Цель: всестороннее развитие ребенка,создание условий для обеспечения образования, учебы и эффективной подготовки к школе. Обязанности

Interfaol mashg’ulot samaradorligi omillari
Hozirda ta’lim metodlarini takomillashtirish sohasidagi asosiy yo’nalishlardan biri interfaol ta’lim va tarbiya usullarini joriy qilishdan iborat. Barcha fan o’qituvchilari dars mashg’ulotlari jarayonida interfaol usullardan borgan sari kengroq foydalanmoqdalar.
Interfaol usullarni qo’llash natijasida o’quvchilarning mustaqil fikrlash, tahlil qilish, xulosalar chiqarish, o’z fikrini bayon qilish, uni asoslagan holda himoya qila bilish, sog’lom muloqot, munozara, bahs olib borish ko’nikmalari shakllanib, rivojlanib boradi.
Bu masalada amerikalik psixolog va pedagog B.Blum bilish va emotsional sohalardagi pedagogik maqsadlarning taksonomiyasini yaratgan. Uni Blum taksonomiyasi deb nomlanadi. (Taksonomiya-borliqning murakkab tuzilgan sohalarini tasniflash va sistemalashtirish nazariyasi). U tafakkurni bilish qobiliyatlari rivojlanishiga muvofiq ravishdagi oltita darajaga ajratdi.
Ota-onalar va tarbiyachilar o’rtasida samarali hamkorlikni yo’lga qo’yish.
O‘zbek oilasining o‘ziga xosligi sharqona odob-axloq, rasm-rusum, urf-odat, milliy qadriyat hamda an’analar, ta’lim-tarbiya, ma’naviy yetuklikka intilish kabilarning barhayotligidadir. Bolalarning ta’lim-tarbiya va bilim olishiga asosiy zamin yaratuvchi maskan oiladir. Farzandlarimiz, avvalambor, oilada, ota-onadan ibrat olgan holda shakllanadi. Ota-ona bolaga boshidan ta’lim-tarbiya, nutq madaniyati, odamiylik xislatlarini qunt bilan singdirib borsa, kelajakda u barkamol, sog‘lom, mustaqil fikrlovchi, eng asosiysi, odobli shaxs bo‘lib yetishadi.
Inson hayotda bilim olishga intilish, Vatanni sevish, ardoqlash, kattalarni hurmat qilish hamda muomala madaniyatini ota-onadan o‘rganadi. Yosh avlodga ma’naviy, axloqiy, madaniy tarbiya berishning usul va vositalari xilma-xil bo‘lib, bular ichida bola nutqi va muomalasi alohida o‘rin tutadi. Farzand − ota-onaning baxti va boyligi. O‘z navbatida u ota-onasini astoydil hurmat qilishi oila ko‘rki sanaladi.
Ota-onaning shaxsiy namunasi bolani tarbiyalashda eng muhim tamoyillardan biridir. Bolalarni yuksak axloqli va odobli qilib tarbiyalash qadim zamonlardanoq barcha xalqlarning orzusi, istagi bo‘lib kelgan. Ota-ona bolasiga mehnatsevarlik, kattalarga hurmat, o‘zidan kichiklarga shafqatli bo‘lish va g‘amxo‘rlik qilish, yovuzlikka nafrat kabi ijobiy xislatlarni shakllantirishga harakat qilgan. Bugungi kunda ham farzandlarining ehtiyoj va intilishlari asosida yuksak darajada ta’lim-tarbiya berayotgan oilalar juda ko‘plab topiladi. Bola har qadamda kattalardan ta’sirlanadi, eshitgan-ko‘rganlariga taqlid qiladi. Ota-onalaridan muloqot madaniyatini o‘rganadi va bu keyinchalik ularning hayot mazmunini begilaydi.
Ota-onalar, avvalambor, bolalarining nutq madaniyatini nazorat qilib borishi, o‘zaro muloqotda nutq madaniyati qoidalariga rioya qilishi, bola nutqini takomillashtirishni to‘g‘ri yo‘lga qo‘yadi.
Har bir oila umumjamiyat talablari asosida shakllanadi. Jamiyat taraqqiyotining rivoji esa unda mavjud bo‘lgan oilalarning ijtimoiy-iqtisodiy va ma’naviy qiyofasining shakllanish darajasiga bevosita bog‘liq.
MTTda rivojlanish markazlarini tashkil etish davlat talablari va “Birinchi qadam” davlat ta’lim dasturini amalga oshirishni nazarda tutadi. Markazlardagi ish har bir bolaning individual xususiyatlarini hisobga olgan holda, uning individual qobiliyati, qiziqishlari, faollik darajasini hisobga olgan holda eng samarali rivojlanishini ta'minlaydigan tarzda tashkil etilgan. Mulkchilik shaklidan qat’i nazar, barcha guruhlarda boshlang‘ich ta’limga bir yillik majburiy bepul tayyorlash bo‘yicha rivojlanish markazlari, shu jumladan kunduzgi maktabgacha ta’lim guruhlari mavjud.
Maqsad: bolani har tomonlama rivojlantirish, ta'lim olish, o'qish va maktabga samarali tayyorlash uchun sharoit yaratish.
Mas'uliyat:
Bilim va ko'nikmalarga bo'lgan ehtiyojni shakllantirish;
shaxsiy manfaatlarni qo'llab-quvvatlash;
fikrlash jarayonlari va kognitiv qiziqishni faollashtirish;
rivojlantirish faoliyati;
Nostandart vaziyatlarda samarali harakatlarga tayyorlikni rivojlantirish;
tashabbusni rivojlantirish, o'z fikrlarini ijodiy ifodalash qobiliyatini rivojlantirish;
bolalarni texnik va badiiy ixtirolar bilan tanishtirish;
vizual-majoziy idrokni rivojlantirish;
xotirani, nozik vosita mahoratini, fikrlashni, tasavvurni rivojlantirish;
muloqot qobiliyatlarini, muloqot qobiliyatlarini va jamoaviy ijodkorlikni rivojlantirish;
Ertalab bolalar bilan "Men yashaydigan ko'cha" mavzusida suhbat o'tkazish.
Hududning tavsifi deganda odam yashaydigan har qanday joyning tavsifi tushuniladi: qishloq, shahar, shahar, ko'cha, hovli, maydon. Ta'rifning asosini ma'lum bir joyga xos narsalar ro'yxati va bu narsalarning tavsifi tashkil qiladi. Tuproqni tasvirlashda "boshlang'ich nuqtai nazar" ni topa olish kerak. Masalan, siz tepalikdan shahar va uning atrofiga qarayapsiz. Hududni tavsiflashda quyidagi ibora va so'zlardan foydalanish mumkin: uzoq, bir necha qadam, sal uzoq, uzoq, yaqin, qarama-qarshi, turar-joy majmuasi, yangi maket, ochiq ko'priklar arkalari, chiroyli burchaklar. va hokazo. Fe'llar eng yaxshi bir xil zamonda ishlatiladi, ular ob'ektni chizishda yordam berishi kerak: cho'zilgan, cho'zilgan, cho'zilgan, ko'tarilgan, yashirin. Fe'lni tashlab yuborish mumkin: o'rmon yaqinda, cherkov gumbazi uzoqda. NV hududni so'zma-so'z qanday tasvirlaganiga e'tibor bering. Gogolning "O'lik jonlar" she'rida: "Manilovka qishlog'i o'zining joylashuvi bilan kam odamni jalb qilishi mumkin edi. Xo'jayinning uyi Yurada, ya'ni ayvonda esadigan barcha shamollarga ochiq turardi; u turgan tog‘ning yon tomoni maysazor bilan qoplangan edi. Uning ustiga lilak va sariq akatsiya butalari bo'lgan ikki yoki uchta ingliz gulzorlari tarqalgan; besh-oltita qayin o'zining ingichka tepalarini joylarda mayda barglar bilan ko'tardi. Bu ikkisining ostida yassi yashil gumbazli ayvon, ko'k rangli yog'och ustunlar va "Alohida meditatsiya ibodatxonasi" yozuvi bor edi.; quyida ko'katlar bilan qoplangan hovuz bor, lekin bu rus er egalarining ingliz bog'larida ajablanarli emas. Bu balandlikning etagida va qisman yonbag'ir bo'ylab kulrang yog'och kulbalar g'amgin ko'tarildi, bizning qahramonimiz negadir noma'lum sabablarga ko'ra, o'sha paytda hisoblay boshladi va ikki yuzdan ortiqni sanadi; ular orasida daraxt ham, ko'kat ham o'smaydi; Men hamma joyda faqat bitta jurnalni qidirdim. Ikki ayol ko'ylagini ko'tarib, har tarafda aylanib, tiz cho'kib, ikkita yog'och nayzani suv havzasidagi qazilgan cho'qqi ustiga sudrab o'tirishmoqda, bu erda ikkita chigal qisqichbaqa va ko'rinadigan roach sahnani jonlantirdi. ajoyib ushlandi; ayollar bir-biriga qarama-qarshi bo'lib, nimadir haqida bahslashayotganga o'xshardi. Olisda, yon tomonda, qarag'ay o'rmoni zerikarli ko'k rangga bo'yalgan. Hatto ob-havoning o'zi ham juda ko'p yordam berdi: kun unchalik aniq emas, unchalik ma'yus emas edi, lekin ochiq kulrang rang, bu faqat garnizon askarlarining eski kiyimlarida sodir bo'ladi va armiya tinch edi, lekin biroz mast edi. Yakshanba kunlari. Rasmni to'ldirish uchun, boshi boshqa xo'rozlarning burunlari miyasiga teshilgan ob-havo xo'rozining xabarchisi yo'q edi, lekin ma'lum bo'lgan byurokratik ishlar uchun juda baland ovozda qichqirdi va hatto qaridek yirtilgan qanotlarini qoqib qo'ydi. mat. Bolalar bog'chasida bolalarni tabiat bilan tanishtirish shakllari va usullari. TCga ko'ra. Vinogradova, tabiat maktabgacha yoshdagi bolalarni tarbiyalash va rivojlantirishning samarali vositasidir. U bilan muloqotda bo'lgan bola ko'plab kashfiyotlar qiladi. Bola ko'rgan har bir jonzot o'ziga xosdir. Shuningdek, bolalar o'ynashni yaxshi ko'radigan turli xil tabiiy materiallar (qum, loy, suv, qor va boshqalar) mavjud. Maktabgacha yoshdagi bolalar yilning turli vaqtlarida - Oq qor atrofida paxmoq bo'lganda ham, bog'lar gullaganda ham tabiat bilan muloqot qilishadi. Voyaga etgan odamning xarakteri, tabiat bilan tanishganda, bolaning atrofdagi dunyoni bilishida alohida rol o'ynaydi. Bolaning rivojlanishiga ta'sir qilishning xilma-xilligi va kuchi jihatidan hech qanday didaktik materialni tabiat bilan taqqoslab bo'lmaydi. Bolalarga tabiiy ob'ektlar va hodisalar ko'rgazmali tarzda taqdim etiladi. Shunday qilib, bola tabiiy ob'ektlarning turli xususiyatlarini aniqlash uchun to'g'ridan-to'g'ri his-tuyg'ulardan foydalanadi: shakli, o'lchami, tovushlari, fazoviy pozitsiyasini, harakatini va boshqalarni idrok etadi.. Tabiat haqidagi birinchi aniq va aniq g'oyalarni shakllantiradi, bu kelajakda yordam beradi. u tabiat hodisalarining aloqalari va munosabatlarini ko'radi va tushunadi, yangi tushunchalarni o'rganadi. Bolalar kuzatish jarayonida tabiat hodisalari o'rtasidagi ko'plab aloqalar va munosabatlarni o'rganadilar. Bu esa o‘qituvchiga o‘quvchilarda mantiqiy fikrlashni rivojlantirish imkonini beradi. Turli xil tabiat ob'ektlari o'qituvchilar uchun qiziqarli va foydali mashg'ulotlardir. Tabiatda kuzatish, o'yin va ishlash jarayonida bolalar ob'ektlar va tabiat hodisalarining xususiyatlari va fazilatlari bilan tanishadilar, ularning o'zgarishi va rivojlanishini sezishni o'rganadilar, ularga qiziqish uyg'otadilar. Olingan bilim va ko'nikmalar maktabgacha yoshdagi bolalarga amaliy foydalanish uchun taklif etiladi: bolalar qumni namlaydi, bardoshli binolarni yaratish uchun qor yog'diradi, suvni ushlab turish uchun soy va kanallar tubini loy bilan qoplaydi. Bu faoliyat jarayonida bilimning yanada takomillashishi va aqliy qobiliyatlarning rivojlanishi kuzatiladi. San'at markazida rasm chizish, qurilish darslarini tashkil qilish. Maktabgacha ta'lim muassasasida tasviriy faoliyat bo'yicha ishlarni rejalashtirishning asosiy tamoyili vizual faoliyatni tarbiyaviy ishning eng muhim bo'limlaridan biri sifatida ko'rib chiqishdir. Tasviriy faoliyat bo'yicha ishlarni ma'lum vaqtga rejalashtirishda ushbu davrda boshqa faoliyat turlari bo'yicha olib boriladigan tarbiyaviy ishlarni hisobga olish kerak. Tasviriy faoliyatni o'qitishni rejalashtirishda tasviriy faoliyatni o'qitishning o'zaro bog'liqligini hisobga olish kerak. Tasviriy faoliyatning har bir turi o'z muammolarini hal qiladi, lekin ularni bitta yo'nalish, maqsad (atrof-muhit, hayotni turli, o'ziga xos shakllarda tasvirlash) birlashtiradi. Tasviriy faoliyat turlari - rasm chizish, loy bilan ishlash, qo'llash o'ziga xos vizual texnikaga ega. Tasviriy faoliyat bo'yicha ishlarni rejalashtirishda o'qituvchi har bir dars turining soniga qat'iy rioya qilishi kerak. Yuqoridagilardan tashqari o’qituvchi tasviriy san’atni o’qitishda materiallardan foydalanishning maqsadga muvofiqligini ham ko’rib chiqishi kerak. Masalan, plastilin bilan ishlaganda - loy yoki plastilin, chizishda - gouache, rangli qalam, ko'k. mirra tayoqchasi va boshqalar.Shuningdek, o`qitishning dastur mazmunini tanlashda pedagog bolalarga plastilinni chizish yoki modellashtirish orqali qanday bilim va ko`nikmalar berish yoki o`rgatish haqida ko`proq o`ylashi kerak. Ko‘ngillilar faoliyatini rejalashtirishda tarbiyachi bolalarda mustaqillik va ijodkorlikni rivojlantiruvchi o‘qitish usullari haqida o‘ylashi kerak. Ishni rejalashtirishda pedagog muayyan guruh uchun dastur tomonidan belgilangan barcha vazifalarni hisobga olgan holda ish rejasini tuzadi. Shuningdek, har oyda ko'rgazmali faoliyatning mustaqil rejasini tuzish maqsadga muvofiqdir. Bunda o`qituvchi tasviriy faoliyatni o`rgatish bilan shug`ullanadi.Faqat shu yo`l bilan bolalar ma`lum bilim, ko`nikma va malakalarni egallashlari mumkin bo`ladi.
Turli guruhlardagi bolalarning bilim darajasini aniqlash
bolalarga ta’lim berish jarayonida mas’uliyatli ishtirok etishni xohlovchi pedagog va o‘qituvchilar uchun erta yoshda xorijiy tillarni o‘rganish bo‘yicha o‘quv jarayonini nazorat qilish, hujjatlashtirish va tizimli tahlil qilish muhim ahamiyatga ega. Shunday qilib, ular har bir bolaning o'ziga xos moyilligi va qiziqishlari haqida bilib oladilar va ularga maqsadli yordam ko'rsatishlari mumkin. Biroq, ular chet tillarini o'rganishni bosqichma-bosqich nazorat qilishlari va undan o'z maqsadlari uchun foydalanishlari uchun ota-onalar ham, birinchi navbatda, bolalarning o'zlari ham imkon qadar ongli ravishda chet tili bilan shug'ullanishlari kerak.
Bolalarning ta’lim jarayonlari asosan tarbiyachi yoki o‘qituvchilar tomonidan amalga oshiriladi.Bola doimiy ravishda nazorat qilinadi va hujjatlashtiriladi yoki bola o‘z-o‘zini nazorat qilish orqali o‘z bilimini mustaqil baholashga o‘rganadi. Birinchi sinfda bolalar o‘qituvchining bilim darajasi haqidagi fikri bilan tanishadilar va til o‘rganishda bilimlarini yanada rivojlantirish bo‘yicha maslahatlar oladilar. O'qituvchi bilan suhbatlashish, kichik yutuqlar ham e'tibordan chetda qolmasligini va ayniqsa e'tirof etilishini his qilish sizni katta ishtiyoq bilan o'qishni davom ettirishga undaydi. Va hujjatlardan siz qanday o'rganish strategiyalari bolaning tilni o'rganishini osonlashtirishini bilib olishingiz mumkin.
Boshqa tomondan, o'z-o'zini kuzatishni rivojlantirish tahlilga o'rgatish yo'lidagi birinchi qadam bo'lib, asta-sekin tilni o'z-o'zini o'rganishga olib keladi. Bilim darajasini bunday tushunish "men" tuyg'usini kuchaytiradi va shaxsning rivojlanishiga yordam beradi. Talabaning o‘z-o‘zini baholashi natijalariga ko‘ra o‘qituvchi o‘zining uslubiy va didaktik faoliyatidagi yutuq va kamchiliklar haqida xulosa chiqaradi. Bola tomonidan tayyorlangan har bir hujjat yoki bajarilgan vazifalar bolaning tili va ijtimoiy rivojlanishi haqida ma'lumotni o'z ichiga oladi. Darsni rejalashtirish, o'tkazish va tahlil qilish asosan o'z-o'zini baholash natijalari asosida amalga oshirilishi mumkin.