Buxoro Davlat Universiteti Iqtisodiyot va turizm fakulteti Iqtisodiyot yo`nalishi

Qarama – qarshi marketing inson sog‘ligiga, uning ma’naviyatiga salbiy ta’sir ko‘rsatuvchi tovar va xizmat turlariga nisbatan qo‘llanadi. Tamaki mahsulotlari, spirtli ichimliklar, tungi klublar kabilarga qarshilik ko‘rsatilib antireklama, aksiyalar, tag‘ribot-tashviqot ishlari olib boriladi. Shu tadbirlar orqali bu tovarlarga nisbatan salbiy talab shakllantiriladi.Yuqoridagi marketing turlarini vaziyatga qarab to‘g‘ri tanlash va qo‘llash marketing faoliyatining samarasini belgilaydi.
Nazorat uchun savollar

1. 
   Marketingning maqsadi nima?
   
2. 
   Marketing funksiyalari va tamoyillarini tushuntiring.
   
3. 
   Talab holatiga qarab marketing turlarini sanab bering.
   
4. 
   Konversion marketing va remarketing haqida tushuncha bering.
   
5. 
   Demarketing qanday talab darajasida va sinxromarketing tadbirlari qanday talab darajasida qo‘llaniladi ?
   
6. 
   «Salbiy talab»ga qarshilik ko‘rsatuvchi marketing turi qanday ataladi?
   

III. bob. MARKETING FAOLIYATINI AXBOROT

BILAN TA’MINLASH

3.1. Axborot – marketingning poydevoridir. Axborot tizimi

Bozor nima, uning turlari, bozor mexanizmi qanday amal qiladi, talab, taklif nima, bozor muvozanati qay tarzda o‘rnatiladi – bu savollarga marketing nuqtayi nazaridan murojaat qilamiz. Marketing bo‘yicha mutaxassislar axborot bu bozorga zarurat va talablari umumiy bo‘lgan, ularni qondirish maqsadida ayirboshlashga tayyor mavjud va bo‘lajak xaridorlar to‘plami, deb tarif berishadi.

Xaridorlarga ishlab chiqarish (tarmoq) vakillari o‘z tovarlarini ko‘proq foyda keltiradigan shartlarda sotishni maqsad qilib qo‘ygan birbirlari bilan raqobatlashuvchi sotuvchilar to‘plami qarama-qarshi turadi. Sotuvchilar va xaridorlar o‘rtasidagi munosabatlar quyidagi sxema bo‘yicha amalga oshiriladi:

3.1-rasm. Bozor va ishlab chiqarishning o‘zaro munosabati
Marketing sotuvchilar va xaridorlar o‘rtasida axborot almashinuviga, to‘g‘ri va teskari aloqalardan foydalanishga asoslanadi.