Buxoro davlat universiteti pedagogika instituti

IV. Undalma vazifasida keladi. M.: O‘quvchilar, har bir 
kunnig qadriga yeting. 
 V. Izohlovchi vazifasida keladi: Direktor Saidov yig‘ilishni 
ochib berdi. 
So‘z birikmasidagi o‘rni 
1. Otlar moslashuvli so‘z birikmasida odatda tobe va hokim 
so‘z bo‘lib keladi. M.: sinfning eshigi, gulning tikoni. 
2. Boshqaruvli so‘z birikmasida odatda tobe so‘z sifatida 
keladi, hokim so‘z sifatida esa fe’l keladi. M: ishonch/ni 
oqlamoq, daftar/ga yozmoq, kitob/dan o‘qimoq, ota-ona/ni 
hurmat qilmoq. 
3. Bitishuvli so‘z birikmasida ot hokim so‘z sifatida keladi, 
tobe so‘z sifatida esa sifat (qizil gul), son (uch farzandmiz), 
fe’lning sifatdosh shakli (o‘tilgan mavzu, oqar suv) hamda, sifat, 
son xarakteridagi olmoshlar (o‘sha odam, qancha yo‘l) keladi. 

---

34 
 
Otning ma’no munosabatiga ko‘ra turlari 
Ot so‘z turkumi dastlab quyidagi xususiyatlarga ko‘ra dastlab 3 ta 
yirik ma’no guruhiga bo‘linadi. Ular: 
I. Bir turdagi predmetlarning birini yoki umumiy nomini 
ifodalashiga ko‘ra. 
II. Kim? nima? qayer? so‘rog‘iga javob bo‘lishiga ko‘ra. 
III. Sanalish sanalmasligiga ko‘ra. 
 
Bir turdagi predmetlarning birini yoki umumiy nomini 
ifodalashiga ko‘ra turlari 
Mazkur xususiyatlarga ko‘ra otlar ikkiga bo‘linadi: 
I. Atoqli otlar. 
II. Turdosh otlar. 
Atoqli otlar 
 
• 
Atoqli otlar atab qo‘yilgan nomlardir. 
Biror shaxs, narsa yoki joyga atab qo‘yilgan nomlar atoqli