Silindirli epiteliy qujaYralarining kanalchalar ichiga karagan yuzasi xoshiyali mikrovorsinkalardai tuzilgan. Kanalchalarnint umumiy gozasi 40-50m ga yetadi. qovuzlok sohasida zqam mikrovorsinkalar bor. Bir sutkada efsil bulgan 170 litr koitokcha filtratidan fakat 1-1,5 litri oxiri (definitiv) siydik shaklida ajralib chщadi, Suyuklikning kolgan kismi va unda erigan moddalarning anchaginasi kanalchalarda surilib, buyrakning tukima suyuqligiga va konga utadi. - Silindirli epiteliy qujaYralarining kanalchalar ichiga karagan yuzasi xoshiyali mikrovorsinkalardai tuzilgan. Kanalchalarnint umumiy gozasi 40-50m ga yetadi. qovuzlok sohasida zqam mikrovorsinkalar bor. Bir sutkada efsil bulgan 170 litr koitokcha filtratidan fakat 1-1,5 litri oxiri (definitiv) siydik shaklida ajralib chщadi, Suyuklikning kolgan kismi va unda erigan moddalarning anchaginasi kanalchalarda surilib, buyrakning tukima suyuqligiga va konga utadi.
- Buyraklar faoliyatining boshqarilishi. Giiotalamusning sutgraoptik yadrosidan impulslar gipofizning orqa bulagiga borib, antidiuretik gormon sekresiyasini kuchaytiradi, Antidiuretik gormon qonta ugib, siydikiing qaita surilishini kuchaytiradi va shu bilan diurezni kamaytiradi. Bu gormon buyrakdagi yshuvchi naylar devorining utkazuvchanligini oshiradi, natijada suv siydikdan buyrakning magaz kavtidagi tuzima suyukligiga va r;onga utadi.
Gipofiz orka bulagining gipofunksiyasida antidiuretik gormon yetarli yoki butunlay ishlaiib.chiqmagaii uchu.n. boya. aytilgan boshqaruvchi mexanizm ishlamay krladi. Nefron distal kismlarining devori butunlay suv utkazmay quyadi va buyrak siydik bilan bir talay suv chinara yooshlaydi. Bunday Lollarda sutkasiga 20-25 l gacha siydik chikishi mumkin. Gipofizning orqa bula'gidan aytidiuretik gormon chshdlshini gippotalamus yadrolari bopщaradi. Buyrak usti bezlari magiz qavtining gormoni -adrenalin xdm diurezga ta’sir kursatadi, Buyrak tomirlariga ozgina adrenalin yuborilganda buyrak xdjmi katgalashadi va arterial tomirlar torayadi qamda koptokchalaridagi filtratsion bosim oshib ketadi. Katta dozadagi adrenalin buyrakkl keluvchi tomirlarni qam toraytiradi, natijada koptokchalarga qon kelishi kamayib, diurez gu-xtaydi. Buyrak usti bezlari pustloq qavatining ba’zi gormonlari aldosteron dezoksikortikosteron kanalchalar epiteliysiga ta’sir etib, natriy surilishini kuchaytiradi. Buyrak usti bezlarining kassallanipga yoki olib tashlanishi natijasida bu mexanizm yuqolib, siydik bilan bir talay natriy chikib ketadi va organizm ogir ax’olga tushadi. - Gipofiz orka bulagining gipofunksiyasida antidiuretik gormon yetarli yoki butunlay ishlaiib.chiqmagaii uchu.n. boya. aytilgan boshqaruvchi mexanizm ishlamay krladi. Nefron distal kismlarining devori butunlay suv utkazmay quyadi va buyrak siydik bilan bir talay suv chinara yooshlaydi. Bunday Lollarda sutkasiga 20-25 l gacha siydik chikishi mumkin. Gipofizning orqa bula'gidan aytidiuretik gormon chshdlshini gippotalamus yadrolari bopщaradi. Buyrak usti bezlari magiz qavtining gormoni -adrenalin xdm diurezga ta’sir kursatadi, Buyrak tomirlariga ozgina adrenalin yuborilganda buyrak xdjmi katgalashadi va arterial tomirlar torayadi qamda koptokchalaridagi filtratsion bosim oshib ketadi. Katta dozadagi adrenalin buyrakkl keluvchi tomirlarni qam toraytiradi, natijada koptokchalarga qon kelishi kamayib, diurez gu-xtaydi. Buyrak usti bezlari pustloq qavatining ba’zi gormonlari aldosteron dezoksikortikosteron kanalchalar epiteliysiga ta’sir etib, natriy surilishini kuchaytiradi. Buyrak usti bezlarining kassallanipga yoki olib tashlanishi natijasida bu mexanizm yuqolib, siydik bilan bir talay natriy chikib ketadi va organizm ogir ax’olga tushadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
