D. M. Insapov, M. N. Tuychiyeva Elektr transportidan foydalanish va Ta`mirlash

G’ildirakning prokati mutlaq shablon bilan o’lchanadi (16-rasm). 
Vertikal surgich 1 ni uyik 3 ga g’ildirakning ichki qirrasidan 70 mm 
masofada qo’yiladi. Vertikal qirra 5 dagi tayanch changach 6 ni g’ildirak 
gardishining ichki qirrasiga, do’nglik 4 ni grebenga zich qilib qo’yiladi, 
surgich 1 ni dumalash doirasiga zich qilib qisiladi.shkala 2 dagi vertikal 
surgichdagi nazorat chiziqchasi bilan mos tushgan raham prokat qiymatini 

---

ko’rsatadi, shablonni uchta nuqtaga qo’yiladi. O’lchash natijalari ruxsat 
etilgan kattaliklar bilan solishtiriladi. 
10-rasm. G’ildirak prokatini o’lchash sxemasi 
Prokatni o’lchash harakat havfsizligini ta'minlash va g’ildirak 
juftligining harakatlanishga qarshiligining minimal bo’lishini ta'minlash 
uchun kerak. Prokat g’ildirak gardishiga tarnov (jelob) shaklini beradi, shu 
bilan g’ildirak juftligining harakatlanishga qarshiligini oshiradi. 
G’ildirak gardishiga surilish va uyiqlarni ham mutlaq shablon bilan 
prokatni o’lchagandek o’lchanadi. 
G’ildirak gardishning kengligini kronsirkul yordamida oddiy o’lchash 
chizg’ichi (lineyka) yoki shablon bilan unga o’rnatilgan suraladigan 
o’lchash chizg’ichi bilan o’lsanadi.shablonnii g’ildirak gardishiga 
o’rnatiladi, uni ichki qirraga qisiladi. Va lineykani gardishning tashqi 
ko’ndalang yon tomoniga tiralguncha suriladi, va o’lchash shkalasining 
ko’rsatishi o’qiladi. 
11-rasm. G’ildirak gardishining qalinligini o’lchash sxemasi 
 
Greben qalinligi absalyut shablon bilan o’lchanadi (8-rasm). Shablon 

---

g’ildirakga prokatni o’lchagandek qilib qo’yiladi. Gorizantal surgichni 
shablonning orqa tomonidan g’ildirak grebeniga zich qilib qisiladi. 
Surgichni nazorat chiziqchasi qarshisidagi ramka2 dagi raham g’ildirak 
grebenining qalinligi uning cho’qisidan 18 mm masofada ko’rsatadi. 
O’lchash 3 ta nuqtada o’tkaziladi. O’lchash natijalari ruxsat etilgan 
kattaliklar bilan
solishtiriladi. 
12-rasm. Greben qalinligini o’lchash sxemasi 
Greben o’lchamlarining belgilangan o’lchamlardan yuqori bo’lishi 
strelka o’tkazgich qismlarining shpolda qotirilishining bo’shashib qolishiga 
olib keladi, vaqtidan avval yeyilishi esa-greben yeyilishidir. Juda yupqa 
greben (kesilgan greben) g’ildirakning strelkaga kirishida u peraning o’tkir 
qismiga olib keladi. Bundan tashqari yupqa grebenda darzlar va metallning 
uchib ketishi mumkin.