Covid – 19 pandemiyasi haqida qisqacha ma’lumot

Bundan tashqari, O‘zbekiston energiya vositalari va neft to‘qimachilik mahsulotlarini Xitoyga eksport qiladi, mashina hamda uskunalarni, kimyo sanoati mahsulotlarini import qiladi. Ushbu holatda esa COVID-19 epidemiyasi iqtisodiyotning barcha sohalariga salbiy ta’sir qiladi. Xususan, ishlab chiqarish jarayonidagi salbiy ta’sirlardan biri sanoat korxonalariga xom ashyo va asbob-uskunalarni asosiy yetkazib berishda Xitoy ulushining kamayishi bo‘ladi.
Kurs ishi mavzusining ob’ekti: . Makroiqtisodiyot fanining shakllanishi, Resurslar,tovarlar va xizmatlar hamda daromadlar va xarajatlarning doiraviy oqimi modeli va makroiqtisodiyotning muhim muammolarini o’rganish ob’ekti hisoblanadi.
Kurs ishining predmeti: Makroiqtisodiyot fanining tadqiqiot usullari va resurslar,tovarlar va xizmatlar hamda daromadlar va xarajatlarning doiraviy oqimi modelllarini o’rganish darajalari predmeti hisoblanadi.
Kurs ishining maqsadi: Kurs ishini yozishdan maqsad covid – 19 pandemiyasining muhim muammolari va ularni yechimini topish yo’llari hamda jahon iqtisodiyotiga va O’zbekiston iqtisodiyotiga ta’sirini yumshatish. Kichik bizneslarni saqlab qolish yollarini va pandemiyalarning iqtisodiyotga boladigan tasirini organishdan iboratdir.
Kurs ishining vazifalari: Kurs ishida qo’yilgan maqsadga erishish uchun quyidagi vazifalar belgilab olingan:

• 
  Covid – 19 handemiyasi haqida
  
• 
  Jahon iqtisodiyotiga ta’siri
  
• 
  Pandemiyaning Markaziy osiyoga ta’siri
  

• 
  Pandemiyaning O’zbekiston iqtisodiga ta’siri
  
• 
  Yirik davlar iqtisodidagi o’zgarishlar
  
• 
  Pandemiyaning oldini olish uchun ko’rilgan chora tadbirlar
  

Kurs ishining tarkibi:Kurs ishi tarkibiy jihatdan kirish, reja 4 ta savol,xulosa va foydalanilgan adabiyotlar ro’yxatidan iborat.


1.Covid – 19 pandemiyasi haqida qisqacha ma’lumot


Covid 19 pandemiyasi — SARS-CoV-2, yaʼni ogʻir oʻtkir nafas olish sindromi koronavirusi keltirib chiqaradigan covid – 19 infeksiyasi kasalligi pandemiyasi.^[3] Ilk marotaba 2019-yilning dekabrida Xitoyning Uxan shahrida qayd etilgan kasallik 2020-yilning 11-martida Jahon sogʻliqni saqlash tashkiloti tomonidan pandemiya deb belgilandi. Koronavirus kelib chiqishini tekshirayotgan mutaxassislari xastalikning laboratoriyadan chiqqani haqidagi taxminni rad etdi. Tadqiqot jarayoni uchun asos boʻlib xizmat qilgan maʼlumotlar esa xitoylik hamda xorijlik olimlarning birgalikdagi izlanishlari natijasida toʻplangan. Yakuniy xulosalar eʼlon qilinishining kechikishiga esa ekspertlar oʻrtasidagi taxminiy kelishmovchiliklar sabab emasligi qayd etilgan^[5]. 9-may 2022-yilga qadar virusni 192 dan oshiq mamlakat va hududda yashovchi 517 milliondan oshiq odam yuqtirdi; 6 250 000 dan oshiq odam kasallik tufayli halok boʻldi, 472 milliondan oshiq odam esa tuzaldi.^[6] Xitoy, Yevropa, Eron, Janubiy Karea va AQShda pandemiya oʻchoqlari yuzaga keldi Virus grippga oʻxshash tarzda yoʻtalganda hamda aksa berganda chiqariladigan tomchilar orqali shaxsdan-shaxsga yuqadi.^[7][8][9] Virus bemorda kasallik alomatlari yuzaga kelganda eng yuqumli boʻlsa-da, kasallik belgilari paydo boʻlishidan oldin ham boshqalarga yuqishi mumkin.^[10] Kasallik alomatlari odatda besh kunda paydo boʻladi, ammo bu davr 2 kundan 14 kungacha davom etishi mumkin.^[9][11] Kasallikning asosiy alomatlari isitma, yoʻtal va nafas qisishidir.^[9][11] Kasallik bemorda pnevmoniya hamda o’tkir nafas olish distres sindromi keltirib chiqarishi mumkin. Ayni damda COVID-19 ga qarshi vaksina yoki preparat yoʻq. Kasallikni boshqarish simptomlarni davolash hamda yordam terapiyasidan iborat. Kasallik tarqalishi oldini olish uchun qoʻllarni yuvish, yoʻtalganda ogʻizni toʻsish, boshqalardan (ayniqsa, oʻzini yaxshi his qilmayotganlardan) uzoqroq masofada boʻlish tavsiya qilinadi. Virusni yuqtirganini taxmin qilayotgan shaxslarga 14 kun davomida oʻzlarini izolyatsiya qilish tavsiya qilinadi Kasallik tarqalishi oldini olish maqsadida sayohat qilishni cheklash, karantin, komendantlik soati, tadbirlarni keyinga qoldirish va bekor qilish hamda muassasalarni yopish kabi choralar koʻrildi. Xususan, virus tarqala boshlagan Xubey provinsiyasikarantingaolindi, Italiya, Ispaniya, Fransiya, Chexiya va Germaniyada mamlakat boʻylab karantin joriy qilindi,^[13][14] Xitoy va Janubiy Koreyada komendantlik soati joriy qilindi,^[15][16][17] turli mamlakatlarda chegaralar yoppasiga yopildi yoki sayyohlarga qarshi cheklovlar joriy qilindi,^[18][19] aeroport va poyezd stansiyalarida nazorat choralari yoʻlga qoʻyildi,^[20] virus keng tarqalayotgan hududlarda sayohat qilishga qarshi tavsiyalar eʼlon qilindi.^[21][22][23] Kamida 15 davlatda universitet va maktablar yoppasiga yoki ayrim hududlarda yopildi, bu choralar 950 milliondan oshiq talaba faoliyatiga taʼsir koʻrsatdi.^[24] Oʻzbekistonda virusni yuqtirish holati ilk marotaba 15-mart kuni qayd etildi. Jahon sogʻliqni saqlash tashkiloti rahbarining murojaati 2021-yil aperl oyida Jahon sogʻliqni saqlash tashkiloti rahbari Tedros Adhanom dunyo rahbarlarini zudlik bilan emlashni boshlamagan mamlakatlarga 10 million doza koronavirus vaksinasini ajratishga chaqirdi.¹