Buxoro davlat universiteti abdullaev a. J, Qayimova z. A, Boltaev sh. Sh, Narzieva d. M

АҚШ доллари индекси ва АҚШ долларининг сўмга нисбатан 
ўртача ойлик алмашув курси
 
hukumati 
tomonidan 
qo`llanilgan 
iqtisodiy 
sanktsiyalar 
rivojlanayotgan mamlakatlarga xalqaro investitsiya oqimlarining 
kechikishiga 
va 
pirovardida 
ular 
milliy 
valyutalarining 
qadrsizlanishiga olib kelmoqda. Jumladan, joriy yil boshidan davom 
etib kelayotgan AQSH va Xitoy savdo munosabatlarining 
keskinlashuvi hamda 2018 yilning o`zida AQSH Federal rezerv tizimi 
tomonidan qayta moliyalash stavkasining uch marotaba oshirilishi
1
dunyoning boshqa markaziy banklarini o`z pul-kredit siyosati 
yo`nalishini qaytadan ko`rib chiqishga undamoqda va bu ushbu 
markaziy banklar tomonidan neytral ahamiyatdagi pul-kredit siyosati 
olib borilishini qiyinlashtirmoqda. 2018 yilning 10 oyi yakunlari
bo`yicha AQSH dollar indeksi 5,4 foiz bandga ko`tarildi va 
aksariyat valyutalarga nisbatan qadri oshdi (-rasm). 
20.1-rasm.Manba: Markaziy bank. 
 
Jumladan, dollarning qiymati Buyuk Britaniya funtiga 
nisbatan 5,9 foizga, Xitoy yuaniga nisbatan 7,5 foizga, Rossiya 
rubliga nisbatan 16,2 foizga, Janubiy Afrika randisiga nisbatan 19,1 
1
Маълумот учун ФРТ жорий йилнинг 22 март, 14 июнь ва 27 сентябрь кунлари қайта 
молиялаш ставкаси (fed fund rates) 1,5 фоиздан 2,25 фоизгача оширган бўлса, Англия 
банки 2018 йил 2 августда ставкани 0,75 (0,25 базавий бандга) фоизга кўтарди. 

---

336 
foizga va Argentina pesosiga nisbatan 96 foizga o`sdi. Buni
AQSHda investitsion faollikning tiklanishi va FRT tomonidan pul- 
kredit siyosatining normallashtirilishi hisobiga joriy yil yakunlari 
bo`yicha so`nggi 10 yil mobaynida kuzatilgan eng yuqori o`sish 
ko`rsatkichi bo`lishi to`g’risidagi kutilmalar bilan izohlash 
mumkin. Tahlillar shuni ko`rsatmoqdaki, O`zbekiston moliya 
bozori xalqaro moliya bozorlariga kuchli integratsiya qilinmagan 
bo`lsa-da, tashqi savdo hamkor mamlakatlar milliy valyutalari 
kurslari orqali dollar indeksining o`zgarishi milliy valyuta – 
so`mning almashuv kursiga ma`lum muddat kechikish bilan ta`sir 
ko`rsatadi.