C h e t e L m u s I q a t a r I x I

bag'ishlaydi. Biroq Angliyaning nam iqlimi tezda o'zining halokatli 
ta’sirini octkaza boshlaydi. Besaranjom hayot, dunyoviy tashvishlar, 
bo'sh va mazmunsiz ovunishlar uni holdan toydira boshlaydi. 
Shopenning 
Londondan 
yozgan 
maktublari 
uning 
qayg'uli 
kayfiyatlarini, gohida esa iztiroblarini aks ettiradi. "Men esa behuzur 
bo'lishni ham, xursand bo'lishni ham bilmayman - nimanidir his 
qilishdan tashqaridaman, faqat xorlikni tuyaman hamda bularning
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

baichasi 
tezroq tugashini istayman xolos", - deb yozgan edi u o‘z 
do‘stlaridan biriga.
Uning Londondagi so‘nggi konserti (bu konsert uning hayotida ham 
5
o ‘nggi konsert boMib qolgan) polshalik muhojirlarga bag‘ishlangan edi. 
Shifokorlar maslahatiga ko‘ra u shoshilinch tarzda 
Parijga qaytadi. 
Bastakorning so'nggi asari fa-minor mazurkasi bo‘lib, uni muallifning 
o‘zi ijro etolmas, uni faqat qog‘ozdagina aks ettirgan edi. Uning 
iltimosiga ko‘ra Polshadan katta opasi Lyudvika keladi. Shopen 
opasining qo‘lida jon beradi.
Shopenni Dafn etish marosimi tantanali tarzda o ‘tadi. Parijning eng 
yaxshi artistlari u yaxshi ko‘rgan Motsartning Rekviemini ijro etishadi. 
Uning o‘z asarlari ham yangraydi, ular orasida orkestr ijrosidagi si- 
bemol minor fortepiano sonatasidan Dafn marshi ham bor edi. D o‘stlari 
uning qabriga jonajon polyak tuprog‘i solingan ko‘zacha ham 
keltirishadi. Shopen Parijda, o 4z do‘sti Bellini qabri yoniga dafn etiladi. 
Uning yuragi esa, o ‘z vasiyatiga ko‘ra, bir idishga solinib Polshaga, 
Varshavaga keltiriladi, u hozirgacha ham