Чирмовиқсимон ипнинг мураккаб деформацияси

ЧИРМОВИҚСИМОН ИПНИНГ МУРАККАБ ДЕФОРМАЦИЯСИ
Исмаилов Нурулла Туйчибоевич
“Олий математика” кафедраси катта ўқитувчиси Наманган Муҳандислик-Технология институти
Бобожанов Ҳусанхон Тохирович,
Фан доктори, “ТСМТ” кафедраси профессори, Наманган муҳандислик-технология институти


Аннотация. Республикамизда халқ хўжалигининг турли тармоқларини юқори сифатли, юмшоқ сочиқ ва табиий толалардан тайёрланган арзон маҳсулотлар билан таъминлаш имконияти мавжуд.Технологик жараёнларда табиий толалардан ишлаб чиқарилган чирмовиқсимон ипларга берилган кучлар, бурамлар, тезликларнинг деформациясини математик усулларидан фойдаланиб, ипларнинг қовушқоқлик хусусиятини ҳисобга олиш ва улар орқали иплардаги динамик жараённи стабиллаштиришни ҳисоблаш кўрсатилган.

Ипнинг ўқ атрофида буралишида,деформация ҳолатларига,P ва Q кучларнинг ҳамда М_э ва М_б моментларнинг таъсир чизиқлари жуфт-жуфти билан ўзаро перпендикуляр бўлади. P ва М_б таъсир чизиқлари ипнинг ўқига уринма билан устма-уст тушади. Қаралаётган кесимда нормал  ва уринма кучланишларнинг йиғиндилари ҳосил бўлади[1.2].Деформация ҳолатидаги ипларнинг нормал кучланиши, чўзилишдаги, эгилиш ва буралишларда ҳосил бўладиган кучланишларнинг йиғиндисига тенг бўлади.

(1)
Деформациядаги ипнинг ихтиёрий кесимидаги уринма кучланиши, чўзилишдаги ҳамда эгилиш ва буралишларида бўладиган кучланишларнинг геометрик йиғиндисига тенг бўлади.
(2)
Ипнинг кесимдаги ички бўйлама P ва кўндаланг Q кучлар ҳамда эгувчи М_э ва буровчи М_б моментлар,кўндаланг кучлар ҳамда эгувчи ва буровчи моментлар таъсиридан ҳосил бўладиган моментлар М_к ва келтирилган кучланишлар σ_{к } мустаҳкамлик гипотезасига боғлиқ бўлади.
Деформациянинг чўзилиш ва эгилишда, келтирилган момент М_к ва келтирилган кучланишлари σ_к (3),(4) формулалардан аниқланади:
(3)