Чилонзор абу али ибн сино номидаги жамоат саломатлиги техникуми р е ф е р а т мавзу: Азотли органик бирикмалар


Download 177.28 Kb.
bet3/3
Sana13.04.2023
Hajmi177.28 Kb.
#1354841
1   2   3
Bog'liq
Азотли органик бирикмалар uz-assistant.uz uz-assistant.uz

Алоҳида вакиллари. Нитробензол кўп миқдорда бензолни нитролаб олинади. Тоза нитробензол аччиқ данак хидига эга бўлган рангсиз суюқлик. Сувда эримайди. Заҳарли. Асосан анилин ишлаб чиқаришига сарфланади.
Тринитробензол бензолдан қийин ҳосил бўлади. Асосан, тринитротолуолни оксидлаб ва декарбоксиллаб олинади. 1720С да суюқланади, кучли портловчи модда.
Нитротолуоллар. Толуолларни нитролаб олинади. Улар бўёқлар учун хом ашё бўлган талоидинларни олишда ишлатилади.
Тринитротолуол (тротил). Толуолни нитролаб олинади. 80,60С да суюқланадиган сариқ рангли кристалл, портловчи модда.
Нитрогуруҳи ён занжирда жойлашган нитробирикмалар.
Олиниш усуллари. Нитрогуруҳи ён занжирда жойлашган нитробирикмаларни олишда ёғ қатори нитробирикмаларни олишдаги усуллардан фойдаланиш мумкин.


1. Бензол гамологларни юқори ҳароратда суюлтирилган нитрат кислота билан нитролаш (Коновалов реаксияси).




Реаксия қуйидаги механизм орқали боради:




2. Ён занжирда гологен тутган ароматик бирикмаларга кумуш нитрит таъсир эттириб олинади:

Физик ва кимёвий хоссалари. Нитрогуруҳи ён занжирда жойлашган нитробирикмалар суюқ ёки қаттиқ моддалар бўлиб, сувда ёмон эрийди.


1. Булар қайтарилганларида аминобирикмаларни ҳосил қиладилар:




2. Ишқорлар билан таъсир этилганда туз ҳосил қиладилар:

Бу реаксия нитрогуруҳи ён занжирда жойлашган биркмаларни нитргуруҳи ҳалқада жойлашган биркмалардан фарқлаш учун ишлатилади.


Нитрогуруҳи ён занжирда жойлашгган нитробиркмалар чумоли алдегид, нитрат кислота ва бошқа бирикмалар билан реаксияга кириша оладилар. Бу реаксиялар билан биз ёғ қатор нитробирикмалари мисолида танишиб чиққанмиз.
Назорат саволлари

  1. Нитробирикмалар тузилишининг ўзига хослиги нимада?

  2. Нитролаш реаксиясини қндай фазада ўтказган яхши?

  3. Нитробирикмалар қайтарилишининг аҳамияти қандай?

  4. Таутомерия ходисаси қандай нитробирикмаларда содир бўлади?

Download 177.28 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling