Buxoro davlat universiteti agronomiya va Biotexnologiya fakulteti biologiya yo’nalishi

Neyron deyilganda sun’iy neyron aniqrog’i, kompyuter dasturini nazarda tutililadi.

Oddiy neyronni ko’rib chiqaylik:

Bu erda:

Bu erda:

p – kirish vektori (input vector);

R– kirish elementlari soni (number of input elements);

w– og’irliklar vektori (weight vector);

b– surilish (bias);

n– kirishning og’irliklarga ko’paytirilgan va surilgan qiymati (wpqb);

f– transfer funktsiya (transfer function);

a– chiqish (output).

Neyronga kirish vetori p beriladi. Kirishlarning barchasi bir xil ta’sir kuchiga

ega bo’lmaydi. SHuning uchun ma’lum kirishning ta’sir kuchini boshqarish

maqsadida og’irlik w tushunchasi kiritilgan. Xar bir kirish qiymati p og’irliklar vetori

w ning mos elementiga ko’paytirilib natijalar jamlanadi (ya’ni wp+p1w1,1+p2w1,2

+…pRw1,R). Summaga surilish qiymati b qo’shiladi. b xam og’irlik w ga juda

o’xshash, ammo uning «kirish» qiymati o’zgarmas 1 (bir) konstantadir (ya’ni b kirish

qiymati emas). Natijada transfer funktsiyaning kirish qiymati n xosil bo’ladi (ya’ni

n+wp+b). Bu qiymat transfer funktsiya (uzatish funktsiyasi)ga parametr sifatida

berilib neyronning chiqishi a topiladi.

w va b neyronning sozlanadigan parametrlaridir. Ana shu parametrlar o’zgartirilib neyron ma’lum bir funktsiyani bajaradigan xolga keltiriladi. SHu jarayon neyronni o’rgatish deb yuritiladi. Neyron to’rlarning markaziy g’oyasi xam ana shunda: neyronlarning w va b qiymatlarini o’zgartirib, ya’ni o’rgatib ixtiyoriy vazifani bajaradigan xolga keltirish mumkin. Neyronni sxematik ravishda quyidagicha ifodalash mumkin:

w va b neyronning sozlanadigan parametrlaridir. Ana shu parametrlar o’zgartirilib neyron ma’lum bir funktsiyani bajaradigan xolga keltiriladi. SHu jarayon neyronni o’rgatish deb yuritiladi. Neyron to’rlarning markaziy g’oyasi xam ana shunda: neyronlarning w va b qiymatlarini o’zgartirib, ya’ni o’rgatib ixtiyoriy vazifani bajaradigan xolga keltirish mumkin. Neyronni sxematik ravishda quyidagicha ifodalash mumkin: