Buxoro muhandilik-texnologiya instituti yuldasheva saida nem atovna sanoat korxonalarida

T arif setkasi yoki ta r if tizim i shunday tizim ki, unda kasblar va lavozim lam ing 
razryadiga qarab lavozim m aoshini hisoblash uchun m iqdorlar, koeffitsientlar 
keltirilgan b o 'lad i. Butun respublikada shunday turdagi va b ir xil razryaddagi kasb, 
lavozim uchun m ehnat haqi m iqdori shu ta rif setkadan kelib chiqib hisoblanadi.
Ishchilarning ish hakini tabaqalashtirish eng avvalo davlat ta rif tizimi 
yordam ida am alga oshiriladi. T a rif tizim i yordam ida tarm oqlar va m am lakat 
m intaqasi b o ’yicha, ular ichida esa ishlab chiqarish turlari, turli toifadagi xodim lar 
m alakasi va m ehnat sharoitlariga qarab ishchi v a xizm atchilam ing ish haqi darajasi 
tartibga solib turiladi
T a rif tizim i tarif-m alaka m alum otnom alarini va ish haqiga har xil 
koeffitsentlarini o ’z ichiga oladi.
T arif-m alaka m alum otnom alari ayrim kasblar va m ehnat turlarining batafsil 
ta ’rifi,u yoki bu aniq ishni bajaruvchining bilim va k o ’nikm alariga q o ’yiladigan 
talablardan iborat b o ’ladi, shuningdek, unda bu ishni tariflash uchun q o ’yiladigan 
razryadlar ham k o ’rsatiladi. T a rif setkasidagi razryadlardan 
tashkari ta rif 
koeffitsentlari ham b o 'lib , ular birinchi razryadli ishchiga hak to ’lash bilan keyingi 
razryadli ishchilar m ehnatga haq to ’lashning o ’zaro nisbatini k o ’rsatadi(birinchi 
razryadning ta rif koeffitsenti ham m a vaqt birga teng).
O 'zb ek isto n d a dastlab 1993 yil 1 yanvardan 28 ish haqi razryadlariga 
b o 'lin g an va 0— 28 razryadlar o 'rta sid a ta rif koeffitsiyentlari farqi 14,28 b o 'lg an
yagona ta rif stavkalari jo riy qilindi. 1996 yil lsen tab rd a esa ish haqi razryadlari 22 
ta va 0— 22 ish haqi razryadlari o 'rtasid a ta rif koeffitsiyentlari farqi 5,998 b o 'lg an
yangi yagona ta rif setkasi qabul qilindi. Y agona ta rif stavkasi xodim lam ing barcha 
kasb-m alaka guruhlari b o 'y ich a ta rif stavkalari va m aoshlari nisbatini belgilashda 
m ehnat tafovutlariga baho berishga yagona yondoshuvni ta ’minlaydi.
256

---

K o 'rib turganim izdek, yagona ta rif setkasida faqat kasb va lavozim ning 22 
darajadagi razryadi va tegishli razryadga m os keladigan ta rif koeffitsientlari 
belgilangan.
M am lakatim izda barcha kasblar yagona klassifikatorga keltirilgan b o 'lib , bu 
klassifikator V azirlar M ahkam asining 2015 yil 19 iyundagi 164-sonli qarori bilan 
tasdiqlangan. U nda har bir kasbning tegishli razryadi belgilangan.