Buxoro muhandilik-texnologiya instituti yuldasheva saida nem atovna sanoat korxonalarida

N a z o ra t sa v o lla r i:
1 .Rem ont x o ’jaligini tashkil qilish qanday ishlam i bajarishni o ’z ichiga oladi?
2.Iqtisodiy, texnik, tashkiliy bloklam ing rem ont x o ’jalig ig a qanday aloqasi
bor?
3.R ejali-ogohlantirish rem ont sistem asi deganda nim ani tushunasiz?
4 .R em ont davri va rem ont davri strukturasi nim alam i bildiradi?
5.R em ont x o ’jaligini takom illashtirish va u n in g sam aradorligini oshirish 
asosiy y o ’nalishlari nim adan iborat?
6.Rejali ogohlantirish rem ontini olib borish qanday usullarini bilasiz?
7.R em ont m urakkabligi darajasi va rem ont um um iy m ehnat sig ’imlari 
deganda nim ani tushunasiz?
8 J o r iy rem ontlar va k o ’riklar soni qanday aniqlanadi?
9.K apital rem ont qachon va qay darajada o ’tkaziladi?
10.Turli sharoitlarda ishlovchi korxonalar uch u n R O R ni tashkil etish 
xususiyatlarini ayting.
2 1 . E N E R G 1 Y A T A ’M I N O T I X O ’J A L I G I F A O L I Y A T I V A U N I 
T A S H K I L E T I S H .
2 1 .1 . Ish la b c h iq a rish n i m o d d iy -te x n ik t a ’m in la s h m a q s a d la ri v a 
ja ra y o n i.
2 1 .2 .E n e rg e tik a x o ’ja lig in i ta s h k il q ilis h v a energiya ta ’minotini 
rejalashtirish
T a y a n c h ib o r a la r : 
M oddiy texnik resurslar, energo-resurslar, korxonaning 
y o q ilg ’i balansi.
2 1 .1 .Ish la b c h iq a r is h n i m o d d iy -te x n ik t a ’m in la sh m a q sa d la ri va 
ja r a y o n i.
Ishlab chiqarishga m oddiy-texnik xizm at k o ’rsatishni tashkil qilish ishlab 
chiqarish m enejm enti ta ’minlovchi sistem asi kom ponenti sifatida sistem aning 
«kirishi», y a ’ni qayta ishlash jarayoni, «chiqishi» tayyor m ahsulot sifatini 
aniqlaydi. M oddiy - texnik ta ’m inlash jarayoni korxona om borlaridan ish joylariga 
m oddiy texnik resurslam i biznes-rejaga asosan kerakli m iqdorga y o ’naltirilishidir. 
M oddiy texnik resurslar tarkibiga quyidagilar kiradi:
194

---

12-chizm a. M oddiy tex n ik r e s u rs la r ta rk ib i
Ishlab chiqarishni m oddiy texnik ta ’m inlash m aqsadlari quyidagilar:
- korxona b o ’lim larini kerakli m iqdorda va turli xil sifatli resurslar bilan 
o ’z vaqtida ta ’minlash;
- resurslardan foydalanishni yaxshilash: m ehnat unum dorligini, fond sa­
m aradorligini oshirish, ishlab chiqarish davri davom iyligini qisqartirish, 
jaray o n lar 
ritm liligini 
qisqartirish, 
ikkilam chi 
resurslardan 
foydalanish, 
investitsiyalar sam aradorligini oshirish va boshqalar;
- ta ’m inotchi raqobatchilam ing ishlab chiqaruvchi m ahsulot sifatini va 
ishlab chiqarish tashkiliy texnik darajasini tahlil qilish va raqobatchilar bilan 
resurslar ta ’m inlashini, raqobatbardoshliligini oshirish to ’g ’risida tadbirlar ta k lif 
qilish.
Y uqorida sanab o ’tilgan m aqsadlarga erishish uchun korxona quyidagi 
ishlam i doim iy ravishda bajarishi kerak:
a) aniq turdagi resurslar b o ’yicha ta ’m inlovchilar bozorida m arketing 
izlanishlarini o ’tkazish, iste’m olchilarni tanlash quyidagi talab asosida olib borilishi 
ta k lif qilinadi:
- shu sohada ish olib borishi to ’g ’risida ta ’m inotchining yuqori tajribaga 
va o ’z listenziyasiga ega ekanligini aniqlash;
- ishlab chiqarishning tashkiliy texnik darajasi yuqoriligi, ishning 
foydaliligi 
(darom adliligi), 
ishonchliligi, 
ishlab 
chiqargan 
m ahsulot 
raqobatdoshligini ta ’m inlash resurslar va tovarlar bahosini aniqlash, resurslar 
bilan ta ’m inlanganlikning barkarorligi;
b) aniq turdagi resurslar iste’molini m e ’yorlashtirish;

---

v) resurslar xarajatlarini m e ’yorlari b o ’yicha kam aytirish m aqsadida tashkiliy 
texnik tadbirlam i ishlab chiqish;
g) ishlab chiqarishni m oddiy texnik ta ’m inlash kanallarini axtarish (izlash);
d) m oddiy balanslam i ishlab chiqish;
e) ishlab chiqarish resurslari bilan m oddiy texnik ta ’m inlashni rejalashtirish; 
j) resurslarni qabul qilish, saqlash va ularni ishlab chiqarishga tayyorlashni
tashkil qilish;
z) ish joylarini resurslar bilan ta ’m inlashni tashkil qilish;
i) resurslardan foydalanishning hisobi va uni nazorat qilish;
k) ishlab chiqarish chiqindilarni to ’plash va ularni qayta ishlashni tashkil
qilish;
1) resurslardan sam arali foydalanishni tahlil qilish; 
m ) resurslardan foydalanishni yaxshilashda ra g ’batlantirish.
Sanab o ’tilgan ishlar bilan ishlab chiqarish b o ’yicha korxona rahbari 
o ’rinbosariga b o ’ysunuvchi m oddiy-texnik ta ’m inlash b o ’limi shugullanadi. Bu 
b o ’lim strukturasi quyidagicha b o ’lishi mum kin:
- resurslar bilan ta ’m inotchilar m arketing byurosi;
- ishlab 
chiqarish 
resurslari 
bilan 
ta ’minlashni 
m e’yorlash 
va 
rejalashtirish byurosi;
- zahiralam i boshqarish byurosi;
- ish joylarini resurslar bilan ta ’minlash byurosi;
- resurslardan foydalanish sam ardorligini boshqarish byurosi.