, bir-biriga bog‘liq tizimlarning bir birlashmasi bo‘lib, biznesdagi barcha ma’lumotlar va xizmatlarga qulaylik keltiradigan avtomatlashtirilgan texnologik usullar jadvallari.
Axborot tizimlari keng tarqalganligida, ularning iste‘molchilari va biznes organizatsiyalari bir nechta yutuqlarga ega bo‘lishdi. Axborot tizimini o‘rnatishni xohlaydigan barcha biznes va sohalarda nazorat qilish mumkinligi bor.¹
Axborot tizimlari quyidagilarni taʼminlaydi:
1. Ma’lumotlarni avtomatik yig‘ish va tahlil qilish imkoniga ega bo‘lish - Axborot tizimlari, biznes tashkilotlarida avtomatik hisobotlarni yaratishni tezlashtirish, ma’lumotlarni yig‘ishni qulay va samarali qilish, tahlil qilishning aniq bo‘lishi imkonini beradi.
2. Biznesning nazorat qilish imkonini ko‘paytiradi - Axborot tizimlari, biznesning nazorat qilishida oʻz vazifasini bajaradi. Keyinchalik, tizim ma’lumotlarni yig‘ish va hisobotlashingiz, boshqa biznes tashkilotlariga va audiot, hisobot va operatsiyalarni optimallashtirish, bundan tashqari, biznes tashkilotlari ham tarqalgan elchisi uchun doimiy nazorat qilishimizga qulaydir.
3. Raqobatkorlik uchun strategiya yaratishga yordam beradi - Raqobatkorlik bilan harakat qilish biznesning asosiy harakatidir. Axborot tizimlari bu muhim masalani ochiq qiladi va biznesning raqobatkorlikda sog‘lig‘i mustahkamligi va qadamlashganini ijobiy taʼsir bilan tahlil qiladi.
4. Oylik hisobotlarni yaratish va o‘tkazish imkonini yaratadi - Axborot tizimlari, biznesning oylik hisobotlashiga qulay va koʻproq samarali ma’lumotlar jo‘natishning ko‘pincha o‘rnatilgan usullaridan biridir.
5. Tizimlar bir-biriga bog‘liqligini tag‘yirlashga imkon beradi. Axborot tizimlari, biznesning davlat tizimining bir-biriga bog‘liqligini ko‘rsatadi.,
Biznesda ishlatiladigan quyidagi axborot tizimlar turlari mavjud: elektron tijorat tizimlari, tranzaktsiyalarni qayta ishlash (processing), boshqaruv AT, qarorlarni qabul qilishni qo‘llab-quvvatlash tizimlari. Undan tashqari ba’zi tashkilotlar maxsus-maqsadli tizimlarni ishlatadilar: sun’iy intellekt, ekspert tizimlar, virtual voqelik va boshqalar.
Elektron tijorat – axborot texnologiyalari yordamida amalga oshiriladigan tovarlarni sotish, ishlarni bajarish va xizmat ko‘rsatish bo‘yicha tadbirkorlik faoliyati. Elektron tijoratni to‘rt yo‘nalishga ajratish qabul qilingan: biznes biznesga (busines-to-business, B2B); biznes iste’molchiga (business-to--consumer, B2S); biznes ma’muriyatga (business-to-administration, B2A); iste’molchi ma’muriyatga (consumer-to-administration, S2A). Shuningdek, keyingi vaqtda iste’molchi iste’molchiga (consumer-to-consumer, S2S) va iste’molchi biznesga (consumer-to-business, S2B) modellari rivoj topmoqda.
O‘tgan asrning 50-chi yillaridan boshlab kompyuterlar biznesda har kungi mayda, ko‘p mehnatni talab qiladigan ishlarda ishlatila boshlangan. Tranzaktsiya – any business related exchange. Masalan: mijoz amalga oshirgan to‘lov, ishchiga to‘langan ish haqi. Tranzaktsiyalarni qayta ishlash tizimi bu biznes tranzaktsiyalarini saqlab qolish va qayta ishlash uchun foydalaniladigan odamlar, jarayonlar, dasturlar, ma’lumot bazalari va uskunalar bilan tashkil etilgan to’plamdir. Boshqaruv tizimlari turli-tuman boshqaruv va texnik-iqtisodiy masalalarni hal qilish uchun mo’ljallangan. Odatda bu tizimlar korxonalar, tashkilotlar, tarmoqlar (masalan, kasalxonalar, avtomatlashgan omborlar, moddiy-texnika ta’minoti va zahira qismlarini boshqarish, kadrlarni hisobga olish va buxgalteriya hisobining axborot tizimlari) avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimlari (ABT) doirasida ishlaydi. Ko’pincha bu tizimlar ayrim sohalarga xizmat ko’rsatadi va mustaqil hisoblanadi, ya’ni o’zining axborot fondi, algoritmi va dasturiy ta’minotiga ega bo’ladi.¹ Boshqaruv tizimlari integratsiyalashgan, ma’lumotlar bazasi tamoyili bo’yicha qurilgan bo’lishi mumkin. Bunday tizimlar korxonadagi aylanib yuruvchi butun axborot oqimiga ishlov beradi va korxonaning resurslaridan oqilona foydalangan holda uning bir maromda va rejali ishlashini ta’minlashga yo’naltirilgan bo’ladi.
Texnik vositalar yordamida faqat axborot operatsiyalarini avtomatlashtirishga erishiladi. Bevosita qarorlar qabul qilish funktsiyalarini va boshqa boshqaruv operatsiyalarini odamning o’zi bajaradi.
Shuning uchun boshqaruv tizimlari odatda alohida xizmatlar va korxona rahbariyatiga turli ma’lumotnomalar va hisobot shakllarini berishga yo’naltirilgan bo’ladi.
Demak, boshqaruv tizimlari bir vaqtning o’zida axborot-ma’lumot tizimlarining vazifalarini ham bajaradi. Bu tizimlarda so’rovlar odatda doimiy va reglamentli xarakterga ega bo’ladi. Axborot tizimi bu so’rovlarni amalga oshira borib, nazorat qilinadigan jarayonlarning holati to’g’risidagi axborotga muntazam ravishda (har kuni, har haftada va hokazo) ishlov berish natijasida ma’lumot shakllarining muayyan ro’yxatini beradi, shuningdek boshqa turdagi so’rovlarga ham xizmat ko’rsatadi.
Axborot-hisoblash tizimlarida saqlanayotgan axborotdan turli hisoblash operatsiyalari bilan bog’liq vazifalarni hal qilish uchun foydalaniladi. Bunday vazifalarga statistik hisobot va tahlil, ob-havo va konlarni prognozlash, tashhislash (kasalliklarga tashhis qo’yish, uskuna va priborlarning nosozliklari sabablarini aniqlash) kabilar kiradi. Avtomatlashtirilgan loyihalash tizimlari (ALT) doirasida ishlaydigan axborot tizimlarini ham axborot-hisoblash tizimlariga kiritish mumkin.
Avtomatlashtirilgan loyihalash tizimlari asbobsozlik va mashinasozlik, radioelektronika va kemasozlikda turli loyihalar hisob-kitoblarini bajaradi, elementlar, sxemalar, qurilmalarning parametrlarini maqbullashtirish vazifalarini hal qiladi.
Hisoblash tizimlarining funktsiyalari axborot tizimlarining boshqa turlariga ham xos bo’lishi mumkin. Masalan, kutubxonalarda foydalaniladigan hujjatli axborot-qidiruv tizimlari doirasida qidirish vazifalari bilan bir qatorda ko’plab hisoblash-statistika vazifalari ham bajarilishi, kitob fondining harakati to’g’risidagi ma’lumotlar qayd etilishi, kitobxonlar kontingenti to’g’risidagi ma’lumotlar hisobga olinishi, hisobotlar uchun materiallar tayyorlanishi mumkin va hokazo.
Yuqorida ko’rib chiqilayotgan axborot tizimlarining barcha turlari foydalanuvchini faqat qachonlardir tizimga kiritilgan va uning axborot massivlarida saqlanayotgan ma’lumotlar hamda faktlar orasidagi zarur axborot bilan ta’minlaydi.
Axborot-mantiqiy tizimlar boshqa tizimlardan farqli o’laroq ilgari bevosita shaklda tizimga kiritilmagan, balki tizimdagi mavjud axborot massivlarini mantiqiy tahlil qilish, umumlashtirish, ma’lumotlarni qayta ishlash asosida ishlab chiqiladigan axborotni bera oladi. Bunday tizimlar muayyan darajada mutaxassis-tadqiqotchi mehnatining o’rnini bosib, ilmiy-tadqiqot masalalarini hal qilishi mumkin. Ularni ba’zan intellektual tizimlar deb ataydilar, chunki ularni ishlab chiqishda sun’iy intellekt nazariyasi qoidalaridan foydalaniladi.
Yuqorida ko’rib chiqilgan barcha tizimlarda foydalanuvchilarning, shu jumladan, hisoblash texnikasi sohasida mutaxassis bo’lmagan foydalanuvchilarning tizim bilan o’zaro muomala qilish vositalarini rivojlantirib borish zarur. Bu vositalar yordamida foydalanuvchi o’z so’rovlarini shakllantiradi, ularni tizimga kiritadi, tizim unga berayotgan axborotni qabul qilib oladi.
Turli tizimlarda bu vazifa turlicha hal qilinadi. Ba’zi tizimlarda amalga oshirilishi mumkin bo’lgan so’rovlarning qat’iy belgilangan ro’yxati mavjud bo’ladi. Foydalanuvchi uning talablariga imkon qadar to’la javob bera olishi mumkin bo’lgan so’rovni tanlaydi va uni tizimga ko’rsatadi. Bunday tizimlar namunali (standart) so’rovli tizimlar deb ataladi.
Har qanday ixtiyoriy so’rovlarni amalga oshira oladigan tizimlar foydalanuvchilar uchun katta imkoniyatlar ochib beradi. So’rovlarni shakllantirish uchun tizim so’rovlar tiliga, ularni tuzish qoidalariga ega bo’lishi kerak. Foydalanuvchining tizim bilan muomalasi insonning mashina bilan muloqoti shaklidagi muomalasidan qulaydir. Bunda foydalanuvchi olinayotgan axborot bilan tanishib, o’z so’rovini tuzatish imkoniyatiga ega bo’ladi.Shuni qayd etib o’tish zarurki, har qanday muayyan axborot tizimi tizimlarning alohida ajratib ko’rsatilgan turlariga xos bo’lgan xususiyatlar majmui bilan tavsiflanishi mumkin. Shu bilan bir qatorda axborot tizimlari qo’llanish sohasiga bog’liq holda tizimning o’zigagina xos xususiyatlarga ega bo’ladi.
Axborot tizimlari, biznesni boshqarish, rejimni nazorat qilish va raqobatkorlikda moʻljallangan yaxshi tizimlardir. Ushbu tizimlar, bir-biriga bogʻliq tizimlarning bir birlashmasi boʻlib, biznesdagi barcha maʼlumotlar va, shu jumladan mijozlar bilan olish-berish xizmatlariga qulaylik keltiradigan muvozanatli tizimlar tufayli boshqariladi.
Axborot tizimlari, afzalliklari bilan bir qadam oldinroq kichik, oʻrta va katta tarmoqlarning mavjud axborot resurslarini avtomatlashtirishga yordam beradi. Bu tizimlar, mijozlarning gaplaridan, Internet saytlariga, aprelarni berishidan, xaridorlarga, hisob-kitob va bank axborotlariga qadar barcha biznesga mos tizimlardir. Bu tizimlar uma xudoya maslahat beradi va xuddi shuning uchun ularni biznesda oʻrnatish juda muhimdir.
Biznesda axborot tizimlari qayta oʻrnatilganidan soʻng yaxshi natijalar keltiriladi. Shundan tashqari, ushbu tizimlar quyidagilarni ta'minlaydi:
1. Barcha ma'lumotlar toʻplaydi va ijobiy fikrlashni yoʻqotadi: Biznesda axborot tizimlari, barcha biznesda majburiy va unga xizmat qilish uchun zarur boʻlgan qaydnomalar, jihoz va agnitsga oid ma'lumotlarni toʻplaydi.
2. Eng yaxshi nazoratni taʼminlaydi: Axborot tizimlarini qoʻllangan paytda tashrif buyurish mumkin boʻlgan maʼlumotlar biznesining muhim asosini tashkil etadi. Ushbu ma'lumotlar ni bevosita va biznesda tozzalikni taʼminlashga yordam berish uchun biznes tizimi va xodimlarning qoʻllanilishi kerak.
3. Raqobatkorlik uchun strategiya yaratishga yordam beradi: Raqobatkorlik bilan harakat qilish biznesning asosiy harakatidir. Axborot tizimlari, uyga teleshamli yoki xususiy sohalarda oʻzining elektron pochta xizmatlari va internet xarakteristikalaridan xaydalanish bilan, mijozlar bilan tez oʻzaro aloqa tuzilishida va biznes strategiyasini amalga oshirilishida juda koʻp yordam beradi.
4. Biznesda raqobatkorlikni kamaytirish uchun foydalanish imkonini yaratadi: Raqobatkorlikni kamaytirish mushkulmasdir, ammo biznesda axborot tizimlari sizni ijtimoiy tarmoqlarga ulashgan xabarlar va reklama koʻrsatishning etkazib berishini siqiladi.
5. Yagona platforma sifatida xizmat qiladi: Axborot tizimlari sifatida, xavfsizlik va xorijiy muxitlar bilan turli turi bilan xizmat qilish imkoniyatini yaratadi. Shuning uchun, bu tizimlar xizmatlarni tez, mos, yagona yaratish imkonini ta'minlaydi.
Toʻlaqonli mahsulotlarni taʼminlashda internet tizimidan foydalanish, sayohatlar va transportta tavsif va rasmdan foydalanish, elektron hisobotlarni qabul qilish va amalga oshirish, elektron pochta xizmatlari, daromad va ishratingizni boshqarish, oʻz-saʼy ohangida tahlil va koʻrib chiqish – barcha ushbu ishlar biznesda axborot tizimlarini muvaffaqiyatli loyihalarga aylantirish uchun oʻzgartirish yaratadi.¹

3.Axborot tizimlarini joriy etish texnologiyasi.

Axborot tizimlarini joriy etish, biznesni amalga oshirishda juda muhimdir. Bu jarayon bir qancha texnologiyalar va vositalardan foydalanib amalga oshirilishi mumkin. Joriy etish jarayoni quyidagi yolg‘onlardan iborat bo‘ladi:
1. Infrastruktura tayyorlash: Infrastrukturani tizimlarga mo‘ljallangan biznes nuqtalariga nasoslash uchun tayyorlash, xususiyatlariga mos va foydalanishining tezliklari va qiyinliklari bilan birlikda. Bu asosan, tarqatilgan tarmoq hisobi, serverlar va shunga o‘xshash vositalar.
2. Axborot xavfsizligini taʼminlash: Biznesning axborot xavfsizligi jarayoni bo‘yicha amalga oshirilgan muhim sanalar turli xil vidyoda axborot xavfsizligi xavfsizligi uchun moslashtirilgan tizimlar va vositalaridan foydalanish mumkin. O‘z garovlariga ko‘ra tahlil qilish, shu jumladan elektron xavfsizlik volatil, ma’muriyat, sessiyalarini qayta ko‘rib chiqish kabi maqsadlar uchun tahlil qilishga ruxsat etiladi.
3. Axbarot tizimlarini yaratish uchun ma’lumotlar yig‘ish: Axbarot tizimlarini yaratish uchun, barcha birikilgan ma’lumotlar to‘planadi, sezilarli hususiyatlari buyurtmachilarining xohishlariga muvofiq tarqatiladi va ularning yaxshi yordam berish tarzida aniqlanadi.
4. Barcha tizimni integratsiya qilish: Integratsiya biznes kabi tarmoqlar va tizimlar orasida muvofiq koordinatsiyani taʼminlashni ta’minlaydi. Ushbu tizimlar, barcha biznes tizimlariga bog‘liqdir va aniqlanishni yaxshilash va koordinatsiyalash yuzaga kelishi uchun zarurdir.
5. Ochiq ma’lumotlarni konvertirovka: Biznesni samarali va sahoviyatli o‘zgartirishni taʼminlashga yordam berishi mumkin. Axborot tizimlarida saqlangan ma’lumotlarni kompyuter xls, xml, csv, sql yoki boshqa formatlarda konvertatsiyalash yordamida biznes tizimlari tizimlari va saytlari va saytlarida aniqlanishni yaxshilash mumkin.
6. Tizimlarni boshqarish: Axborot tizimlari mahsulotlarini

• 
  amaldagi algoritmlarni dasturlashtirishga urinmasdan, tizimni "kerak bo'lganda" mos ravishda qurish texnologiyasi. "Xuddi shunday" modeliga muvofiq tizimlarni yaratish amaliyoti shuni ko'rsatadiki, biznes jarayonlarini qayta ko'rib chiqmasdan va mavjud boshqaruv tizimini modernizatsiya qilmasdan avtomatlashtirish kerakli natijalarga olib kelmaydi va samarali emas. Axir, dasturda amaliy dasturlardan foydalanish nafaqat qog'ozli hujjatlar va oddiy operatsiyalarni qisqartirish, balki hujjat aylanishi, buxgalteriya hisobi va hisobotning yangi shakllariga o'tishdir. ¹
  
• 
  Yuqoridan pastga yondashgan holda qurilish tizimlari texnologiyasi Agar avtomatlashtirish to'g'risida qaror yuqori rahbariyat tomonidan qabul qilingan va tasdiqlangan bo'lsa, unda dasturiy modullarni amalga oshirish bosh korxona va bo'linmalar tomonidan amalga oshiriladi va korporativ tizimni yaratish jarayoni dastlab tizimning quyi bo'linmalariga kiritilgandan ko'ra tezroq va samaraliroq bo'ladi. Faqat "yuqoridan-pastga" va boshqaruvning faol yordami joriy etilishi bilan dastlab rejalashtirilgan xarajatlarsiz barcha ishlarni to'g'ri baholash va bajarish mumkin.
  
• 
  bosqichma-bosqich amalga oshirish texnologiyasi. Kompleks avtomatlashtirish bu korxonaning deyarli barcha tarkibiy bo'linmalari ishtirok etadigan jarayon bo'lganligi sababli, bosqichma-bosqich amalga oshirish texnologiyasi afzalroqdir. Avtomatlashtirishning birinchi ob'ektlari bu, birinchi navbatda, yuqori organlar va tegishli idoralar uchun buxgalteriya hisobi va hisobot hujjatlarini shakllantirish jarayonini belgilash zarur bo'lgan sohalardir.
  
• 
  Rivojlanishga bo'lajak foydalanuvchilarni jalb qilish. Integrator kompaniyasi tomonidan avtomatlashtirilgan avtomatlashtirish bo'yicha ishlarni amalga oshirishda mijoz kompaniyasining axborot texnologiyalari bo'limlari funktsiyalari o'zgaradi va ularning korxonani boshqaruvning progressiv usullariga o'tish jarayonidagi roli oshadi.
  

Loyihani amalga oshirish jarayonida bo'limlarning xodimlari ishlab chiquvchilar bilan birgalikda ma'lumotlar va modellar bilan ishlashadi, texnologik echimlarni tanlash bo'yicha qaror qabul qilishda ishtirok etishadi va eng muhimi yechim etkazib beruvchilar va korxona ishchilarining o'zaro munosabatlarini tashkil qilishadi. Axborot tizimining ishlashi davomida tizimga texnik xizmat ko'rsatish va qo'llab-quvvatlash avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimi xodimlarining yelkasiga tushadi (agar etkazib beruvchi bilan qo'llab-quvvatlash shartnomasi tuzilmagan bo'lsa). Buyurtmachining mutaxassislari mavjud tizimni takomillashtirish va rivojlantirish bo'yicha takliflar tayyorlash tashabbuskori va ijrochisi hisoblanadi. Bu ularga o'z talablariga yaxshiroq moslashtirishga imkon beradi, shuning uchun ushbu talablarni diqqat bilan ko'rib chiqish kerak, shunda axborot texnologiyalaridan foydalanishda boshqaruv vazifalarini qalam va qog'oz varaqlari bilan engish oson bo'lgan joyda foydalanilmaydi.
Tizim foydalanuvchining talablari va texnik imkoniyatlariga javob beradigan modullar va ish stantsiyalari o'rtasidagi o'zaro ta'sirning bunday sxemasini qo'llabquvvatlashi kerak. Axborot tizimining eng muhim parametrlari ishonchlilik, kengayish qobiliyati, xavfsizlikdir, shuning uchun bunday tizimlarni yaratishda mijoz-server arxitekturasidan foydalaniladi. Ushbu arxitektura ishni mijoz va tizimning server qismlari o'rtasida taqsimlashga imkon beradi, hal qilinayotgan vazifalarning xususiyatlariga muvofiq rivojlanish va yaxshilanishni ta'minlaydi. So'nggi yillarda buxgalteriya hisobi va menejment sohasida katta hajmdagi ma'lumotlarga ishlov berish, taqsimlangan tizimlarni yaratish, shuningdek boshqa tizimlar bilan etarlicha integratsiyalashgan holda fayl-server tizimlariga qaraganda ko'proq imkoniyatlarga ega bo'lgan mijoz-server dasturlariga talabning o'sishi barqaror tendentsiyasi kuzatilmoqda.
Korxonada har qanday katta o'zgarishlar singari, korxonalarni boshqarishning axborot tizimini joriy etish murakkab va ko'pincha og'riqli jarayondir. Shunga qaramay, tizimni amalga oshirish jarayonida yuzaga keladigan ba'zi muammolar yaxshi o'rganilgan, rasmiylashtirilgan va samarali echim metodologiyasi mavjud. Ushbu muammolarni oldindan o'rganish va ularga tayyorgarlik ko'rish amalga oshirish jarayonini sezilarli darajada osonlashtiradi va tizimdan keyingi foydalanish samaradorligini oshiradi. Tizimni yaratishda birinchi bosqich - bu loyihadan oldin tekshirish (konsultatsiya deb ataladigan) bo'lishi kerak. Korxonaning barcha biznesjarayonlari tavsiflanmagan va tahlil qilinmaguncha, "hozirgidek" korxona modeli yaratilmagan, yangi tizimga oqilona talablar shakllantirilmagan, kelajakda "bo'lishi kerak" tizimining modeli yaratilmagan, texnik vazifa ishlab chiqilmagan. tizimni sotib olish yoki uning rivojlanishi haqida. Loyihalashdan oldingi ishning maqsadi kelajak tizimining g'oyasini ishlab chiqish, kelajak tizimining funktsional ma'lumot modelini tavsiflash va uni xaridor oldida himoya qilishdir. Shundagina siz tizimni sotib olishga yoki rivojlantirishga mablag 'kiritishingiz mumkin.
Normativ va ma'lumotnoma ma'lumotlarini tayyorlash.
Ma'lumot ma'lumotlarini tayyorlash va saqlash usullarini ishlab chiqish.
Normativ va ma'lumotnoma ma'lumotlari ob'ektlari tasnifini ishlab chiqish, ularning ta'rifi va xususiyatlarining batafsil tavsifi. Ushbu ob'ektlarning namunaviy tavsiflarini tayyorlash.
Normativ va ma'lumotnoma ma'lumotlari ob'ektlarining asosiy tarkibiga quyidagilar kiradi:

• 
  korxonaning ishlab chiqarish tarkibi (ish markazlari va ularning guruhlari, ularni identifikatsiya qilish va tasniflash);
  
• 
  korxonaning hududiy tuzilishi (zaxiralarni saqlash joylari va joylari va ularni guruhlash, ularni aniqlash va tasniflash);
  
• 
  korxonaning moliyaviy tuzilishi (moliyaviy javobgarlik markazlari va ularning guruhlari, ularni aniqlash va tasniflash);
  
• 
  nomenklatura buyumlari, ularning tasnifi va guruhlanishi;
  
• 
  nomenklatura elementlarining texnik xususiyatlari (mahsulot tarkibi);
  
• 
  texnologik yo'nalishlar (shu jumladan buxgalteriya hisobi tizimini ishlab chiqarish uchun hisobga olish punktlari); boshqa ma'lumotlar.
  
• 
  Mavjud axborot tizimidagi normativ va ma'lumotnoma ma'lumotlari ob'ektlari bo'yicha aniqlangan ma'lumotlar etishmasligini bartaraf etish bo'yicha tavsiyalarni shakllantirish.
  

Korxonaning maqsadlari va IPni shakllantirish tamoyillariga muvofiqligi uchun ma'lumotnomalarni tayyorlash va yuritish jarayonini auditi.
Xarajatlar toifalarini ajratish, ishlab chiqarish tannarxini hisoblash usullarini o'rganish va aniqlash (to'g'ridan-to'g'ri xarajatlar va o'zgaruvchan bilvosita xarajatlar nuqtai nazaridan).
Biznes-jarayonlarni tayyorlash. o Operatsion faoliyatini rejalashtirishning biznes-jarayonlarini takomillashtirish bo'yicha tavsiyalarni tahlil qilish va shakllantirish, shuningdek, operatsion faoliyatni qo'llab-quvvatlash uchun normativ ma'lumotlarni saqlash. o Biznes jarayonlarining IP metodologiyasi tavsiyalariga muvofiqligini ta'minlash bo'yicha tahlillarni o'tkazish va tavsiyalarni shakllantirish
Tizim tomonidan qo'llab-quvvatlanadigan biznes-jarayonlar buyurtmachisi tomonidan talab qilinadigan rejalashtirish qarorlari ierarxiyasining turli darajalarida, loyihaning mavzusiga muvofiq savdo, ishlab chiqarish, xarid qilish, rejalashtirish va boshqalarning biznes-jarayonlarining modellarini ishlab chiqish
Ishlab chiqarishda rejalashtirish va buxgalteriya hisobini avtomatlashtirish uchun dasturiy ta'minot tizimini tanlash. Dasturiy ta'minot bozori tahlili.
Tizim yordamida olinishi kerak bo'lgan tahliliy hisobot tizimini ishlab chiqish. Axborot tizimiga talablarni ishlab chiqish.
Axborot tizimini tanlash va joriy qilish uchun texnik shartlarni tayyorlash. Axborot tizimi uchun dasturiy ta'minotni tanlash tanlovini tashkil etish.
Ilova bilan ishlaydigan mutaxassislarni tayyorlash darajasini, shuningdek, dasturning maqsadini hisobga olish kerak. Agar foydalanuvchilar dasturiy ta'minot bilan ishlashda katta tajribaga ega bo'lsa, unda siz ko'p oynali interfeys, ochiladigan menyu va boshqalardan foydalanishingiz mumkin.
Agar biz "ikki qo'li bilan uchta tugmachani bosish" qiyin bo'lgan xodimlar haqida gapiradigan bo'lsak, tizim interfeysi imkon qadar sodda bo'lishi kerak va harakatlar ketma-ketligi aniq bo'lishi kerak. Xuddi shunday, agar foydalanish rejimida tezkor ma'lumotlarni kiritish juda muhim bo'lsa, birinchi navbatda interfeysning qulayligi. Ishlab chiquvchilarga axborot tizimini ishga tushirishdan oldin o'zlarini oxirgi foydalanuvchilar rolida sinab ko'rish imkoniyatini berish mantiqan to'g'ri bo'ladi.
Tashkilotda turli xil qiziqishlar, xususiyatlar va darajalar mavjudligi sababli, turli xil axborot tizimlari mavjud. Hech qanday yagona tizim tashkilotning barcha ma'lumotlarga bo'lgan ehtiyojlarini to'liq qondira olmaydi. Tashkilotni bosqichlarga bo'lish mumkin: strategik, boshqaruv, bilim va operatsion; savdo va marketing, ishlab chiqarish, moliya, buxgalteriya va kadrlar kabi funktsional sohalar. Ushbu turli xil tashkiliy manfaatlarga xizmat qiladigan tizimlar yaratilgan. Turli tashkiliy darajalar to'rtta asosiy axborot tizimlariga xizmat qiladi: operatsion darajadagi tizimlar, bilim darajasidagi tizimlar, boshqarish darajalari va strategik darajadagi tizimlar.
Operatsion darajadagi tizimlar operatsiyalar menejerlarini qo'llabquvvatlaydi, sotish, to'lovlar, naqd pul berish, ish haqi hisoboti kabi oddiy tashkiliy faoliyatni nazorat qiladi. Ushbu darajadagi tizimning asosiy maqsadi umumiy savollarga javob berish va tashkilot orqali tranzaktsiyalar oqimini boshqarishdir. Ushbu turdagi savollarga javob berish uchun ma'lumot odatda tayyor, tezkor va aniq bo'lishi kerak.
Bilim darajasi tizimlari tashkilot ishchilari va ma'lumotlar protsessorlarini qo'llab-quvvatlaydi. Bilim darajasidagi tizimlarning maqsadi yangi bilimlarni biznesga qo'shishga va tashkilotga hujjatlar oqimini boshqarishga yordam berishdir. Xususan, ish stantsiyalari va ofis tizimlari ko'rinishidagi bilim darajasidagi tizimlar bugungi kunda biznesda eng tez rivojlanayotgan dasturlardir.
Boshqaruv samolyot tizimlari o'rta menejerlarni boshqarish, boshqarish, qarorlarni qabul qilish va ma'muriy faoliyatga xizmat qilish uchun mo'ljallangan. Ular ob'ektlar yaxshi ishlayotganligini aniqlaydilar va vaqti-vaqti bilan bu haqda xabardor qiladilar. Masalan, harakatni boshqarish tizimi tovarlarning umumiy miqdorini, sotuvlar bo'limining tengligini va kompaniyaning barcha sohalaridagi xodimlar uchun xarajatlarni aniqlaydi, haqiqiy xarajatlar byudjetdan oshib ketgan joylarni qayd etadi.
Ba'zi boshqaruv samolyotlari g'ayrioddiy qarorlar qabul qilishni qo'llabquvvatlaydi. Ular ma'lumot talablari har doim ham aniq bo'lmaydigan, kamroq tuzilgan echimlarga e'tiborni qaratishadi. Strategik darajadagi tizimlar katta rahbarlarga strategik tadqiqotlar va firma va biznes muhitida uzoq muddatli tendentsiyalarni tayyorlashga yordam beradigan vositadir. Ularning asosiy maqsadi - ish sharoitidagi o'zgarishlarni mavjud tashkiliy imkoniyatlarga moslashtirish.
Axborot tizimlarini funktsional jihatdan ham farqlash mumkin. Savdo va marketing, ishlab chiqarish, moliya, buxgalteriya va kadrlar kabi asosiy tashkiliy funktsiyalarga o'zlarining axborot tizimlari xizmat qiladi. Katta tashkilotlarda ushbu asosiy funktsiyalarning har birining quyi funktsiyalari ham o'zlarining axborot tizimlariga ega. Masalan, ishlab chiqarish funktsiyalarida inventarizatsiyani boshqarish, jarayonlarni boshqarish, zavodlarga texnik xizmat ko'rsatish, avtomatlashtirilgan muhandislik va materiallarni rejalashtirish talablari bo'lishi mumkin.
Oddiy tashkilot turli darajadagi tizimlarga ega: operatsion, boshqaruv, bilim va har bir funktsional soha uchun strategik. Masalan, savdo funktsiyasi kunlik biznes ma'lumotlari va buyurtmalarni qayta ishlash uchun operatsion darajadagi savdo tizimiga ega. Bilimlar darajasi tizimi kompaniyaning mahsulotlarini namoyish qilish uchun tegishli displeylarni yaratadi. Boshqaruv samolyotlari tizimlari har oyda barcha tijorat sohalari va savdo kutilgan darajadan oshib ketadigan yoki tushadigan hududlar bo'yicha ish ma'lumotlarini kuzatib boradi. Prognozlash tizimi besh yil davomida tijorat tendentsiyalarini bashorat qiladi - strategik darajaga xizmat qiladi Axborot tizimlarini joriy etish texnologiyasi, tizimni yaratish va tashqi tizimlarga ulanish jarayonida qo'llanadigan usullarning barchasini o'z ichiga oladi. Bu texnologiya, mualliflik huquqi himoyalangan dasturlarni, serverlar va omonatlar, tarmoq xavfsizligi, ma'lumotlar bazasi va o'yinlar kabi boshqa tizimlar va ilovalarni joriy qilishni o'z ichiga oladi. ¹
Joriy etish jarayoni quyidagi bosqichlardan o'tadi:
1. Tasdiqlash - aksiyalarni bajarish, xususan, biror tarmoq aksiyalarini yuritishni tasdiqlash va tizimni saqlash uchun aniq vaqt o'tkaziladi.
2. O'rnatish - tizimni o'rnatish, sifatini ta'minlash va xavfli integratsiyani ta'minlash.
3. Konfiguratsiya - tizimning moslashtirish, boshqarish va talablarga ko'ra moslashuvchan bo'lishi.
4. Integratsiya - tizimlarni birlashtirish, qondirish va ulanish.
5. Muvozanat - odatda tizim hato xatolari aniqlanadi va ulardan zimmaga olish zarur bo'ladi.
Joriy etish texnologiyalari o'rnatish jarayoni uchun shaxsiy va tijorat kuchlarini oshiradi va tizimni tushunishda qiyinlik ko'rsatishi mumkin. Shuning uchun, tizimni jarayonida ko'plab muammolarni yechish uchun, texnologiya yuqori saviyada tajriba va ko'nikma talab qiladi.

Xulosa

Texnologik o'zgarishlar biznesga katta ta'sir ko'rsatadi va ularni qo'llash, biznesning samaradorligini oshirish va yangi imkoniyatlar yaratishga yordam beradi. Bu o'zgarishlar orqali bizneslar avtomatlashtirilishi, ma'lumotlarni to'plash va tahlil qilishi, mijozlarga yangi tajribalar taqdim etishi, savdo jarayonlarini kengaytirishi va reklama qilish imkoniyatlarini oshirishadi. Shuningdek, texnologik o'zgarishlar biznesda xavfsizlikni ta'minlashga yordam beradi va yangi innovatsiyalar yaratishga imkon beradi. Bu o'zgarishlar biznesning samaradorligini oshirishda katta ahamiyatga ega va biznesga yangi imkoniyatlar ochadi.
Texnologik o'zgarishlar biznesni o'zgartirish va qayta shakllantirishda asosiy ro’l o'ynaydi. Yangi texnologiyalar, bitta joydan boshqa bir joyga ulangan materiallarning avtomatik kengayishi, shunchaki boshqalar kabi innovatsion yondashuvlar, biznesda yangiliklar va yopiq imkoniyatlar yaratadi.
Texnologik o'zgarishlar, tijoratni o'zgartirish hamda xizmat ko'rsatishdagi yutuqlarni oshirish uchun ham ta'sir qiladi. Savdo qilish va sotishni boshqarish uchun, yangi texnologiyalar, internet hamyonlari va mobil ilovalar, ko'p yordam beradi. So'ngra, hamkorliklar, markalar va mijozlarga qulayliklar yaratish muhim hisoblanadi.
Bundan tashqari, yangi texnologiyalar muhim hodisalarni kuzatib borish va biznes shartnomalarida yaxshi yoritilish va qo'llanishni talab qiladi. Virtual marketing, ma’naviy ko’rsatkichlar, texnologik kasb-hunar ta'limi hamda ish-yuritish o'rganish yordamida, biznes sifatida, biznesni erta davrdan nafaqat qolgan chop etib tanlangan taktikalar uchun tayyorligini namoyon qilish ta'siri bilan birlashadi.
Shunday qilib, bizneslar biznesni qayta shakllantirishda yangi texnologiyalar va ularning muhimligi haqida bilishni oshirish kerak, bu oddiy, lekin kuchli marketing qilinayotgan jarayonlar hamda bunda qayta shakllantirishni aniqlaydigan takliflar qiladigan mutaxassislar bilan hamkorlik qilishni talab qiladi.
Kurs ishi bo`yicha buxgalteriya sohasida texnologik o’zgarishlar va ularni biznesga ta’siri joriy etishda quyidagi takliflarni bayon etamiz:

1. Kiberxavfsizlik sohasida innovatsiyalar yaratish va biznesni xavfsizligini ta'minlash uchun yangi texnologiyalarni ishlab chiqish.

2. Ilova boshqaruv tizimlarini avtomatlashtirish va biznes jarayonlarini optimallashtirish uchun ishlab chiqilgan yangi dasturlarni qo'llash.
3. Internet of Things texnologiyalari orqali biznesni avtomatiklashtirish va samaradorlikni oshirish.
4. Hududiy va xalqaro tijorat tizimlarini integratsiya qilish uchun blockchain texnologiyalaridan foydalanish.
5. Big Data va Machine Learning texnologiyalari orqali biznesda ma'lumotlarni to'plash, tahlil qilish va maqsadga mos keladigan qarorlar qabul qilish.
6. Virtual va Augmented Reality texnologiyalari orqali biznesni yangi darajaga olib chiqish, mijozlarga yangi tajribalar taqdim etish va savdo jarayonlarini kengaytirish.
7. Cloud computing texnologiyalari orqali biznes jarayonlarini avtomatiklashtirish va ma'lumotlarni o'zaro almashinuvchanligini oshirish.
8. Mobil ilovalar orqali mijozlar bilan aloqani oshirish va ularning savdo jarayonlariga kirishini osonlashtirish.
9. Sotsial tarmoqlardan foydalanish va ular orqali biznesni reklama qilish, mijozlarga aloqa o'rnatish va yangi mijozlarni jalb etish.
10. Robotikani biznesda qo'llash va avtomatik jarayonlarni oshirish uchun yangi innovatsiyalar yaratish.

Foydalangan adabiyotlar