Chuqur tishlov — sabablari, alomatlari, tashxislash, davolash va oldini olish

CHUQUR TISHLOV — SABABLARI, ALOMATLARI, TASHXISLASH, DAVOLASH VA OLDINI OLISH

Chuqur tishlov (chuqur prikus) — okklyuziyaning vertikal anomaliyasi bo’lib, pastki kesuvchi tishlar balandligini uchdan bir qismidan ko’prog’ini yuqoridagi kesuvchilar bilan to’silishi va kesuvchi-do’mboqli kontaktning buzilishi bilan tavsiflanadi. Chuqur tishlov yuz estetikasi buzilishi, chaynashda qiyinchiliklar, nutq nuqsonlari, tanglay va milk shilliq qavatining surunkali jarohatlanishi, tishlarning yemirilishi, chakka-pastki jag’ bo’g’imi disfunktsiyasi bilan birga kechadi. Chuqur tishlov jag’ning diagnostik modellarini, TRG (telerentgenorgrafiya), ortopantomogramma, yuz fotosuratlarni tahlil qilish orqali tashxislanadi. Chuqur tishlovni davolash ortodontik konstruktsiyalar (vestibulyar plastinkalar, funktsional apparatlar, treynerlar, breket-tizimlari va boshqalar) yordamida amalga oshiriladi.

CHUQUR TISHLOV

Chuqur tishlov — jag’ning yopilishi paytida pastki kesuvchi tishlarni yuqori kesuvchi tishlar bilan sezilarli darajada vertikal to’silishi bilan ifodalanadigan noto’g’ri tishlovning bir turi hisoblanadi. Chuqur tishlov, ortodont shifokor kundalik amaliyotida eng ko’p to’qnash keladigan tishlov anomaliyalaridan biridir. Turli ma’lumotlarga ko’ra, chuqur tishlovning aholi orasida tarqalganligi 6 dan 51% gacha o’zgarib turadi. Okklyuzion anomaliyalar tuzilmasida chuqur tishlov taxminan 20% ni egallaydi. Stomatologiyada chuqur tishlov ba’zan «shikastlovchi tishlov», «pasayuvchi tishlov», «chuqur kesuvchi yoki frontal to’silish», «chuqur kesuvchili okklyuziya yoki dizokklyuziya» deb nomlanadi.
CHUQUR TISHLOV SABABARI
Chuqur tishlovning shakllanishiga genetik, bachadon ichi va tug’ruqdan keyingi omillar (umumiy kasalliklar, stomatologik va yuz-jag’ patologiyasi, zararli odatlar) sabab bo’lishi mumkin.

Ko’pincha, chuqur tishlov tish-jag’ tizimi va yuz skeleti tuzilishining o’ziga xos xususiyatlari bilan birga ota-onadan meros bo’lib o’tadi. Yuzning tug’ma deformatsiyalari («bo’ri tanglay» va «quyon lab» kabi) ham tishlov anomaliyasining rivojlanishiga hissa qo’shadi. Prenatal omillar orasida eng muhimlari homilador ayol kasalliklari, toksikoz, ona qornidaligidagi infektsiyalar, mexanik jarohatlar, homilaning gipoksiyasi, ko’p homilalilik, ona qornidaligida rivojlanishning kechikishi va boshqalar.

Tug’ruqdan keyingi davrda chuqur tishlov shakllanishi bolaning suyaklari o’sishi va rivojlanishiga salbiy ta’sir qiluvchi gipotrofiya, raxit va raxitga o’xshash kasalliklar, sut tishlarining chiqishi va doimiy tishlarga almashishi muddatlarining buzilishi, oshqozon-ichak trakti va LOR a’zolari kasalliklari va boshqalarga bog’liq bo’lishi mumkin. Chuqur tishlov ko’pincha tug’ma yoki orttirilgan tayanch-harakat apparati nuqsonlariga hamrohlik qiladi, masalan umurtqa pog’ona rivojlanishi anomaliyalari, tug’ma mushakli qiyshiq bo’yinlik, qomat buzilishlari, skeletning tizimli kasalliklari.

Bir qator hollarda chuqur tishlov sut yoki doimiy molyarlarni olib tashlash, tish anomaliyalari: ularning kattaligi (makrid) va miqdori (ortiqcha tishlar), til va lab yuganchalari birikishi anomaliyalari, diastema mavjudligi, ko’p sonli karieslar, qisman adentiya, tishlarni patologik yemirilishi, jag’larning jarohati va osteomieliti, chakka-pastki jag’ bo’g’imi ankilozi va boshqalar bilan etilogik bog’liqlikda bo’ladi.

Bolalarda chuqur tishlovni keltirib chiqaradigan zararli odatlar qatorida barmoqni va turli xil narsalarni so’rish, lablarini tishlash, uzoq muddat so’rg’ich so’rish o’rin tutadi.