Buxgalteriya hisobi va audit 221-guruh talabasi Nematov Muxammadjonning

1-misol. A loyiha bo’yicha asosiy vositalarga 800000 so’m pul sarf qilinishi kerak bo’lsin. Birinchi 5 yillikning har bir yilidagi kutiladigan sof foydalar 200000, 220000, 150000, 140000, 190000 so’mlardan iborat bo’lsin. O’rtacha va haqiqiy o’z-o’zini qoplash davrlari topilsin. Yechilishi. Masalaning shartiga ko’ra S0 =800000 so’m R=(200000+220000+150000+140000+190000)/ 5= 180000 u holda yuqoridagi) formulaga asosan 800000/180000= 4.44 Haqiqiy o’z-o’zini qoplash davrini aniqlash uchun quyidagi jadvaldan foydalanamiz

Yillar	Yillik sof pul oqimlari	xarajatlar
0	-	800000
1	200000	600000
2	220000	380000
3	150000	230000
4	140000	90000
5	90000 bu 190000ning 47 foizi	0

A loyihaning haqiqiy o’z-o’zini qoplash davri 4.47 (4 yil+5-nchi yilning 47%) yilni tashkil qiladi. Th=4+0.47=4.47 Sof pul oqimining taqsimlanishini nazarga olganligisababli haqiqiy o’z-o’zini qoplash davri haqiqatga yaqin bo’ladigan natijani beradi. Lekin, umuman aytganda, o’z-o’zini qoplash davri ko’rsatkichi investorlarga sarf qilgan kapital mablag’ning qaytish davrini ko’rsatgani bilan loyihaning samaradorligini baholamaydi. Bundan tashqari o’z-o’zini qoplash davri pulning o’zgarishiga bog’liq ravishda o’zgaruvchan ekanligini ko’rsatmaydi hamda o’z-o’zini qoplash davridan keyin loyihaga sarf qilingan harajatlar va ulardan olinadigan daromadlar dinamikasini aniqlamaydi. Agar o’rtacha o’z-o’zini qoplash davri ko’rsatkichi o’rniga keltirilgan (diskontlangan) o’z-o’zini qoplash davri ko’rsatkichi kiritilsa yuqoridagi kamchiliklardan ba’zilarini oldini olish mumkin.

2-misol. Yuqoridagi 1-misoldagi berilgan ma’lumotlar bo’yicha kapital mablag’ning foydalilik koeffisiyentini toping.
Yechilishi. Masalaning shartiga ko’ra K=60000 co’m, R=20000. U holda formulaga asosan, 20000/60000
Javob: 1/3