Buxoro davlat universiteti iqtisodiyot va turizm fakulteti buxgalteriya hisobi va audit yo

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA TA’LIM VAZIRLIGI

BUXORO DAVLAT UNIVERSITETI

IQTISODIYOT VA TURIZM FAKULTETI

BUXGALTERIYA HISOBI VA AUDIT YO’NALISHI 2-KURS 3-1
GURUHI TALABASI SANOQULOV JAVOHIRNING AMALIYOT HISOBOTI

Amaliyot boshlanishi: 31.10.2022y
Amaliyot tugashi : 26.11.2022y

AMALIYOT O’TALGAN JOYI: AITB” IPAK YO’LI “ Banki Buxoro filiali

Amaliyot o’tagan joyidagi rahbar: O.Yodgorov
Universitetdagi ilmiy rahbar: M.Urakova

BAJARDI : Sanoqulov J.
TEKSHIRDI: Urakova M.


BUXORO-2022

KIRISH

Bozor tamoyillarini keng joriy etish, mahalliy ishlab chiqarishni diversifikasiya qilish, bozorni raqobatbardosh tovarlar bilan to’ldirish va ularni tashqi bozorlarga yo’naltirish hajmlarini oshirish bo’yicha bugungi kunda davlatimiz tomonidan ustuvor vazifalardan biri hisoblanadi. Mazkur maqsadga erishishda esa har bir iqtisodiy sektor subyektlari faoliyatini o’rganish, undagi amaliy muammolarni nazariy yondashuvlar asosida yechish dolzarb hisoblanadi. Shu bilan birga, talabalarning malakaviy amliyotga chiqishlari hamda amaliyot davrida nazariy binimlardan foydalanish natijasida amaliy ko’nikmalar ham shakllanadi. Bu esa, o’z navbatida, malakaviy amaliyotning bag’ishlangan maqsad va vazifalarni belgilab berish muhimdir.

Amaliyot o’talish muddati : 31.10.2022 -26.11.2022
Amaliyot o’talish joyi: AITB “IPAK YO’LI “ Banki Buxoro filiali
Malakaviy amaliyotning asosiy maqsadi : AITB “IPAK YO’LI “ Banki Buxoro filiali buxgalteriya bo’limida bir oylik amaliyot o’tash hamda buxgalterlik hujjatlari bilan ishlash nazariy va amaliy jihatdan mustahkamlash hamda yosh mutaxasislarni ishiga bo’lgan ma’suliyati hamda javobgarligini yanada oshirishni o’rganish va uni tatbiq qilish ko’zda tutilgan.
Malakaviy amaliyotga quyilgan maqsadga erishish uchun bir qator vazifalar belgilab olindi, ya’ni:

• 
  “AITB “IPAK YO’LI “ Banki Buxoro filialini tashkil etilishining tarixini o’rganish;
  
• 
  “AITB “IPAK YO’LI “ Banki Buxoro filialini tarkibiy tuzilmasini o’rganish;
  
• 
  “AITB “IPAK YO’LI “ Banki Buxoro filiali tomonidan ko’rsatilayotgan xizmatlar haqida o’rganish ;
  

Malakaviy amaliyot hisobotining tarkibi kirish, asosiy qismi tarkibidagi uchta paragraf, xulosa va takliflar hamda amaliyot joyi faoliyatiga tegishli bo’lgan ilovalardan tashkil topgan.
Biznesning globallashuvi, iste'molchilar talabining tez o'zgarishi, tovarlarning qisqargan hayot davri, ishchilarning mehnat sharoitlari va hayot sifatiga bo'lgan talablarining oshishi kompaniyani atrof-muhit o'rtasidagi muvozanatni saqlaydigan shunday tuzilma va korxonalarni boshqarish tizimini yaratishga majbur qilmoqda. Korxonaning tabiati va natijasi.
Tashkiliy boshqaruv tuzilmalarining qurilishiga situatsion omillar ta'sir qiladi:
(1) tashqi ishbilarmonlik muhitining holati, ya'ni korxonani o'rab turgan hamma narsalar;
(2) korxonada ishlash texnologiyasi va texnik xavfsizliklar bilan ta’minlanganligi;
(3) korxona boshqaruvini uning maqsadlariga nisbatan strategik tanlovi va raqobatbardoshligi.
Ushbu omillarning barchasi alohida yoki birgalikda, ularning har birida joylashgan tarkibiy qismlar orqali korxonaning dizayn qaroriga ta'sir qilishi mumkin.
Tashkiliy tuzilma - bu xulq-atvor tizimi, odamlar va ularning guruhlari, doimiy ravishda umumiy muammolarni hal qilish uchun turli xil munosabatlarga kirishadi. Tashkiliy mexanizmning ushbu ko'p qirraliligi har qanday aniq so'zsiz yoki rasmiy yoki norasmiy usullardan foydalanish bilan mos kelmaydi. Shu sababli, tuzilmalarni shakllantirishning ilmiy uslublari va tamoyillarini (tizimli yondashuv) katta ekspert va tahliliy ishlar, mahalliy va xorijiy tajribalarni o'rganish bilan birlashtirish zarur edi.
Tashkiliy tuzilmani shakllantirish jarayoni maqsadlar va vazifalarni shakllantirishni, bo'linmalar tarkibi va joylashishini aniqlashni, ularni resurs bilan ta'minlashni (shu jumladan xodimlar sonini), tartibga soluvchi protseduralarni, hujjatlarni, shakllarni birlashtiruvchi va tartibga soluvchi qoidalarni ishlab chiqishni o'z ichiga oladi. tashkiliy boshqaruv tizimida amalga oshiriladigan usullar, jarayonlarni ko’rib chiqamiz.
Ushbu jarayonni uchta katta bosqichda amalga oshirish mumkin:
(1) barcha hollarda asosiy ahamiyatga ega bo'lgan umumiy tarkibiy diagrammani shakllantirish, chunki bu korxonaning asosiy xususiyatlarini, shuningdek, tashkiliy tuzilmani va boshqa narsalarni yanada chuqurroq loyihalashtirishni belgilaydi va tizimning muhim jihatlari (axborotni qayta ishlash qobiliyati);
(2) asosiy bo'linmalar tarkibini va ular o'rtasidagi munosabatlarni rivojlantirish. Tashkiliy yechimlarni amalga oshirish nafaqat katta chiziqli-funktsional va dasturiy-maqsadli bloklar uchun, balki boshqaruv apparati mustaqil (asosiy) bo'linmalarigacha, ular o'rtasida aniq vazifalarni taqsimlash va tashkilot ichidagi qurilish uchun ham ko'zda tutilgan. havolalar. Asosiy bo'linmalar deganda mustaqil tarkibiy tuzilmalar (bo'limlar, byurolar, bo'limlar, sektorlar, tushuniladi, ularga chiziqli-funktsional va dasturiy-maqsadli quyi tizimlar tashkiliy jihatdan bo'linadi. Asosiy birliklar o'zlarining tuzilishiga ega bo'lishi mumkin;
(3) tashkiliy tuzilmani tartibga solish. Boshqarish paneli va boshqaruv protseduralarining miqdoriy xususiyatlarini ishlab chiqishni o'z ichiga oladi:
(a) asosiy bo'linmalar (byurolar, guruhlar va lavozimlar) ichki elementlari tarkibini aniqlash;
b) birliklarning dizayn sonini aniqlash; v) vazifalarni taqsimlash va aniq ijrochilar o'rtasida ishlash;
d) ularni amalga oshirish uchun javobgarlikni belgilash;
(e) bo'linmalarda boshqaruv ishlarini bajarish tartiblarini ishlab chiqish;
(f) ishlab chiqilgan tashkiliy tuzilma sharoitida boshqaruv xarajatlari hisob-kitoblari va boshqaruv apparati faoliyati ko'rsatkichlarini hisobga oladi.
Har bir korxonaning quyidagilarni hisobga olgan holda o'ziga xos tuzilmani yaratadi:

• 
  Xizmat ko’rsatishni yaxshilash hamda mijozlarga yuqori sifatli xizmatni ta’minlash ko’lami;
  
• 
  Mijozlar ko’lamini oshirish hamda ko’rsatilayotgan xizmatlarni yanada oshirishni ta’minlash;
  
• 
  Ko’rsatilayotgan kompaniyaning xizmati va aloqa xizmatlarini yanada takomillashtirish hamda sotuv hajmini oshirishni nazarda tutishini ahamiyati;
  

So’nggi yillarda katta tarmoqlararo telefon kompaniyalari sotuv hajmi ham,bozor sohasida mijozlarni yaqqol faoliyat yuritadigan kompaniyalardan biri bo’lishni nazarda tutadi.
Yangi korxonani shakllantirish, xo'jalik yurituvchi sub'ektlar faoliyatini to'liq yoki qisman o'zgartirish, korxonalarni tarkibiy o'zgartirish, investitsiya loyihalarini ishlab chiqish va amalga oshirish korxonalarni boshqarishning samarali mexanizmini yaratish uchun oldindan loyihalashni talab qiladi. Bunday mexanizmni shakllantirish nafaqat tajriba, o'xshashlik, tanish naqshlar va sezgi, balki tashkiliy loyihalashning ilmiy uslublariga ham asoslangan bo'lishi kerak.
Biz ko'rib chiqayotgan korxona quyidagi asosiy funktsiyalarni bajaradi:
- mijozlarga xizmat ko’rsatish ;
- xalqaro va milliy valyutadagi pul mablag’lari o’tkazmalarini bajarish;
- muayyan belgilangan turdagi hisob raqamlar hamda plastik kartalar ochish ;
- boshqa turli davlat xizmatlarini amalga oshirish ;
Hozirgi vaqtda korxonada sotuv hajmi ham, pul mablag’i aylanmasi ham o'smoqda, yangi xizmatlar joriy etilmoqda, mijozlar bazasi kengaymoqda, bu esa tashkilot ma'lumotlarini ruxsatsiz kirishdan himoya qilish masalasini tug'dirmoqda.
- buxgalteriya bo’limi ;
- texnik -xavfsizlikni ta’minlash bo'limi;
- AT bo'limi;
- xizmat ko’rsatish bo’limi .
Korxona qonun qoidalari
Korxonaning tashkiliy-huquqiy tuzilmasi
Bosh direktor tashkilotning maqsadlariga va amaldagi qonunchilikka, AITB “IPAK YO’LI “ Banki Buxoro filiali xizmat ko’rsatish faoliyatiga muvofiq boshqaruvni amalga oshiradi. Qabul qilingan qarorlarning oqibatlari, AITB “IPAK YO’LI “ Banki Buxoro filiali mol-mulki va resurslarining xavfsizligi va unumli foydalanishi hamda faoliyatining moliyaviy-iqtisodiy natijalari uchun to'liq javobgarlikni o'z zimmasiga oladi. Ishni va biznes bo'linmalarini, tarkibiy bo'linmalarini samarali va o'zaro ta'sirini va muvofiqlashtirilishini tashkil qiladi. Tashkilot faoliyatining vazifalari va maqsadlari, yetkazib beruvchilar, mijozlar va banklar oldidagi barcha majburiyatlari, shu jumladan turli darajadagi byudjetlar va byudjetdan tashqari fondlar oldidagi majburiyatlari, shuningdek shartnomalar bo'yicha bajarilishini ta'minlaydi.
Buxgalteriya bo'limining asosiy funktsiyalari:

• 
  korxona rahbarlari va xodimlari tomonidan ichki foydalanish uchun zarur bo'lgan buxgalteriya ob'ektlari to'g'risidagi ma'lumotlarni to'plash, shakllantirish va o'z vaqtida o'zgartirish, shu jumladan yuqori rahbariyat yoki vakolatli organlarning iltimosiga binoan uni taqdim etish uchun (masalan, soliq inspektsiyasi);
  
• 
  buxgalteriya hisobi ob'ektlari va talab bo'yicha hisobot shaklidagi ishonchli ma'lumotlarning harakatini nazorat qilish;
  
• 
  ijobiy dinamikaga intilish, korxonaning moliyaviy faoliyatini barqarorlashtirish, ishlab chiqarish yoki noishlab chiqarish faoliyatining salbiy natijalari to'g'risida rahbariyatni xabardor qilish;
  
• 
  korxonaning soliq va boshqa faoliyatining qonunchiligiga muvofiqligini nazorat qilish.
  

Reklama va marketing bo'limi funktsiyalari korxonaning bozor faoliyati strategiyasini ishlab chiqishda yordamni o'z ichiga oladi. Marketing bo'limining maqsadi - korxonalarning sotuv hajmi, sotish va xizmat ko'rsatish siyosatini shakllantirish va amalga oshirish bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqish va faoliyatni muvofiqlashtirish. Marketing bo'limi vazifalariga korxonalarning ichki va tashqi muhitini tahlil qilish, raqobatchilarni tahlil qilish, bozorni segmentlashtirish va tovarlarni joylashtirish, narxlarni belgilash, assortimentni shakllantirish va mahsulot sifati va mijozlarga xizmat ko'rsatish bo'yicha talablarni shakllantirish, tashkilot dizaynini shakllantirish va saqlash kiradi.
Kadrlar bo'limining vazifalari:

• 
  kadrlarni tanlash, jalb qilish va shakllantirish;
  
• 
  xodimlarni baholash;
  
• 
  har bir xodimning ijodiy faoliyati namoyon bo'lishiga hissa qo'shadigan tashkiliy tuzilmani va tashkilotning axloqiy muhitini rivojlantirish;
  
• 
  xodimlarning potentsialidan unumli foydalanish, xodimlarni rag'batlantirish tizimini rivojlantirish;
  
• 
  har bir xodim oldida tashkilotlarning ijtimoiy javobgarligi kafolatlarini ta'minlash.
  
• 
  mavjud inson resurslarini tahlil qilish va kelajakni hisobga olgan holda uning rivojlanishini rejalashtirish;
  
• 
  xodimlarning motivatsiyasi;
  
• 
  kadrlarni baholash va o'qitish;
  
• 
  xodimlarning yangiliklarga moslashishini osonlashtirish;
  
• 
  jamoada ijtimoiy qulay sharoitlarni yaratish.
  

1.Direktor
Vakolatli vazifalarda vakolatli funktsiyalar kiradi, asosiy bo'linmalar faoliyatini boshqarish, shuningdek, eng muhim operatsiyalarni amalga oshirish.
Xodimlar uchun motiumpremiumini rivojlantirish;
Marketing funktsiyalari (raqobatchilar kompaniyalarining narx siyosatidagi o'zgarishlar, o'xshash va yangi modellarining yangi mahsulotlarining paydo bo'lishi, xarid qilish quvvatini tahlil qilish)
Qisqa muddatli va uzoq muddatli xizmatlarni rejalashtirish;
Korxonalarni rivojlantirish strategiyalarini ishlab chiqish;
Shartnomalar tuzilishi, korxonani buyurtmalarni e'lon qilish;
Mehnat qonunchiligiga muvofiq ishchilarni qabul qilish va ishdan bo'shatish to'g'risida;
Korxona hisobvaraqlari banklarining ochilishi.
2. Xizmat bo’limi boshlig'i.

• 
  Ro’yxatdan o’tkazish xizmatini muvofiqlashtirish;
  
• 
  O’zbekiston bo’ylab muloqot qilish bo'limi bilan o'zaro munosabatlar;
  
• 
  Direktor buyurtmalarini bajarish.
  

3. Bosh Buxgalter.
Uning faoliyatida O’zbekiston Respublikasida buxgalteriya hisobi va hisobotlari to'g'risidagi nizomga amal qiladi. Vaziyat buxgalteriya hisoboti, buxgalteriya hisobotini tuzish va taqdim etish tartibini belgilaydi. Korxona direktori buxgalteriya hisobini tashkil etish uchun javobgardir. Bosh buxgalterning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:
Korxonaning moliyaviy-iqtisodiy faoliyatini hisobga olishni tashkil etish;
Mulkning xavfsizligini nazorat qilish, pul va moddiy boyliklarning to'g'ri sarflanishi, iqtisodiyot va iqtisodiy hisoblashning qat'iy rejimiga rioya qilish.
Bosh buxgalterga tayinlangan vazifalarni bajarish uchun quyidagi funktsiyalarni bajaradi:
Tabiiy hisoblagichlarga tovarlar asosida tovarlar, tabiiy hisoblagichlarga asoslangan mol-mulk, majburiyatlar va iqtisodiy operatsiyalarni hisobga olish;
Mulkning mavjudligi va harakati, moddiy, mehnat va moliyaviy resurslardan tasdiqlangan standartlar, qoidalar va hisob-kitoblarga muvofiq foydalanishni ta'minlaydi;
Iqtisodiy va moliyaviy faoliyatda salbiy hodisalarni o'z vaqtida ogohlantiradi, inkionaviyzaxiralarni ochib beradi va ajablantiradi;
Mustaqil ravishda o'rnatadi tashkiliy shakl buxgalteriya hisobi Korxonaning xususiyatlari va ma'lum iqtisodiy sharoitlarga asoslanib, belgilangan tartibda buxgalteriya hisobi va usullari, shuningdek, texnologiyani qayta ishlash texnologiyasini ishlab chiqarish, hisobot berish va nazorat qilish tizimini ishlab chiqmoqda;
Asosiy vositalar, xom ashyo, materiallar, qo'shimchalar, tayyor mahsulotlar, naqd pul, naqd pul va boshqa qiymatlar, xarajatlar va muomalasi, xarajatlarning bajarilishini tashkil etadi; Hisobot xarajatlari hisob-kitoblarini hisoblash va mahsulotlar, balans va buxgalteriya hisoboti to'g'risida hisobot berish.
4. Xizmat ko’rsatish va marketing bo'lim boshlig'i.
Ularning majburiyatlari quyidagilardan iborat:

• 
  Mijoz bazasini tahlil qilish va tizimlashtirish;
  
• 
  Qabul qiluvchilar bilan bitimlar tuzish (savdo shartnomalarini ro'yxatdan o'tkazish);
  
• 
  Sotuv hisobotlarini tuzish;
  
• 
  Sotuv rejasini ishlab chiqish va amalga oshirish;
  
• 
  Ko'rgazmalarni tashkil etish va o'tkazishda ishtirok etish;
  
• 
  "Mijoz menejeri" nizolar holatlari to'g'risida qaror;
  
• 
  Qabul qiluvchilar holatini monitoring qilish va mijozlarning qarzlari;
  

- Ta'rif narxlarini o'rnatish va nazorat qilish, narxlarni ishlab chiqish.
5. Mas'uliyat quyidagilarni o'z ichiga oladi:
- Hujjatlarni qabul qilish;
- Oqilona saqlash;
- Hisobot va qabul qilingan mijozlar ro’yxatini tahlil qilish ;
- Qabul qilingan va saqlab qo’yilgan mijozlar soni va to'liqligi bo'yicha "1C: belgilangan ma'lumotlar bazasiga kirish;
6. Axborot texnologiyalari bo'limi vakolatiga tarmoqning IT-infratuzilmasi faoliyatini qo'llab-quvvatlash kiradi, bu umumiy tizim dasturiy ta'minoti, apparat vositalari va texnik vositalarni sotib olish siyosati uchun mas'ul bo'lgan tizim ma'murlari mavjudligini nazarda tutadi. Shuningdek, AT bo'limida texnik qo'llab-quvvatlash guruhi mavjud bo'lib, uning funktsiyalari amaliy dasturiy ta'minotning ishlashini qo'llab-quvvatlashni o'z ichiga oladi: masofali saytlar bilan ishlash, foydalanuvchilarga dasturiy ta'minot ishlashi sohasida maslahat berish, favqulodda vaziyatlarni bartaraf etish. Dasturchilarning funktsiyalariga dasturiy ta'minotni ishlab chiqish, shuningdek, korxona tomonidan sotib olingan dasturiy mahsulotlarni qayta ko'rib chiqish kiradi.
Kompaniya o'z faoliyatini amalga oshirish uchun zaxira fondini yaratadi, ularning hajmi ustav kapitalining kamida 12 foizini tashkil etadi. U har yili o'tkaziladigan o'lchamlarga erishilmaguncha, yillik chegirmalar kompaniyaning 8 foizi miqdorida shakllantiriladi. Zaxira jamg'armasi korxonaning boshqa vositalarida bo'lmagan va boshqa maqsadlarda ishlatilishi mumkin bo'lmagan korxonadagi yo'qotishlarni qoplash uchun mo'ljallangan.