Bajardi: Nasriddinov Dilshodbek Guruh: MEK-89-D Reja: - 1. Buxgalteriya hisobining dastlabki hujjatlari
- 2. Boshlang‘ich hisob hujjatlari
- 3. Buxgalteriya hisobi registrlari
1. Buxgalteriya hisobining dastlabki hujjatlari - Xo‘jalik operatsiyalarining buxgalteriya hisobi uchun operatsiyalar amalga oshirilganligini qayd etuvchi boshlang‘ich hisob hujjatlari va ularni o‘tkazishga doir farmoyishlar asos bo‘ladi. Xo‘jalik yurituvchi subyektlar tomonidan savdo va servis sohasida olinadigan tovarlar
- (ishlar, xizmatlar) haqi korporativ plastik kartalardan foydalangan holda to‘langanida to‘lov terminallarining cheklari ham boshlang‘ich hisob hujjatlari deb tan olinadi.
- (9-moddaning birinchi qismi O‘zbekiston Respublikasining 2013-yil 7-oktabrdagi O‘RQ-355-sonli Qonuni tahririda — O‘R QHT, 2013-y., 41-son, 543-modda)
- Boshlang‘ich hisob hujjatlari xo‘jalik operatsiyalari amalga oshirilayotgan vaqtda yoki operatsiyalar amalga oshirib bo‘linganidan keyin tuziladi.
- Hisobot davriga tegishli bo‘lgan xo‘jalik operatsiyalari, agar ular amalga oshirilganligini tasdiqlovchi hujjatlar olinmagan bo‘lsa, tegishli boshlang‘ich hujjat rasmiylashtirilib, buxgalteriya hisobida aks ettiriladi.
- Birinchidan, hisob kitob davri boshidagi qoldiqlari bu daftarga yoziladi, keyin - hujjatlar bo'yicha barcha operatsiyalar, shundan so'ng hisobot davri aylanmasi aniqlanadi (bu holda yozuvning to'g'riligi tekshiriladi: miqdori hisobot davri aylanmasi barcha schyotlarning debeti bo'yicha va barcha hisoblarning krediti bo'yicha aylanmalar summasiga teng bo'lishi kerak) va hisobot davri oxiridagi qoldiqlar aniqlanadi. Yakuniy qoldiq hisob qoldiqlari asosida tuziladi.
- Bu shakl xodimlar soni kam va operatsiyalari kam bo'lgan korxonalarda qo'llaniladi. Bir buxgalter kitob saqlay oladi.
2. Boshlang‘ich hisob hujjatlari - Boshlang‘ich hisob hujjatlarining majburiy rekvizitlari quyidagilardir:
- korxonaning (muassasaning) nomi;
- hujjatning nomi va raqami, u tuzilgan sana va joy;
- xo‘jalik operatsiyasining nomi, mazmuni va miqdor o‘lchovi (natura holida va pulda ifodalangan holida);
- mas’ul shaxslarning shaxsiy imzolari.
- Boshlang‘ich hisob hujjatlarini tuzgan hamda imzolagan shaxslar ularning o‘z vaqtida to‘g‘ri va aniq tuzilishi, shuningdek buxgalteriya hisobida aks ettirish uchun ularning belgilangan muddatlarda topshirilishiga javobgardirlar.
- Boshlang‘ich hisob hujjatlariga xo‘jalik operatsiyasi qatnashchilari tomonidan tasdiqlanmagan tuzatishlar kiritilishiga yo‘l qo‘yilmaydi. Bank va kassalar hujjatlarida tuzatishlar va o‘chirib yozishlarga yo‘l qo‘yilmaydi.
3. Buxgalteriya hisobi registrlari - Buxgalteriya hisobi registrlari ikki yoqlama yozuv qoidalariga muvofiq yuritiladigan jurnallar, qaydnomalar, daftarlar, tasdiqlangan blankalar (shakllar)dir.
- Registrlar texnika vositalaridan foydalanishda olingan mashinogramma ko‘rinishidagi yozuvlar yo‘li bilan, shuningdek magnit tasmalari, disklar, disketlar va boshqa mashinalarda bajarilishi mumkin. Registrlarni shakllantirish tartibi buxgalteriya hisobi standartlari bilan belgilanadi.
- Buxgalteriya hisobi registrlariga tasdiqlanmagan tuzatishlarning kiritilishiga yo‘l qo‘yilmaydi.
- Buxgalteriya hisobini tartibga soluvchi hujjatlar kompilyatsiya tartibida tuziladi, ya'ni ular birlamchi va konsolidatsiyalanganlarga bo'linadi. Amalga oshirish uchun buxgalteriya yozuvlari birlamchi buxgalteriya hujjatlari asos bo'ladi. Ular to'g'ridan -to'g'ri korxonada tuzilishi mumkin yoki ularni tashqaridan - etkazib beruvchilardan, xaridorlardan va boshqa kontragentlardan olish mumkin. Birlamchi bilan bog'liq asosiy buxgalteriya hujjatlari hisob -fakturalar, to'lovlar, naqd pullar, banklar va boshqa hujjatlardir. Konsolidatsiyalanganlar birlamchi ma'lumotlar asosida tuzilgan bo'lib, umumlashtirilgan ma'lumotlarni o'z ichiga oladi.
Etiboringiz uchun rahmat ! - Etiboringiz uchun rahmat !
Do'stlaringiz bilan baham: |
