Buxoro muhandilik-texnologiya instituti yuldasheva saida nem atovna sanoat korxonalarida
|
Sanoat korxonalarida ishlab chiqarishni tashkil etish
|
Kt va K2 - o ’tgan
yildagi va tadbiq qilingan variant b o ’yicha kapital xarajatlar; Si va S2 - o ’tgan va tadbiq qilingan variant b o ’yicha xom -ashyo m ateriallar, ekspluatatsion xarajatlar. B ir necha m ashinalarni taqqoslash uchun va iqtisodiy sam arali variantni tanlash uchun quyidagi form ula ishlatiladiki, bunda eng yaxshi variant xarajatlari barcha xarajatlardan kam b o ’ladi. S + E„ • К = minim um ; 116 bu yerda: S' - bir yilda xom ashyo m ateriallar uchun xarajatlar; E„ - tarm oq sam aradorlik m e’yoriy koeffitsienti; K - shu variant b o ’yicha kapital xarajatlar. 8 .5 . A v to m a tla sh tir ilg a n p o to k ch iziq la r i, sex la ri va k o r x o n a la r i. Potok ishlab chiqarish avtom atlashtirilgan ishlab chiqarishga o ’tish uchun a s o s hisoblanadi va unda ishchining asosiy vazifasi dastgohlam i tayyorlash va avtom atlam ing uzluksiz ishlashini kuzatishdan iborat. A vtom atlashtirilgan potok chiziqlari oddiy va kom pleks b o ’lishi mum kin. O ddiy avtom atlashtirilgan potok chiziqlari kam sonli texnologik operatsiyalar uchun m o ’ljallangan (m asalan vino va pivo m ahsulotlarini ishlab chiqarishdagi quyish potok chiziqlari). K om pleks avtom atlashtirilgan potok chiziqlari esa texnologik jarayonning barchasini qam rab olgan. A vtom atlashtirilgan potok chiziqlari ikki guruhga b o ’linadi: l.S inxronli avtom atlashtirilgan potok chiziqlari bir-biri bilan transport vositalari orqali b o g ’langan avtom atlardan tashkil topgan. Q aysidir avtom at to ’xtab qolsa, butun potok ch izig ’i to ’la to ’xtab qoladi. 2. N osinxronli avtom atlashtirilgan potok chiziqlari har b ir alohida ishlovchi avtom atlardan tashkil topgan. Q aysidir avtom at to ’xtab qolsa, qolganlari m avjud m ehnat predm etlari tugaguncha ishlab turishi m um kin. A vtom atlashtirish korxonada ishlab chiqarish jarayonini tashkil etish xarakterini tubdan o ’zgartiradi, ishlovchilam ing m ehnatga b o ’lgan m unosabati o ’zgaradi. Shu bilan birgalikda, ishlab chiqarish jarayonini avtom atlashtirishni am alga oshirish uchun b ir qator talablar bajarilishi zarur. Birinchi navbatda bunday talablarga texnologik jarayonning m exanizatsiyalashtirish darajasi kiradi. M asalan, un va non m ahsulotlarini ishlab chiqaruvchi korxonalarda unni tashishda pnevm otransportdan foydalanish ishlab chiqarishni kom pleks avtom atlashtirish uchun m uhim asos hisoblanadi. A vtom atlashtirishni jo riy qilishning keyingi m uhim shartlaridan biri - ishlab chiqarish texnologik jarayon va chizm alarining m os holda tayyorgarligidir. T exnologik jarayonlam ing asosiy ikki turi m avjud: uzluksiz va davriy. U zluksiz jaray o n ishlab chiqarish xom -ashyo va asosiy m ateriallarning uzluksiz kelib turishi va tayyor m ahsulotni uzluksiz ishlab chiqarish bilan xarakterlanadi. U zluksiz texnologik jarayonni avtom atlashtirish ishlab chiqarish oqim ining har bir bosqichida m a ’lum k o ’rsatkichlam ing bir tekisligini avtom alashtirishga, bundan tashqari m ashina va m exanizm lam i avtom atik boshqarishga olib keladi. D avriy texnologik jarayonlarda m a ’lum b ir uchastkadagi operatsiyalar avtom atlashtirilgan. Texnologik jarayonlam i tashkil etish va ularni avtom atlashtirish ishlab chiqarilayotgan m ahsulotlam ing assortim entiga ham bevosita b o g ’lik. Ixtisoslashtirilgan ishlab chiqarishda, y a ’ni bir turdagi m ahsulotni chegaralangan assortim entda ishlab chiqaruvchi korxonalarda bir turdagi m ahsulotdan boshqa turdagi m ahsulotni ishlab chiqarishga o ’tish soni kam ayadi va bu esa ishlab chiqarishni avtom atlashtirish im koniyatlarini k o ’paytiradi. Ishlab chiqarishni avtom atlashtirishda ishlab chiqarishning texnologik tayyorgarligiga, xizm at k o ’rsatuvchi x o ’jaliklarga talab kuchayadi. Ishlab chiqarishni xom -ashyo va m ateriallar bilan ta ’minlash uzluksiz b o ’lishi kerak. K orxonadagi rem ont x o ’jaligi o ’z vaqtida profilaktika ishlarini olib borishi va avtom atlam ing to ’xtovsiz ishlashini ta ’m inlash lozim. A vtom atlam i ta ’mirlovchi, x izm at k o ’rsatuvchi ishlab chiqarish xodim larining m a’suliyati oshadi. O xirgi yillarda respublikam izda oziq-ovqat sanoati korxonalariga avtom atlashtirilgan potok chiziqlarini jo riy qilish keng k o ’lam da olib borilm oqda. M asalan, hozirgi davrda m ineral suv, sigareta, ayrim sut va qandolat m ahsulotlari ishlab chiqarish to ’la avtom atlashtirilgan. A vtom atlashtirilgan potok chiziqlarini jo riy qilish m ehnat unum dorligini oshiradi, ishchilarning m ehnatini engillashtiradi, ishlab chiqarish m adaniyatini oshiradi va m ahsulot tannarxini kam aytiradi. N azorat savollari: 1 .Ishlab chiqarish turlarini tavsiflab bering. 2 .Ishlab chiqarishni tashkil qilish qanday m etodlarini bilasiz? 3.O m m aviy ishlab chiqarish seriyali ishlab chiqarishdan qanday farq qiladi? 4 .Ishlab chiqarishni tashkil qilish m etodini tanlashda ta ’sir qiluvchi om illam i ayting. 5.Ishlab chiqarishni potok u sulda tashkil qilishning m ohiyati nim adan iborat? 6.B osh-yetakchi m ashinaning potok ishlab chiqarishdagi o ’m i qanday? 7 .O ddiy, m urakkab, yordam chi potok chiziqlarini qanday tushunasiz? 8.Ishlab chiqarish potokining asosiy elem entlarini n im alar tashkil qiladi? 9 .M ehnat predm etlariga ishlov berish davom iyligi nim ani xarakterlaydi? 118 lO M ashinalar unum dorligi va potok ishlab chiqarishi tushunchalari qanday farqlanadi? 11 .Potok chiziqlari qanday belgilariga qarab guruhlanadi? 12.U zluksiz potok nim a uchun ishlab chiqarishni tashkil qilishning asosiy m etodi hisoblanadi? 13.P otok uzluksizligini tahlil qilishda foydalaniladigan qanday koeffitsientlam i bilasiz? 14.U zlukli potok uchun nim alar xarakterli? 1 5 Jo n li m ehnat iqtisodi qanday aniqlanadi? 16.Nima uchun jonli m ehnat sarflari hisoblaniladi? 17.Potok ishlab chiqarish sam aradorligi nim alar asosida aniqlanadi? 18.A vtom atlashtirilgan potok chiziqlariqanday guruhlarga b o ’linadi? Download Do'stlaringiz bilan baham: 
|