Buyumlar interneti (internet of things, IoT)ni qo‘llanilish sohalari va xavfsizlik muammolari s. Yahshibayev (tatu)

Yo'l xaritasi yo'q. Buyumlar Interneti yangi tizim bo`lganligi uchun rivojlanishning aniq yo'nalishi belgilovchi yo'l xaritasi yo'q.

Imkoniyatlar:

• 
  Sog'liqni saqlashda foydalaniladigan qurilmalar. Buyumlar Internetining eng katta imkoniyat taqdim etadigan jihati shundaki bu soha inson sog`ligini saqlashda katta ijobiy o`zgarishlarni taqdim eta oladi. Masalan, aqlli soatlar.
  
• 
  Foydalanish qulay (Taqib yurishda). Aqlli soatlar, aqlli ko`zoynaklar va aqlli kiyimlar ularning barchasi "aqlli" yorliqlarga ega va bularning barchasi foydalanish uchun juda qulay.
  
• 
  Infratuzilmani boshqarish. Buyumlar Internetida ko'proq foyda keltiradigan yana bir soha infratuzilmani boshqarish sektoridir. Aqlli soatlar(Google Glass) kabi taqiladigan qurilmalar allaqachon o`z sohalarida, masalan masofadan turib bemorlar holatini nazorat qila olish yoki ish boshqaruvchilari uchun xodimlarning faollik vaqtlarini monitoring qila olish kabi imkoniyatlarni taqdim etgan holda qo`llanilib kelinmoqda.
  

Xavf – xatarlar:

• 
  Yovuz niyatli shaxslar harakati. Buyumlar Internetida yuzaga kelishi mumkin bo`lgan eng katta kamchilik shuki, ko`plab qurulmalar o‘zaro tarmoq orqali bog‘langanda yovuz niyatli shaxsga ma’lumotlarga egalik qilish, yo‘q qilish, o‘zgartirish imkoniyati yuzaga keladi.
  
• 
  Yuzma yuz ko`rishish yo`qligi. Klassik an’analarga ko`ra insonlar ko`rmagan tizimlariga nisbatan ishonchlari kam. Ya’ni insonlar azaldan yuzma yuz aloqa orqali muammolarini hal qilishga o`rganishgan. Va bu holat buyumlar Internetiga nisbatan ishonchni kamayishiga olib keladi.
  
• 
  Talablarning yetishmasligi. Aqlli soat va ko'zoynaklar, hatto lampochkalar arzon emas. 3 ta aqlli lampochkaning to'plami odatdagidan deyarli uch barobar qimmat. Bu ulangan qurilmalarni ishlab chiqaradigan kompaniyalar uchun juda yaxshi, ammo agar maqsadli auditoriya ularga imkoniyat bermasa, ular bundan foydalanmaydilar. Katta sotiladigan narxlar buyumlar Interneti va uning ommalashuviga katta xavf tug'diradi [4].
  

Buyumlar Internetini hozirgi kunda taraqqiy etayotgani u yaqin kelajakda insonlar uchun qulay hayotni taqdim qilish, shubxasiz. Buyumlar Interneti tarmoq arxitekturasi 4 sathidan iborat. Ular quydagilar ilova, qo‘llab-quvvatlash, tarmoq, sezuvchi sathlaridan iborat.
Ilova sathi
Bu sath foydalanuvchilarni xohish istaklarini inobatga olgan holda buyumlar Interneti xizmatlari bilan ta’minlab beradilar va undan tashqari foydalanuvchilar boshqa turli xildagi hizmatlardan ham foydalanish imkoniyati mavjud hisoblanadi. Ular quyidagilar aqlli uylar, shahar, qishloq xo’jaligi.