Buxoro davlat universiteti raxmatullayeva f. M., Abdulloyev a. J., Giyazova n. B., Narzullayeva g. S

6.2 -rasm. Jahon saldosida tovarlar eksporti bo’yicha yetakchilik 
qiluvchi mamlakatlarning eksport hajmi, 2019 yil (mlrd. AQSh 
dollari)
1
 
6.3. Tashqi savdo siyosati. Xalqaro savdoni tartibga solish 
 
Tashqi savdo faoliyatini davlat tomonidan tartibga solishdan 
tashqari, xalqaro tashkilotlar, kengashlar, integratsiya birlashmalari 
tomonidan amalga oshiriladigan xalqaro savdosini davlatlararo tartibga 
solish mavjud. Demak, xalqaro savdoni tartibga solish davlat 
tomonidan tartibga solish va xalqaro bitimlar va xalqaro tashkilotlarni 
tashkil etish orqali tartibga solishga bo’linadi. Jahon iqtisodiyotini 
rivojlantirishda xalqaro savdoning yuqori ahamiyati jahon hamjamiyati 
tomonidan maxsus xalqaro tartibga solish tashkilotlarini tashkil etishga 
olib keldi. Ushbu muassasalar rivojlangan va rivojlanayotgan 
1
https://www.statista.com/statistics/252124/value-of-the-leading-merchandise-exporters-
worldwide-by-exporting-nation/ 
Основной
Основной
Основной
Основной
Основной
Основной
Основной
Основной
Основной
Основной
Основной
Основной Основной Основной Основной Основной Основной Основной
Xitoy
Yevopa Ittifoqi(28)
AQSh
Yaponiya
Koreya Respublikasi
Gong Kong
Buyuk Britaniya
Meksika
Kanada
Rossiya Federatsiyasi
Singapur

---

60 
mamlakatlar o'rtasidagi tashqi savdo munosabatlaridagi ziddiyatlarni 
bartaraf etish bo'yicha sa'y-harakatlarni muvofiqlashtiradi, tovar 
bitimlarining moddalarini xalqaro iqtisodiy huquq me'yorlari bilan 
bog'lashga intiladi. Ularning faoliyati xalqaro savdo bitimlarini amalga 
oshirish qoidalari, tamoyillari, tartibini ishlab chiqishga va ushbu 
tashkilotlarga a'zo davlatlar tomonidan ularning bajarilishini nazorat 
qilishga qaratilgan. 
Xalqaro savdoni tartibga solishda quyidagilar doirasida amal 
qiladigan ko'p tomonlama bitimlar alohida o'rin tutadi: 
- GATT (General Agreement on Tarifs and Trade) – Tariflar va 
savdo bo'yicha Bosh bitim; 
- WTO (The World Trade Organization) – Jahon savdo tashkiloti;