Chuv Chuvoq Chuqurlik mintaqalari Cho`kindi jinslar Cho`l

Okean tagida keng tekisliklar, tog’lar, juda chuqur botiqlar mavjud.

Suv osti tog’ tog’ tizmalari minglab kilometrga cho’zilgan.

Dengizlar va okeanlar xaritalarda havorang bilan ko’rsatiladi. Ular qanchalik chuqur bo’lsa, havorang shunchalik to’q qilib beriladi va chuqurlik shkalasida necha metr ekanligi ko’rsatib qoyiladi.

Dengiz va okeanlarning chuqurligi exolot deb ataladigan asbob bilan o’lchanadi.

Yechish:

1500 x 6 = 9000 m.

Signal yo’lni ikki marta bosib o’tganligi uchun hosil bo’lgan ko’paytmani 2 ga bo’lamiz:

9000 : 2 = 4500 m.

Javob: Dengizning chuqurligi 4500 metr ekan.

Exolot asbobi yordamida kemadan dengiz tubiga yuborilgan signal 6 soniyada kemaga qaytib keldi. Dengizning chuqurligini toping. Tovushning suvdagi tezligi 1500 m/s ekanligini unutmang.
Yangi mavzuni mustahkamlash: “Raqamlar tilga kirganda” (o’quvchilarga tarqatmalar beriladi,ular raqamlarni yozadilar)

T/r	Okean nomi	Maydoni	Eng chuqur joyi	Chuqurligi
1.	Tinch		Mariana
2.	Atlantika		Puerto-Riko
3.	Hind		Zond
4.	Shimoliy Muz		Grenlandiya

“RAQAMLAR TILGA KIRGANDA” javobi

T/r	Okean nomi	Maydoni	Eng chuqur joyi	Chuqurligi
1.	Tinch	180 mln kv.km.	Marianna	11022 m.
2.	Atlantika	91 mln kv.km.	Puerto-Riko	8742 m.
3.	Hind	76 mln kv.km.	Zond	7729 m.
4.	Shimoliy Muz	14 mln kv.km	Grenlandiya	5527 m.

2.“To’g’ri joylashtir”(Guruhlarga mavzuda uchragan atamalar va ularning ma’nosi yozilgan tarqatmalar beriladi.Javoblarni to’g’ri joylashtirishlari kerak.

Dengizlar. Qo’ltiqlar. Bo’g’izlar.

Shelf. Materik yonbag’ri.

Exolot.

3.Yozuvsiz xarita bilan ishlash.

Guruhlarga yozuvsiz xaritalar tarqatiladi. Berilgan vaqt ichida ular okeanlarni xaritaga tushirib berishlari kerak.
4.“Sardorlar bellashuvi”. (guruh a`zolari yozuvsiz xarita bilan ishlagunlariga qadar sardorlarga “Geografiya” boshqotirmasi beriladi. Sardorlar boshqotirmani to’ldiradilar va har bir to’g’ri javob uchun 1 ballga ega bo’ladilar)
Boshqotirma savollari.
1.Yer sharining kichraytirilgan modeli.
2.Yerning “belbog’i”.
3.Atrofi suv bilan o’ralgan kichikroq quruqliklar.
4.Yer ostidan chiquvchi issiq buloqlar.
5.Yer yuzidagi barcha notekisliklar.
6.Yerning havo qobig’i.
7.Quruqlikdagi eng yirik hayvon.
8.Yerning ……. kuchlari.
9.Yerning markazida nima joylashgan?

Amaliy ish javobi.

Yechish:
1500 x 4 = 6000 m.
Signal yo’lni ikki marta bosib o’tganligi uchun hosil
bo’lgan ko’paytmani 2 ga bo’lamiz:
6000 : 2 = 3000 m.

Javob: Dengizning chuqurligi 3000 metr ekan.

5.Amaliy ish bajarish.
“Dengiz chuqurligini topish.
Exolot asbobi yordamida kemadan dengiz tubiga yuborilgan signal 4 soniyada kemaga qaytib keldi. Dengizning chuqurligini toping. Tovushning suvdagi tezligi 1500 m/s ekanligini unutmang.
Darsni yakunlash:
-o’quvchilar to’plagan ballar hisoblanadi;
-darsda o’quvchilar tomonidan yo’l qo’yilgan xato va kamchiliklar tuzatiladi;
-g’olib guruh e`lon qilinadi.

O’quvchilar bilimini baholash: Guruhlar “Eng faol guruh”, “Eng ahil guruh”, “Eng bilimdon guruh” nominatsiyalari bo’yicha baholanadilar.
Darsda faol qatnashgan o’quvchilar baholanadilar va baholar kundaliklarga qoyiladi.


Uyga vazifa:

Mavzu oxirida berilgan tayanch so’z va tushunchalarni daftarga ko’chirib olish va ularning ma`nosini, nazorat uchun berilgan savollarning javoblarini yozib, yozuvsiz xaritaga okeanlar va ular atrofida joylashgan materiklar nomini tushirib kelish.