Reja: - 1.Rivojlangan davlatlarda soliqning mohyati
- 2.O’zbekiston Respublikasi solq tizimi
- 3 AQSH davlati soliq tizimi
- 4 Yevropa davlatlari soliq tizim
- Ushbu Kodeks soliqlar va yig‘imlarni belgilash, joriy etish va bekor qilishga, hisoblab chiqarish hamda to‘lashga doir munosabatlarni, shuningdek soliq majburiyatlarini bajarish bilan bog‘liq munosabatlarn tartibga soladi.
- Soliq solish, agar ushbu moddada boshqacha qoida nazarda tutilmagan bo‘lsa, soliq majburiyatlari yuzaga kelgan paytda amalda bo‘lgan qonunchilikka muvofiq amalga oshiriladi.Agar ushbu moddada boshqacha qoida nazarda tutilmagan bo‘lsa, soliq to‘g‘risidagi qonunchilik hujjatlari orqaga qaytish kuchiga ega emas va ular amalga kiritilganidan keyin yuzaga kelgan munosabatlarga nisbatan qo‘llaniladi.Soliq to‘g‘risidagi qonunchilik hujjatlarini buzganlik uchun javobgarlikni bekor qiladigan yoki yengillashtiradigan soliq to‘g‘risidagi qonunchiliklar orqaga qaytish kuchiga ega.
- . Soliqlarning iqtisodiy mohiyati va ahamiyati.Reja: Soliqlarning iqtisodiy mohiyati va ob’ektiv zarurligi. Soliqlarning asosiy elementlari va tamoyillari. Soliqlarning funktsiyalari va vazifalari. Soliqlar va maxsus soliq rejimlari. 1.Soliqlarning iqtisodiy mohiyati va ob’ektiv zarurligi.Soliq tushunchasi iqtisodiy kategoriya sifatida davlatning paydo bo’lishi va uning faoliyati davomiyligi bilan bevosita bog’liqdir.Shu o’rinda soliq kategoriyasi davlat iqtisodiy siyosati orqali iqtisodiy voqelik sifatida yuzaga chiqishini ta’kidlash lozim. Soliq tushunchasi tor ma’noda davlat ixtiyoriga soliq to’lovchilardan majburiy tartibda undiriladigan pul tushumlarini ifodalaydi.
- Soliqqa tortish tizimining asosiy bo’g’ini hisoblangan soliq elementlari soliq solishda ifodalanadigan asosiy tushunchalar bo’lib, ular soliq to’lovchilar va davlat byudjeti o’rtasidagi iqtisodiy-huquqiy munosabatlarda namoyon bo’ladi.Soliq nazariyasida soliqqa oid munosabatlarni to’liq va teranroq ifoda etish uchun iqtisodiy voqeliklarni har bir kichik guruhlari muayyan nomdagi iboralar bilan izohlanadi. Soliq elementlari ham huddi shunday soliqqa oid iqtisodiy xodisalarni izohlashga xizmat qiluvchi yaxlit tushuncha hisoblanadi. Soliq elementlari tushunchasi soliq solish tizimining muhim tarkibiy qismi bo’lib, uning o’zi ham kichik tizimni tashkil etadi, ya’ni soliq elementlari ham bir necha iqtisodiy kategoriyalarni yaxlit holatdagi harakatini bildiradi.
- Yangi soliqlar va yig‘imlar belgilanishini nazarda tutuvchi soliq to‘g‘risidagi qonunchilik hujjatlari rasman e’lon qilingan kundan e’tiboran kamida uch oy o‘tgach amalga kiritiladi. Soliq imtiyozlarini bekor qilishni, yangi majburiyatlarni joriy etishni, soliq to‘g‘risidagi qonunchilikni buzganlik uchun javobgarlik choralarini kuchaytirishni yoki soliq munosabatlari subyektlarining holatini boshqacha tarzda og‘irlashtirishni nazarda tutuvchi soliq to‘g‘risidagi qonunchilik hujjatlari ham xuddi shunday tartibda amalga kiritiladi.
- Darhol aytish kerak, AQShdan har qanday ish haqi taklifi soliqdan oldin ish haqi hisoblanadi. Menimcha, siz buni bilasiz, lekin baribir. Asosan ushbu tizim tufayli bu afsona paydo bo'ldi. Soliqlarni o'z-o'zidan to'lash to'g'risidagi tasdiq faqat 50% ga to'g'ri keladi. Aslida, tashqi tomondan tizim Belarusiyadagi kabi. Ishga murojaat qilishda siz o'zingizning SSNingizni, oilangiz, farzandlaringiz to'g'risidagi ma'lumotlarni ko'rsatadigan shaklni to'ldirasiz va shu ma'lumot asosida yil davomida federal va boshqa soliqlarni hisoblab chiqasiz.
- Agar siz Qo'shma Shtatlarda 180 kundan ortiq bo'lgan bo'lsangiz, soliq to'lashingiz kerak bo'ladi - aynan shu muddatdan keyin siz soliq rezidenti bo'lasiz. Agar siz Qo'shma Shtatlarda 180 kundan kam bo'lgan bo'lsangiz, to'lovni o'z mamlakatingizda to'laysiz. Belorussiya va Qo'shma Shtatlar ikki tomonlama soliqqa tortilmaslik to'g'risidagi bitimni imzoladilar, shuning uchun siz faqat bitta mamlakatda to'lashingiz kerak. Masalan, uzoq vaqt oldin men AQShda 3 yoz oyida ishladim va soliq to'ladim. Belorussiyaga qaytib kelganimda, pulni qaytarib berishni so'rab murojaat qildim va to'langan soliqlarning 60-70% atrofida biron joyga qaytdim. Bu shuni anglatadiki, agar siz Belorussiyadan AQShga yoki AQShdan Belorusiyaga pul olib kirsangiz yoki o'tkazsangiz va ular sizning hisobingizda paydo bo'lsa, siz ushbu pul uchun soliq to'lashingiz shart emas
- Federal soliq - bu soliq barcha shtatlar uchun bir xil va bu daromad darajasi va boshqa ba'zi omillarga bog'liq
- Mazkur maqolada “Yashil iqtisodiyot” bo‘yicha dunyoning yetakchi mamlakatlaridan hisoblanagan Shimoliy Yevropa mintaqasi (The Nordic region) davlatlarining tajribasi tahlil qilingan. Ushbu mamlakatlar qatoriga Daniya, Finlyandiya, Islandiya, Norvegiya va Shvetsiya kabi mamlakatlar kiradi. Bu mamlakatlar “Yashil iqtisodiyot” ni rivojlantirishda asosan soliq omilidan foydalangan. Ya’ni energiya turlarining atrof-muhitni ifloslanishiga salbiy ta’sirni oldini olish uchun bunday mahsulotlarga soliqlarni ko‘paytirish yo‘lidan foydalanishgan. Yig‘ilgan soliqlarni esa qayta tiklanadigan energiya manbaalarini yaratishga, energiyaning atrof-muhitga zararini kamaytiradigan texnologiyalarni jalb qilishga, energiyani tejash va uni samaradorligini oshirishga reinvestitsiya qilishgan. Bu tajriba samarali ish bergan va bugungi kunda ham ko‘plab mamlakatlar bundan foydalanib kelmoqda. Bu mintaqaning o‘zi esa bunday siyosatni hozirgi kunda ham amalda qo‘llamoqda. Natijada bu mintaqa bugungi kunda “Yashil iqtisodiyot” bo‘yicha dunyoning eng yetakchi mamlakatlariga aylana oldi. Shuning uchun ushbu tadqiqotdan asosiy maqsad “Yashil iqtisodiyot” bo‘yicha yetakchi xalqaro tajribani o‘rganish hamda uni O‘zbekiston iqtisodiyotida qo‘llash bo‘yicha takliflar ishlab chiqishdan iborat.
Do'stlaringiz bilan baham: |
