Buxoro davlat universiteti

22.Sulida A — dominant supressor, donning qora rangda boiishiga olib keladi, a - geni rang hosil bolish jarayoniga ta’sir kolsatmaydi. В - donning kulrang bolishini ta’minlaydi. b - mevaning oq rangda bolishini ta’minlaydi. Genotiplari bir-biridan farq qilgan 2 suli chatishtirilganda F1 da 4096 ta o‘simlik olingan, shulardan 1030 tasi kulrang donli, qolganlari esa qora donli bo’lgan. Chatishtirilgan o‘simliklarning genotipini aniqlang.

23.G‘o‘zada A geni tolaning malla, a geni esa oq bo’lishini ta’minlaydi. S geni esa ularning ta’sirini bo'g’ib, tolaning yashil rangda bo’lishiga olib keladi. Uning retsessiv alleli s tola rangiga ta’sir ko'rsatmaydi. Tajribada aaSS x AAss genotipli organizmlar chatishtirilganida F1 da 180 ta o‘simlik, F2 da esa 800 ta o‘simlik olindi. Chatishtirilgan ota-ona o'simliklarning fenotipini va F2 da fenotip bo'yicha ajralish nisbatini aniqlang.

24.* G‘o‘zada A geni tolaning malla, a geni esa oq bo’lishini ta’minlaydi. S geni esa ularning ta’sirini bo‘g‘ib, tolaning yashil rangda bo’lishiga olib keladi. Uning retsessiv alleli s tola rangiga ta’sir ko‘rsatmaydi. Tajribada aaSS x AAss genotipli organizmlar chatishtirilganida F 1 da 180 ta o‘simlik, F2 da esa 800 ta o'simlik olindi. F2 da olingan o‘simliklardan nechtasi yashil, oq, malla tolali?

25.*Otlar junining kulrang belgisi ikki xil noallel dominant gen ishtirokida rivojlanadi. Ularda В - qora, b - malla junning rivojlanishiga sababchi bo’ladi. Boshqa xromosomada joylashgan I geni esa В va b genlar funksiyasini susaytiradi. Otlar fermasida gomozigota kulrang biya bilan malla junli ayglr chatishtirilganida F₁ da kulrang otlar hosil bo’lgan. Ular o‘zaro chatishtirilganida F2 da kulrang, qora va malla junli otlar hosil bo’lgan. F2 da fenotipik ajralish nisbati va fenotipik sinflar sonini aniqlang.

26.Sulida donning rangi ikki xil gen ta’sirida rivojlanadi. Dominant genlardan biri donning qora, ikkinchisi kulrang bo’lishini ta’minlaydi. Qora rang hosil qiluvchi gen kulrangni yuzaga chiqaruvchi gen ustidan dominantlik qiladi. Mazkur genlar retsessiv holda donning oq bo’lishiga sababchi bo’ladi. Qora va kulrang donli o'simliklar chatishtirilganida 356 ta qora, 267 ta kulrang va 89 ta oq donli o‘simliklar olingan bo’lsa, chatishtirilgan o'simliklarning genotipini aniqlang.

27.*Otlar junining kulrang belgisi ikki xil noallel dominant gen ishtirokida rivojianadi. Ularda E - qora, b - malla junning rivojlanishiga sababchi bo'ladi. Boshqa xromosomada joylashgan I geni esa В va b genlar funksiyasini susaytiradi. Kulrang va malla junli otlar o‘zaro chatishtirilganida o‘zaro teng miqdorda kulrang va qora junli otlar olingan. Chatishtirilgan organizmlarning genotipini toping.

28. Zig’ir gultojbarglari chetining kungurador boiishi — A, tekisligi a genga bogliq. S — gen supressorlik vazifasini bajaradi, unda ham gultojbarglarningcheti tekis bo’ladi, s-geni ta’sirsiz. Tekis va kungurador gultojbargli o‘simliklar chatishtirilganida 135 ta kungurador va 225 ta tekis gultojbargli o‘simliklar olingan bo’lsa, chatishtirilgan o'simliklarning genotipini aniqlang.

29.* Ba’zan odamlarda qon guruhlarining o‘ziga xos holatda nasldan naslga o‘tishi kuzatiladi («Bombey fenomeni»). Bunday hollarda A va В larning yuzaga chiqishi retsessiv epistaz geni tomonidan bo'g’ib qo‘yiladi (h) va bunda I qon guruhi namoyon bo’ladi, shu genning dominant alleli (H) esa qon guruhlariga ta’sirsiz. II va III qon guruhi va H geni bo‘yicha geterozigotali (genotiplari: I^AI°НЬ x I^BI°Hh) ayol va erkak nikohidan I qon guruhli farzandlarning tugilish ehtimolini (%) aniqlang.

30.** Ba’zan odamlarda qon guruhlarining o‘ziga xos holatda nasldan naslga o‘tishi kuzatiladi («Bombey fenomeni»). Bunday hollarda A va В larning yuzaga chiqishi retsessiv epistaz geni tomonidan bo'glb qo'yiladi (h) va bunda Г qon guruhi namoyon bo’ladi, shu genning dominant alleli (H) esa qon guruhlariga ta’sirsiz. II va III qon guruhi va H geni bo‘yicha geterozigotali (genotiplari: I^AI°Hh x I^BI°Hh) ayol va erkak nikohidan II qon guruhli farzandlarning tugilish ehtimolini (%) aniqlang.

31. ** Ba’zan odamlarda qon guruhlarining o‘ziga xos holatda nasldan naslga o‘tishi kuzatiladi («Bombey fenomeni»). Bunday hollarda A va В larning yuzaga chiqishi retsessiv epistaz geni tomonidan bo'glb qo‘yiladi (h) va bunda I qon guruhi namoyon bo’ladi, shu genning dominant aileli (H) esa qon guruhlariga ta’sirsiz. II va III qon guruhi va H geni bo'yicha geterozigotali (genotiplari: I^AI°Hh x l^BI°Hh) ayol va erkak nikohidan III qon guruhli farzandlarning tugilish ehtimolini (%) aniqlang.

32. ** Ba’zan odamlarda qon guruhlarining o'ziga xos holatda nasldan naslga o‘tishi kuzatiladi («Bombey fenomeni»). Bunday hollarda A va В larning yuzaga chiqislii retsessiv epistaz geni tomonidan bo'gib qo'yiladi (h) va bunda I qon guruhi namoyon bo‘ladi, shu genning dominant alleli (H) esa qon guruhlariga ta’sirsiz. II va III qon guruhi va H geni bo'yicha geterozigotali (genotiplari: I^AI°Hh x I^BI°Hh) ayol va erkak nikohidan VI qon guruhli farzandlarning tug'ilish ehtimolini (%) aniqlang.