Buxoro davlat universiteti pedagogika instituti


Download 1.91 Mb.
Pdf ko'rish
bet85/202
Sana25.02.2023
Hajmi1.91 Mb.
#1229059
1   ...   81   82   83   84   85   86   87   88   ...   202
Bog'liq
Ona tili (Morfologiya) o`quv qo`llanma 13-dekabr (1)

qismi olinib, “p”, “m”, “s” tovushlaridan mos kelgani qo‘yiladi 
va chiziqcha bilan ajratib yoziladi. M.: butun – bus-butun, katta – 
kap-katta, ko‘k – ko‘m-ko‘k, yashil – yam-yashil, qop-qora, sap-
sariq. 
C. Ayrim sifatlarning birinchi qismi olinib, “ppa” tovushlari 
qo‘yiladi va chiziqcha bilan ajratib yoziladi. M.: to‘g‘ri – to‘ppa-
to‘g‘ri, chippa-chin, soppa-sog‘, quppa-quruq, tuppa-tuzuk. 
Izoh: Oq so‘ziga “pp” tovushi orttiriladi va qo‘shib yoziladi. M.: 
oppoq qor. 


93 
 
D. Ayrim sifatlarning birinchi qism yoki bo‘g‘ini takror 
keltiriladi. M.: yum-yumaloq, dum-dumaloq, pak-pakana. 
QO‘SHIMCHA MA’LUMOT!
Orttirma darajadagi sifat gapda 
quyidagicha ifodalanishi mumkin.
Sifat oldidan chiqish kelishigi shaklidagi jamlash olmoshlari 
keltiriladi. M.: barcha/dan go‘zal, hamma/dan mehribon. 
Ayrim sifatlar chiqish kelishigi shaklida takror keltiriladi. M.: 
uzundan uzoq yo‘l, balanddan baland imorat, shirindan shirin 
farzand.
Sifatning nokategorial shakli
Sifat so‘z turkumining 2 ta nokotegoryal shakli mavjud: 
1. Juft-takroriy shakl: baland-past, katta-kichik, uzun-uzun,
maza-bemaza, oq-qora, yolg‘on-yashiq,.. 
2. Sintetik – erkalash shakl. Sifatning mazkur shakli otga 
bog‘lanib, shu otga nisbatan ijobiy, erkalash bo‘yog‘ini, munosabatini 
ifodalaydi. Qo‘shimchasi -gina(-kina, -qina): mittigina mushuk, 
issiqqina non. 

Ona qizchasining oppoq va do‘mboq/qina qo‘lchasidan ko‘tarib, 
lo‘ppi/gina yuzidan o‘pib erkalatdi.

Download 1.91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   81   82   83   84   85   86   87   88   ...   202




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling