«Буюк келажагимизни мард ва олийжаноб халқимиз билан бирга қурамиз»


Download 1.19 Mb.
bet70/70
Sana25.02.2023
Hajmi1.19 Mb.
#1231233
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   70
Bog'liq
жамланма

«чекка ташқаридаги уйда» ёлғиз яшайди. Aтрофдагилар уни экссентрик деб билишади. Тажрибали дэнгизчи яшайди, Голландиялик қайиқ мусобақалардан бирида ғолиб чиқади. У амакиси Леттиери Массаси билан яшайдиган ёш гўзал Дерючеттега ошиқ бўлади. У оролдаги ягона пароход «Дуранда» кемасига эгалик қилади. Бир пайтлар унинг ҳамроҳи Рантен қочиб, умумий хазинасидан 50 минг франк ўғирлаган, лекин Летиери ўз ишини яхшилай олган ва ҳатто бойиб кетган. Дуранда капитани - бузилмас ҳалоллик ва қатъий ахлоқнинг тимсоли Сйер Клубен. Клубен энг янги револвер қуролини сотиб олади ва мамлакатдан қочмоқчи бўлган Рантенни кузатиб боради. Револвер пайтида Клубен Рантэнга 3 минг фунт стерлинг (75 минг франкга тэнг) пул беришга мажбур қилади.Кейинги сафарга чиққач, у маст бошқарувчи Тангруилни (ўзи яширинган жойга бир шиша коняк қўйган) қўмондонликдан олиб ташлайди. Пароход Гануа рифига сакрайди, экипаж ва йўловчилар қайиққа кўчирилади, Клубен қутқаришдан бош тортади ва тунда кучли бўрон синдириб кетишини ва у ўлишини башорат қилади.
Рифда ёлғиз қолган Клубен хурсанд, режаси амалга ошди. Aслида, у яширин ёвуз ва ҳалоллик билан ишонч қозонишга ва катта жэкпот ютишга қарор қилган иккиюзламачи. Тажрибали сузувчи сифатида у қирғоққа бир чақирим сузади, ташландиқ уйга бошпана топади, у ердан у билан музокара олиб борган испан контрабандиси Бласкито олиб кетади. Уч минг фунт билан у Янги дунёга киради, бизнес билан шуғулланади ва бой бўлади. Aммо кейин туман тозаланади ва ҳайратга тушган Клубен Гануанинг ўрнига у ердан беш мил нарида жойлашган танҳо Довер рифида бўлганини аниқлайди. Беш мил сузиш мумкин емас ва ҳеч ким ҳеч қачон рифга кирмайди, ўлим муқаррар. Клубен йелканли кема ўтаётганини пайқади ва у ердан сигнал бериш учун қўшни «Ман» қоясига сузишга қарор қилди. У дэнгизга шўнғияпти, лекин оёғидан нимадир ушланганини ҳис қиляпти.
Елканли қайиқ капитани шаҳарга умидсиз янгиликлар келтиради, тўлқин тутган кема корпуси Довер рифининг икки қояси орасида қолиб кетган. Бироқ, машинага умуман зарар етмаган. Дерюшетта оммавий равишда машинани қутқарадиган кишига уйланишни ваъда қилади. Гиллиат қийинчиликни қабул қилиб, Довер рифига югуради. У устахонани жиҳозлайди, арқон, темир ва бошқа фойдали нарсаларни йиғади. У имконсиз нарсада муваффақият қозонади. У блоклар тизимини қуради, буғнинг пастки қисмини арралайди, қайиқни пастдан келтиради ва машинани ичига туширади. Кечикиш деярли ҳалокатли бўлиб чиқади, кучли бўрон бошланади. Бўрон билан дуелда Гиглиат қайиғини қутқаришга муваффақ бўлади. Турар -жой таъминланмаган ва дэнгиз ҳаётини излашда давом етмоқда. У яширин ғорга сузади ва у ерда деярли катта аҳтапот-қон сўрувчининг қурбони бўлади. Aҳтапотни мағлуб қилиб, Гиглиат аҳтапот қурбони бўлган Клубен скелети ва пул қутисини топади. Унинг қайиғи яширин оқиш оқибатида деярли ўлдирилган. Қайиқни тузатиб, Гиллиат Гернси томон сузиб кетади.
У Дерючетте ёш руҳоний Эбенезер Кодрега севгисини эълон қилганини пайқади. Руҳоний катта мерос олди ва оролдан кетмоқчи. Летиери, машинани топиб, Клубен ўғирлаб кетган пулни олгач, одамларни чақиради, Гиллиатага миннатдорчилик билдиради ва унга капитан лавозимини ва Дерючетте қўлини таклиф қилади ва янги кема қуришни бошлайди. Дерюшетта, амакисининг иродасига бўйсуниб, севгилиси билан хайрлашади. Бироқ, Гиллиат севгилиларни руҳонийга Леттиерининг мактубини тақдим этиб, никоҳларини қайд этишга мажбур қилади. Дерюшетта ва Эбенезер оролдан жўнаб кетишди, Гиллиат кеманинг кетаётганини, Гилд-Холм-Урнинг тош стулида ўтирганини кузатиб турибди, у сув оқими билан бутунлай сув остида йўқолади. Кўп одамлар аллақачон у ерда вафот етган, креслога ўтирганча ухлаб қолган. Оролга келган Эбенезер ҳам деярли унинг қурбонига айланди, лекин Гиллиат уни қутқарди. У кемани кузатадиу «туман туманида зўрға кўринадиган майда доғ» бўлгунча. «Кема уфқда ғойиб бўлганда, бош сув остида ғойиб бўлди. Фақат дэнгиз қолди».
Download 1.19 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   70




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling