Buxoro tim va toqlari misolida

Toqi telpakfurushon (fors telpakfurushlar toqi) — Buxorodagi me`moriy yodgorlik (16a). Bosh kiyimlar tayyorlash va sotishga mo’ljallangan gumbazli bino. Vaqf hujjatlariga ko’ra, turli tomonlardan kelib tutashgan 5 ko’chaning kesishgan joyida qurilgan (1570—71). Bino choxarso’ki Axanin, Toqi kitobfurushon, Toqi Xo’ja Muhammad Parron kabi nomlar bilan atalgan. Bosh gumbazi 6 qirrali devor ustiga o’rnatilgan, atrofi — ko’cha, ko’chalardan kirish qismlari esa kichik gumbazchalar bilan yopilgan. Gumbaz diametri 38 m, zal shifti 10 m, savdo ko’chasining saklanib qolgan maydoni 28 m, ko’cha kengligi 14 m. O’tmishda gumbaz ostida bosh kiyim va kitob sotuvchi muqovasoz ustalarning do’konlari bo’lgan.

• Toqi telpakfurushon (fors telpakfurushlar toqi) — Buxorodagi me`moriy yodgorlik (16a). Bosh kiyimlar tayyorlash va sotishga mo’ljallangan gumbazli bino. Vaqf hujjatlariga ko’ra, turli tomonlardan kelib tutashgan 5 ko’chaning kesishgan joyida qurilgan (1570—71). Bino choxarso’ki Axanin, Toqi kitobfurushon, Toqi Xo’ja Muhammad Parron kabi nomlar bilan atalgan. Bosh gumbazi 6 qirrali devor ustiga o’rnatilgan, atrofi — ko’cha, ko’chalardan kirish qismlari esa kichik gumbazchalar bilan yopilgan. Gumbaz diametri 38 m, zal shifti 10 m, savdo ko’chasining saklanib qolgan maydoni 28 m, ko’cha kengligi 14 m. O’tmishda gumbaz ostida bosh kiyim va kitob sotuvchi muqovasoz ustalarning do’konlari bo’lgan.

Toqi zargaron (fors. — zargarlar toqi) — Buxorodagi me`moriy yodgorlik (16-a.). Zargarlik buyumlari sotish uchun mo’ljallangan savdo markazi. Gumbazi arablar bosqiniga qadar qurilgan deb taxm. qilinadi. Vosifiyiing 16-a. boshlarida yozgan asarida Buxoro chorsusi sifatida tilga olingan. T. z. Ulug’bek madrasasi yonida, qad. shahriston markazi — 2 katta ko’cha kesishgan chorraha ustini qoplab turadi. Bino, asosan, 15-a.da qurilgan (16-a.da to’lato’kis ta`mirlanganligi sababli shu yili bunyod etilgan deb taxm. qilinadi). Ulkan gumbaz 8 ta toqiga o’rnatilgan. Tarhi 45,4x43,5 m, bal. 16,7 m, gumbazining asos aylanasi 14 m, poygumbazi ko’p qirrali, undagi 16 ta darcha orqali bino ichiga yorug’lik tushib turadi. Atrofini o’rab turgan do’konlar gumbazi bal. 5— 7 m. O’tmishda uning dalonlarida 36 zargarlik ustaxonasi va do’konlar bo’lgan. Atrofiga savdo rastalari, ombor, karvonsaroylar qurilgan. T.z. Buxorodagi toqilarning eng yirigi va mujassamoti jihatidan murakkabi hisoblanadi.

• Toqi zargaron (fors. — zargarlar toqi) — Buxorodagi me`moriy yodgorlik (16-a.). Zargarlik buyumlari sotish uchun mo’ljallangan savdo markazi. Gumbazi arablar bosqiniga qadar qurilgan deb taxm. qilinadi. Vosifiyiing 16-a. boshlarida yozgan asarida Buxoro chorsusi sifatida tilga olingan. T. z. Ulug’bek madrasasi yonida, qad. shahriston markazi — 2 katta ko’cha kesishgan chorraha ustini qoplab turadi. Bino, asosan, 15-a.da qurilgan (16-a.da to’lato’kis ta`mirlanganligi sababli shu yili bunyod etilgan deb taxm. qilinadi). Ulkan gumbaz 8 ta toqiga o’rnatilgan. Tarhi 45,4x43,5 m, bal. 16,7 m, gumbazining asos aylanasi 14 m, poygumbazi ko’p qirrali, undagi 16 ta darcha orqali bino ichiga yorug’lik tushib turadi. Atrofini o’rab turgan do’konlar gumbazi bal. 5— 7 m. O’tmishda uning dalonlarida 36 zargarlik ustaxonasi va do’konlar bo’lgan. Atrofiga savdo rastalari, ombor, karvonsaroylar qurilgan. T.z. Buxorodagi toqilarning eng yirigi va mujassamoti jihatidan murakkabi hisoblanadi.