Buxoro davlat universiteti raxmatullayeva f. M., Abdulloyev a. J., Giyazova n. B., Narzullayeva g. S

GATT / WTO doirasida o’tkazilgan muzokaralar bosqichlari 
(raundlar)  
№ 
JST 
raundlari 
Yil 
A’zo 
mamla
katlar 
soni
Natijalar 
1 
Gavana 
raundi 
1947 
23 
GATT kuchga kirdi. 
Tariflarni pasaytirish 
2 Annesi raundi 1949 
13 
Tariflarni pasaytirish 
3 
Torkvey 
raundi 
1950 
34 
Tariflarni pasaytirish 
4 Jeneva raundi 1956 
22 
Tariflarni 
pasaytirish. 
Rivojlanayotgan mamlakatlarga 
nisbatan, 
strategiya 
ishlab 
chiqish, 
kelishuv 
a’zolari 
sifatida 
ularning 
mavqeini 
yaxshilash

---

62 
5 Dillon raundi 1960-
1961
45 
Tariflarni pasaytirish 
6 
Kennedi 
raundi 
1962-
1967 
48 
• Muayyan tovarlar uchun 
emas, balki birinchi marta 
hamma tariflarni pasaytirish 
• Antidemping 
kelishuvi 
(AQShda Kongress tomonidan 
rad etilgan) 
7 Tokio raundi 1973-
1979 
99 
• Sanoat mahsulotlariga 
tariflarni pasaytirish 
• Notarif savdo to’siqlarini 
pasaytirish 
• GATT tizimini kengaytirish 
Urugvay 
raundi 
1986-
1994 
125 
• Tariflarni pasaytirish 
• Notarif choralar 
• GATT ning o’rnini bosuvchi 
JST ni tashkil etish 
Doha raundi 
2001-
hozirga
cha 
164 
• Tariflarni pasaytirish 
• TRIPS 
(Trade-Related 
Aspects of Intellectual Property 
Rights) — Intellektual mulk 
huquqlarining savdo jihatlari 
bo'yicha bitim 
• JST 
ning 
qoidalari 
(subsidiyalar, 
antidemping, 
mintaqaviy savdo kelishuvlari, 
qishloq xo’jaligi) 
• 2013 yil Bali. Islohotlar 
paketi: 
Bojxona 
bojlarini 
soddalashtirish 
JST hozirgi kunga qadar xalqaro savdoni tartibga solishda 
qo’llaydigan muhim qarorlar Urugvay raundida (1986-1994 yillar) 
qabul qilindi. Unda 123 ta mamlakat qatnashdi. Ushbu raund JST 
tomonidan tartibga solinadigan masalalar doirasini yanada kengaytirdi.

---

63 
U xalqaro xizmatlar savdosi, shuningdek, bojxona bojlari 
miqdorini kamaytirish, ayrim tarmoqlar (shu jumladan, qishloq 
xo'jaligi) mahsulotlarining xalqaro savdosini tartibga solishni 
kuchaytirish dasturi va milliy iqtisodiy siyosatning mamlakat tashqi 
savdosiga 
ta'sir 
qiluvchi 
yo'nalishlari 
ustidan 
nazoratni 
kuchaytirishning sa'y-harakatlarini faollashtirishni o'z ichiga oldi. 
Tovarlarni qayta ishlash darajasining oshib borishida bojlarining 
eskalatsiyasi to’g’risida qaror qabul qilindi. Kiyim-kechak, 
to'qimachilik 
va 
qishloq 
xo'jaligi 
mahsulotlari 
savdosini 
liberallashtirish davom ettirildi. Biroq, oxirgi tartibga solish vositasi 
sifatida bojxona bojlari hisoblandi. 
Antidemping chora-tadbirlar sohasida «qonuniy subsidiyalar» va 
«maqbul subsidiyalar» tushunchalari qabul qilindi, ularning qatoriga 
hajmi tovar umumiy importining 3% dan kam bo’lmasligi yoki umumiy 
qiymatining kamida 1% ni tashkil etishi sharti bilan atrof-muhitni 
muhofaza qilish va mintaqaviy rivojlanish qaratilgan subsidiyalar 
kiritildi. Boshqa barcha subsidiyalar noqonuniy deb ataldi va tashqi 
savdoda ulardan foydalanish taqiqlanadi. 
Tashqi savdoga bilvosita ta'sir ko'rsatadigan iqtisodiy tartibga 
solish masalalari qatoriga qo'shma korxonada ishlab chiqarilgan 
tovarlarni minimal eksport qilish, mahalliy komponentlardan majburiy 
foydalanish va boshqa qator talablarni kiritdi.