Циклоалканлар Маъруза режаси


Download 111.03 Kb.
bet1/3
Sana20.01.2023
Hajmi111.03 Kb.
#1105260
  1   2   3
Bog'liq
Циклоалканлар


Циклоалканлар
Маъруза режаси:

  1. Синфланиши ва номланиши

  2. Изомерияси

  3. Олиниш усуллари

  4. Циклоалканлар тузилиши назарияси

  5. Физик ва кимёвий хоссалари

Циклоалканлар кабоциклик бирикмалар синфига мансуб бўлиб, СnH2n умумий формула билан ифодаланадилар. Бу ерда n3 бўлиши шарт. Циклоалканларни циклопарафинлар ёки нафтенлар деб ҳам аталади.
Тузилиши. Изомерияси. Циклоалканларнинг тегишли тўйинган углеводородлар номи олдига цикло- олд қўшимчаси қўшиб ҳосил қилинади.


Масалан:
Циклопропан Циклобутан Циклопентан
Циклоалканлар изомерларининг сони тегишли тенг углерод атомлари тутган алканлар изомерлари сонидан бир неча марта кўп. Бунга сабаб, уларда структура (тузилиш) изомерияси билан бир қаторда изомериянинг бошқа турларини ҳам мавжудлигидадир.
Масалан: С6Н14 таркибли алканлар учун бешта изомер мавжуд бўлса, С6Н12 таркибли циклоалканлар учун мавжуд бўладиган изомерларнинг сони 10дан ортиқдир.
Ҳалқадаги углерод атомларининг сонига нисбатан изомерия:




пропилциклопропан этилциклобутан


метилциклопентан циклогексан




Ўринбюосарлардаги углерод атомларининг сонига нисбатан изомерия:
метилпропилциклопропан диэтилциклопропан




Ўринбосарларнинг ҳалқада тутган ўрнига нисбатан изомерия:

1,2-диметил- 1,3-диметил- 1,4-диметил-


циклогексан циклогексан циклогексан
Агар ҳалқада битта ўринбосар бўлса, ундай бирикмалар учун стериоизомерия мавжуд бўлмайди. Икки алмашган циклоалканларда геометрик ва оптик изомерлар мавжуд бўлади.
Масалан, буни 1,2-диметил циклопропан мисолида кўрадиган бўлсак:

кўзгу



цис-1,2-диметилциклопропан транс-1,2-диметилциклопропан


Икки алмашган барча циклоалканлар учун (геминаль тузилишга эга бўлганларидан ташқари) геометрик изомерия мавжуд бўлади.



Download 111.03 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling