1990 –yil - “Kassandra tamg’asi” roman; “Tog‘lar qulaganda (Mangu kelinchak)”. E’tirof 1999- Qirg’izistonda Chingiz Aytmatov nomidagi Xalqaro “Oltin medal” ta’sis etildi. 1968-yil “Xalq yozuvchisi” unvonini oldi. 1995-yil O’zbekistonning “Do’stlik” Ordeni bilan taqdirlandi. 1998-yil Ch.Aytmatov O’zbekistonning “Buyuk xizmatlari uchun” Ordeni bilan taqdirlandi. Ulug‘ yozuvchi 2008-yilning 10-iyunida og‘ir kasallikdan vafot etdi. Ulug‘ yozuvchi 2008-yilning 10-iyunida og‘ir kasallikdan vafot etdi. ASRGA TATIGULIK KUN Asar Cho‘lponotada 1979-yilning dekabr — 1980-yilning mart oylarida yozib tugallanadi. Asar Cho‘lponotada 1979-yilning dekabr — 1980-yilning mart oylarida yozib tugallanadi. Rus tilidan o`zbekchaga Asil Rashidov tarjima qilgan. “Asrga tatigulik kun. Bo`ronli bekat” dastlab o`zbek tiliga “Asrni qaritgan kun. Bo`ronli bekat” nomi bilan “Yoshlik jurnalining 1986-yil 1-4; - “Asrga tatigulik kun. Bo`ronli bekat” dastlab o`zbek tiliga “Asrni qaritgan kun. Bo`ronli bekat” nomi bilan “Yoshlik jurnalining 1986-yil 1-4;
- “Kunda” nomi ostida “Sharq yulduzi” jurnalining 1987-yil 8-10-sonlarida Asil Rashidov hamda Ibrohim G`afurov tarjimalarida bosib chiqqan.
Bir asarning turli nomlari
qisqacha bor-yo`g`i 6 xonadon yashaydigan ovul. Atigi 6 xonadon asarga asos qilib olingan. Kazangap bilan Bukey, er-xotin Edigey va Ukkubala oilalari butun boshlik romanga material qilib berilishi mumkinmi? Ch. Aytmatovning kuchi va ustaligi shundaki, u mana shu ikki xonadon, xususan Kazangap bilan Edigeyni, ular yashayotgan va kurashayotgan Bo`ronli bekatini bugun qozoq elining, qolaversa mamlakat va dunyo voqealarining qoq markaziga aylantiradi. Asar chop etilishi bilan o‘quvchilar tafakkuri va ruhiyatini larzaga keltirdi. Chunki unda odamning insoniy qiyofasini belgilaydigan asosiy ko‘rsatkichlar: o‘zlikni anglash, o‘zgani tushunish, tarixiy ildizlarni bilish, undan faxrlanish singari tushunchalar ekanligi ko‘rsatilgandi. Asar chop etilishi bilan o‘quvchilar tafakkuri va ruhiyatini larzaga keltirdi. Chunki unda odamning insoniy qiyofasini belgilaydigan asosiy ko‘rsatkichlar: o‘zlikni anglash, o‘zgani tushunish, tarixiy ildizlarni bilish, undan faxrlanish singari tushunchalar ekanligi ko‘rsatilgandi. Asarda bu masalalar konkret odamlar taqdiri misolida badiiy ifoda etilgan edi. Holbuki, bunday xususiyat sho‘ro adabiyoti uchun tamomila begona hisoblanardi. Ko‘nglining eng tubidagi yuksak ezgu tuyg‘ular ifoda etilgan bu romanga X asrda yashab o‘tgan arman yozuvchisi Grigor Narikatsining «Musibatnoma» kitobidan «Bu kitob jism-u fig‘onimdir mening, Bu kalom jon-u jahonimdir mening» satrlarining epigraf qilib olinishida ham teran ma’no bor.
Bilib oling!
maNQURT KIM?
O`ylab ko`ring!
Savollar 1. Inson bolasi boshiga tushishi mumkin bo`lgan eng dahshatli azob, o`zligini yo`qotish, ildizini bilmaslik kimning qaysi asarida aks ettirilgan? 2. “Musibatnoma” asari kimning qalamiga mansub? 3. “Asrga tatigulik kun” asari qachon yozilgan? 3. “Asrga tatigulik kun” romani epigrafi nima va bu satrlar kimning qaysi asardan olingan? 5. Asarga singib ketgan, undagi badiiy tasvirning yo`nalishini belgilab beradigan, jo`shqin tuyg’u va ko`tarinki ruh nima deyiladi?
Do'stlaringiz bilan baham: |
